Chờ mong liên hoan nghệ thuật bài chòi

Sau gần 5 năm được UNESCO vinh danh di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, lần đầu tiên, tại Nha Trang sẽ diễn ra liên hoan nghệ thuật bài chòi với sự góp mặt của gần 300 nghệ nhân, diễn viên bài chòi trong và ngoài tỉnh.

Sau gần 5 năm được UNESCO vinh danh di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, lần đầu tiên, tại Nha Trang sẽ diễn ra liên hoan nghệ thuật bài chòi với sự góp mặt của gần 300 nghệ nhân, diễn viên bài chòi trong và ngoài tỉnh.

Sân chơi gắn kết

Liên hoan nghệ thuật bài chòi tỉnh Khánh Hòa mở rộng năm 2022 sẽ diễn ra tại Quảng trường 2-4 (TP. Nha Trang) vào ngày 1 và 2-5. Tham gia liên hoan có 10 đoàn nghệ nhân, diễn viên bài chòi trong và ngoài tỉnh; trong đó có 6 đoàn đến từ các tỉnh Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam (2 đoàn), Bình Định, Phú Yên. Từ cuối tháng 3, ngay sau khi nhận được lời mời của tỉnh Khánh Hòa về việc tham gia liên hoan bài chòi mở rộng, các đoàn nghệ nhân, diễn viên các tỉnh nói trên đã tập hợp và tích cực tập luyện để tham gia. Ông Nguyễn Văn Ngọc - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Quản lý Văn hóa và Gia đình, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Bình Định cho biết: “Đoàn nghệ nhân bài chòi dân gian Bình Định gồm 10 thành viên, trong đó có nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú, có nghệ nhân lớn tuổi và cũng có nghệ nhân trẻ. Chúng tôi xem liên hoan là dịp tốt để các nghệ nhân được gặp gỡ, thể hiện những cái hay, cái đẹp của bộ môn nghệ thuật bài chòi đến với khán giả, người dân ở TP. Nha Trang”.

Nghệ thuật bài chòi dân gian được UNESCO vinh danh có không gian di sản trải dài ở các tỉnh, thành phố khu vực Trung Bộ. Sau lễ tôn vinh, các địa phương có di sản đã nỗ lực thực hiện các giải pháp bảo vệ, phát huy giá trị bộ môn nghệ thuật này trong cuộc sống. Chính vì thế, Liên hoan nghệ thuật bài chòi tỉnh Khánh Hòa mở rộng có thể xem là hành động để cụ thể hóa cam kết với UNESCO về di sản văn hóa này. Khi nhận lời tham gia liên hoan, các địa phương đều cố gắng đưa đến những gương mặt nghệ nhân, tiết mục trình diễn, biểu diễn có chất lượng nhất. Tiêu chí lựa chọn nghệ nhân để thành lập đoàn của mỗi tỉnh cũng khác nhau. Có tỉnh chọn những nghệ nhân xuất sắc; có tỉnh lại mời nguyên 1 đoàn nghệ nhân sinh hoạt cùng câu lạc bộ để tham gia. Đặc biệt, tỉnh Quảng Nam cử 2 đoàn nghệ nhân ở TP. Tam Kỳ và TP. Hội An cùng tham gia liên hoan.

Các nghệ nhân của đơn vị chủ nhà Khánh Hòa cũng có những sự chuẩn bị và mong chờ đến ngày được hội ngộ, giao lưu với những nghệ nhân tỉnh bạn. Nghệ nhân Nguyễn Thị Thu Uyên - Câu lạc bộ bài chòi cổ thị xã Ninh Hòa cho biết: “Câu lạc bộ bài chòi dân gian của chúng tôi mới được thành lập cuối năm 2020, do tình hình dịch Covid-19 nên nhiều thời điểm phải tạm ngưng hoạt động. Được tham gia liên hoan, mỗi thành viên trong câu lạc bộ đều thấy rất hứng khởi và xem đây là dịp tốt để học hỏi được những điều bổ ích về loại hình nghệ thuật này”.

Nơi tôn vinh di sản

Liên hoan nghệ thuật bài chòi tỉnh Khánh Hòa mở rộng là hoạt động trọng điểm nằm trong nhóm các hoạt động văn hóa, nghệ thuật dịp lễ 30-4 và 1-5 đã được UBND tỉnh phê duyệt. Liên hoan là dịp để quảng bá, giới thiệu loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo, đặc sắc của người dân các tỉnh, thành miền Trung; gắn kết hơn giữa các tỉnh, thành phố có chung di sản văn hóa phi vật thể bài chòi dân gian... Với TP. Nha Trang, liên hoan còn góp phần tăng thêm điểm đến sinh hoạt văn hóa về đêm cho du khách trong những ngày nghỉ lễ.

Những chương trình tham gia liên hoan của các đoàn được thể hiện dưới hình thức trình diễn các làn điệu cơ bản của nghệ thuật bài chòi như: Xuân nữ, xàng xê, cổ bản, hò quảng. Các tiết mục đơn ca, song ca, tốp ca, trích đoạn có nội dung về quê hương, đất nước; truyền thống đấu tranh anh hùng của dân tộc; đề cao phẩm chất đạo đức tốt đẹp của con người; ca ngợi Đảng, Bác Hồ… Ngoài ra, còn có phần diễn xướng nghệ thuật hô hát bài chòi dưới hình thức sân khấu hóa. Thông qua đó, mọi người có thể biết thêm về điểm chung, nét riêng trong việc thực hành nghệ thuật bài chòi dân gian ở các địa phương trong khu vực.

Đến thời điểm này, các đơn vị chuyên môn đang  gấp rút hoàn thành công tác tổ chức liên hoan. Trong đó, yêu cầu đặt ra là các đơn vị, các ngành của tỉnh phải có sự phối hợp chặt chẽ và đặc biệt quan tâm đến vấn đề an ninh trật tự, an toàn phòng, chống dịch. Tất cả đang nỗ lực để liên hoan được diễn ra với nội dung hấp dẫn, hình thức thể hiện phong phú, đa dạng, mang ý nghĩa thiết thực, đạt hiệu quả cao.

Giang Đình