Cứ mỗi năm, nhà nghiên cứu Ngô Văn Ban lại gặp tôi ở Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh và tặng một cuốn sách. Đó đều là những công trình nghiên cứu đồ sộ. Năm nay đã 78 tuổi (ông sinh năm 1942) nhưng ông vẫn thường xuyên phóng xe máy từ Võ Cạnh, ghé Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh uống cà phê và tặng sách cho anh em.
Cứ mỗi năm, nhà nghiên cứu Ngô Văn Ban lại gặp tôi ở Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh và tặng một cuốn sách. Đó đều là những công trình nghiên cứu đồ sộ. Năm nay đã 78 tuổi (ông sinh năm 1942) nhưng ông vẫn thường xuyên phóng xe máy từ Võ Cạnh, ghé Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh uống cà phê và tặng sách cho anh em. Ở cái tuổi 78 ấy, ông vẫn nghiên cứu và các tác phẩm của ông đều rất dày công, như cuốn Địa danh Khánh Hòa do Nhà xuất bản Đà Nẵng ấn hành gần 1.200 trang. Riêng về Khánh Hòa, ông còn có các cuốn: Lịch sử văn hóa Khánh Hòa dày 600 trang; Địa danh dọc đường ven biển Khánh Hòa qua ca dao, truyền thuyết, tín ngưỡng dân gian địa phương (Nhà xuất bản Đà Nẵng, năm 2016) dày 400 trang. Không chỉ nghiên cứu về Khánh Hòa, ông còn viết về các tỉnh khác với công việc nghiên cứu, thu thập tư liệu cực kỳ công phu như: Người Việt qua ca dao tục ngữ; Cái ăn của người Việt qua ca dao tục ngữ; Quảng Ngãi - những địa danh ghi dấu; Bình Định - Những địa danh ghi dấu; Người Quảng Nam - Đà Nẵng cười qua ca dao tục ngữ địa phương… Từ năm 2008 đến nay, sau khi nghỉ hưu, ông đã xuất bản 11 đầu sách in riêng và 18 đầu sách in chung về nghiên cứu văn hóa dân gian.
|
Nhà nghiên cứu Ngô Văn Ban tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Huế, khóa Phan Chu Trinh (1967 - 1970), ban Việt - Hán. Ông từng dạy ở các trường THPT ở Ninh Hòa, Diên Khánh, rồi Hà Huy Tập (Nha Trang); trải qua nhiều chức vụ quản lý giáo dục. Năm 1998, ông được phong Nhà giáo Ưu tú và nhận được rất nhiều giải thưởng. Nhà của ông không có gì ngoài sách và tài liệu nghiên cứu chép tay, ghi âm. Tủ sách của ông thật hiếm có, như cách đây khá lâu, khi ghé nhà ông, nói chuyện về nhà văn Võ Hồng, tôi khá bất ngờ khi ông có đủ sách của nhà văn, cả tư liệu từ các bài báo. Sự tìm kiếm, phân loại và dày công để tạo ra những cuốn sách như ông quả thật đáng trân trọng.
Trở lại với những đề tài về Khánh Hòa, ông đi khắp nơi, gặp nhiều người. Ông đến các thư viện, tìm những tài liệu quý; đến các miền đất còn những người lớn tuổi, ghi chép lại câu chuyện. Người ta gọi ông là nhà Khánh Hòa học, bởi ông kể chuyện từng cái chợ, từng làng nghề, từng con đường, từng địa danh và cả những tập tục cưới hỏi. Cuốn Địa danh Khánh Hòa có thể nói là cuốn sách vô cùng dày công của ông. Nó giống như một cuốn địa chí, một cuốn sử địa phương với từng chi tiết Khánh Hòa từ ngày hình thành, các địa danh riêng, chợ búa, điểm du lịch… trở thành một cuốn cẩm nang cho bất cứ ai tìm hiểu về miền đất Khánh Hòa.
Bằng sự đam mê và sự tận tụy với nghề, ông đã để lại cho mai sau những công trình nghiên cứu còn mãi với thời gian.
KHUÊ VIỆT TRƯỜNG
