Có thể coi "Hà Nội mùa thu" là ca khúc mở màn cho những bài tình ca hòa bình về Hà Nội. Đó cũng là cảm xúc sâu lắng của người nhạc sĩ hết lòng vì Hà Nội - Vũ Thanh.
Có thể coi “Hà Nội mùa thu” là ca khúc mở màn cho những bài tình ca hòa bình về Hà Nội. Đó cũng là cảm xúc sâu lắng của người nhạc sĩ hết lòng vì Hà Nội - Vũ Thanh.
Năm 1965, khi những cơn mưa bom từ máy bay Mỹ dội xuống đường phố, nhà máy, bệnh viện ở thủ đô… Vũ Thanh đã viết: “Ta đi trên đường Hà Nội rực rỡ chiến công, đường thênh thang Ba Đình lịch sử, đường tấp nập Hoàn Kiếm Đồng Xuân, nghe náo nức trong lòng thủ đô sục sôi đánh Mỹ” (Bài ca Hà Nội). Bài hát giống âm hưởng bài Người Hà Nội của Nguyễn Đình Thi 20 năm trước nhưng ngắn gọn hơn. Có thể nói, Vũ Thanh là nhạc sĩ rất đa cảm và luôn rung cảm cùng với trái tim Hà Nội, vì thế sau năm 1980, khi đất nước ta cơ bản đã ổn định, các cuộc chiến tranh ác liệt đã tạm lắng thì lời ca cất lên. Và trong một buổi sáng mùa thu trong veo, người nhạc sĩ chấm nốt nhạc đầu tiên ghi lại giai điệu dâng lên từ cảm xúc: “Em nghe chăng, trong lắng sâu nơi hồng trái tim mình, Hà Nội mùa thu…”. Nếu như hơn 10 năm trước, giai điệu cháy bỏng tự hào lạc quan thì Hà Nội mùa thu của bây giờ (năm 1983) dịu dàng, sâu lắng và thoáng đạt hơn. Thời điểm này, sự ảnh hưởng của “định hướng thẩm mỹ” vẫn còn sâu sắc nên Vũ Thanh vẫn không đi tới tận cùng của cảm xúc riêng tư, do đó lời ca vẫn theo lối cũ. Tuy nhiên, với tài hoa của mình, Vũ Thanh vẫn lồng ghép, hòa quyện những hình ảnh thân quen gắn liền với người Hà Nội vào giai điệu, làm cho bài hát nhẹ nhàng hẳn đi. Phải tới đoạn kết của ca khúc mới được thể hiện những cảm xúc thiêng liêng của mình với Hà Nội: “Em bên anh, ta bước đi nghe lòng nghĩ suy gì? Hà Nội, tim ta đó! Dặm dài trong gian khó.Vẫn ngát xanh, xanh mùa Thu!”.
Ca sĩ Ái Vân |
Hà Nội mùa thu là ca khúc có phong cách nhạc nhẹ gần như đầu tiên, vì trước đó hầu như đều là những tình ca chiến đấu với đầy khí thế. May mắn là ca khúc tuyệt vời này được trao cho ca sĩ - ngôi sao nhạc nhẹ hàng đầu Việt Nam khi đó thể hiện: Ái Vân. Ca sĩ Ái Vân đã nổi tiếng từ trước đó và càng bùng nổ khi vừa đạt giải thưởng lớn tại Liên hoan Âm nhạc quốc tế Dresden (Cộng hòa dân chủ Đức) với ca khúc Bài ca xây dựng. Cùng với thời điểm truyền hình đã được phổ cập, lần đầu tiên Ái Vân thể hiện video ca nhạc trên truyền hình với ca khúc Hà Nội mùa thu. Công chúng nghe nhạc thấy ngỡ ngàng, sung sướng khi được thưởng thức một giọng ca trong veo cùng không gian hình ảnh cỏ cây hoa lá, Hồ Gươm, cột cờ Hà Nội đầy sống động, khác hẳn kiểu quay ca nhạc trên phim trường đơn điệu quen thuộc trước đó. Vì thế, dù chỉ là phim đen trắng nhưng gương mặt, nụ cười với chiếc răng khểnh của Ái Vân thực sự ấn tượng mãi cùng với mùa thu Hà Nội.
Thời gian đã trôi dài theo năm tháng, cảnh sắc và suy nghĩ con người cũng đã khác, tuy nhiên, những kỷ niệm đẹp về một thời thì không bao giờ quên, trong đó có Hà Nội mùa thu của nhạc sĩ Vũ Thanh qua tiếng hát Ái Vân.
DƯƠNG TRANG HƯƠNG
