10:03, 12/03/2019

Ẩm thực - giá trị cốt lõi của văn hóa miền đất

Có thể lý giải rằng Nha Trang vốn là miền đất mới, do đặc thù của người làng biển cần giản đơn, không cầu kỳ nên không thể chế biến ra các món ăn biển ngon "hút hồn"...

Có một điều ấn tượng nhiều người còn nhớ diễn ra cuối tháng 2-2019: Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên tại Hà Nội. Ngoài ý nghĩa về mặt chính trị thì hình ảnh Việt Nam hôm nay thông qua ẩm thực tại Trung tâm Truyền thông quốc tế thật ấn tượng. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, thủ đô Hà Nội với tư cách chủ nhà đã chiêu đãi hơn 3.000 phóng viên quốc tế các món ăn đặc trưng của Hà Nội: bún thang, bánh cuốn, chả cá, nem, bún chả… do chính các đầu bếp hay nhà hàng, quán ăn nổi tiếng nhất Hà Nội chế biến phục vụ. Vì theo Ban tổ chức, thông qua ẩm thực đặc sắc của Hà Nội, thế giới sẽ bị quyến rũ hơn về nét văn hóa “sành ăn của Việt Nam”. Hơn 4 năm trước, Hà Nội cũng gây ấn tượng với thế giới với hình ảnh Tổng thống Obama ăn bún chả ở đây! Từ “bún chả” đã gắn với Hà Nội mãi mãi.

 

Nem Ninh Hòa là một trong những món ngon nổi tiếng ở Khánh Hòa.
Nem Ninh Hòa là một trong những món ngon nổi tiếng ở Khánh Hòa.
 
 
Điều đó có thể thấy ẩm thực luôn gắn liền với văn hóa của miền đất. Chính các món ăn ngon luôn tạo sức hấp dẫn cho mọi người, đặc biệt là du khách. Thời nay, khi du lịch bùng nổ thì ẩm thực có giá trị cực kỳ to lớn, du khách không thể chấp nhận đến một miền đất lạ mà lại không được thưởng thức món ngon đặc trưng ở nơi đó.  
 
 
Trở lại với Nha Trang - Khánh Hòa, nói về văn hóa ẩm thực có thể nhắc đến các món ăn nổi tiếng mà ai cũng biết: nem, bún cá Ninh Hòa, bánh canh chợ Đầm, bánh căn hải sản Cửa Bé, lẩu mực Đại Lãnh, tôm hùm Bình Ba… Tuy nhiên, nếu suy ngẫm một chút, chúng ta sẽ có đôi chút băn khoăn với câu hỏi: Nha Trang nói riêng, Khánh Hòa nói chung là xứ biển nhưng món ngon từ biển đều không có, càng hiếm nâng thành đẳng cấp riêng của miền đất như: bún chả Hà Nội, vịt quay Lạng Sơn, mì Quảng, bún bò Huế?
 
 
Có thể lý giải rằng Nha Trang vốn là miền đất mới, do đặc thù của người làng biển cần giản đơn, không cầu kỳ nên không thể chế biến ra các món ăn biển ngon “hút hồn”. Đúng thế, các món ăn ở đây chủ yếu là luộc, hấp, nướng theo ngẫu hứng, không đi từ điều nguyên bản cốt lõi ẩm thực đẳng cấp. Hiện nay, có rất nhiều nhà hàng lớn nhỏ đẳng cấp nhưng món ngon riêng của Nha Trang đều không có. Ở giới bình dân, khi sự bùng nổ du lịch với lượng người ăn uống lớn thì việc chăm chút cho các món ăn ngon riêng biệt càng phai nhạt và hiếm hoi. Đấy chưa kể có nhiều nhà hàng, quán xá người bán có tầm văn hóa thấp - tâm lý chụp giật chỉ cốt kiếm tiền nên làm cho xong. Đáng ngại nhất có lớp thiểu số người bán hàng thiếu đạo đức, lừa lọc người ăn: tráo đổi thực phẩm hay chế biến những món rẻ tiền kém phẩm chất. Không cần lấy ví dụ thực tế ai cũng đã biết các vụ việc thời gian qua ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường du lịch Nha Trang đều từ ẩm thực!
 
 
Nha Trang đang bước vào mùa du lịch quốc gia 2019 với sự kiện nổi bật là Festival Biển vào đầu hè này. Có lẽ chúng ta cần điều chỉnh lại nội dung quảng bá tuyên truyền, vì miền đất này quá nổi tiếng, chỉ cần nói ai cũng biết vì đều đến nhiều lần rồi. Nha Trang sẽ hấp dẫn điều gì ngoài danh thắng biển cả, di tích? Chỉ còn môi trường nghỉ dưỡng an lành, thân thiện, hiền hòa. Làm được điều đó chỉ duy nhất thông qua các món ăn ngon, giá cả hợp lý để chiều lòng du khách. Chúng ta vẫn biết nhiều điểm thu hút khách lớn gần đây chính là ẩm thực hải sản: Bình Ba với tôm hùm, Dốc Lết với hải sản, Cam Ranh cũng là hải sản… Vậy tại sao Nha Trang lại không hải sản? Ai cũng biết một bữa hải sản ngon, giá cả hợp lý ở Nha Trang là hết sức nan giải với du khách, vì nhiều sợi dây đan xen không đáng có từ người bán hàng có tư tưởng chặt chém, hướng dẫn viên cò mồi ăn hoa hồng cao đẩy giá cả sản phẩm ẩm thực lên cao quá thực tế, nếu không muốn nói là quá đắt đỏ. Ngay cả người dân bản địa cũng ái ngại khi vào dãy phố nhà hàng ẩm thực hải sản và thường nói đó là nơi dành cho du khách. Vì thực tế phần lớn người đi du lịch hiện nay vẫn có mức thu nhập trung bình, kể cả du khách quốc tế nên chi tiêu có giới hạn.
 
 
Vậy có nên chăng tạo một cuộc khởi động mới để khơi gợi niềm tự hào quê hương xứ biển qua món ăn ngon, giá cả hợp lý, khuyến khích các nhà hàng xây dựng thương hiệu thông qua món ăn độc đáo, đậm bản sắc. Đồng thời, kiên quyết chấn chỉnh những chủ quán có tư tưởng chặt chém và gian dối. Từ đó dần dần xây dựng một tiếng thơm mới của Nha Trang: Xứ biển xinh đẹp, danh thắng tuyệt vời, món ăn nhớ mãi vì ngon và giá cả hợp lý!
 
 
Lê Đức Dương