Mỹ thuật Khánh Hòa: Mất mùa giải thưởng

Khánh Hòa là một trong những địa phương có hoạt động mỹ thuật phát triển ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Tuy nhiên, những năm gần đây, mỹ thuật Khánh Hòa không còn có những giải thưởng lớn ở các kỳ triển lãm của khu vực.

Tính đến nay, mỹ thuật Khánh Hòa đã có 3 thế hệ họa sĩ thành danh. Trong đó, thế hệ mở đầu cầm cọ từ những năm trước giải phóng có Trần Anh Vinh (đã mất), Thanh Hồ, Văn Vết, Quang Tuyến, Võ Thủ Đức; tiếp đó là thế hệ họa sĩ trưởng thành sau chiến tranh như: Bùi Văn Quang, Lê Trí, Lê Văn Duy, Đoàn Xuân Hùng, Nguyễn Liêu (đã mất), Nguyễn Đình Khánh... Trẻ hơn nữa là thế hệ 7x với các họa sĩ: Trần Hà, Trần Mạnh Đức. Mỗi người một thế mạnh, một phong cách, góp phần làm nên diện mạo hội họa xứ Trầm Hương.

Tác phẩm Giai điệu dân gian của họa sĩ Trần Hà

Hơn 20 năm qua, với nhiều họa sĩ tài năng, Khánh Hòa đã giành được nhiều giải thưởng lớn ở các kỳ triển lãm mỹ thuật khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, triển lãm mỹ thuật toàn quốc. Có thể kể đến họa sĩ Bùi Văn Quang từng giành giải A triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 2003 với tác phẩm Gạch ra lò; họa sĩ Lê Trí 2 lần giành giải B (không có giải A) triển lãm mỹ thuật toàn quốc; họa sĩ Võ Thủ Đức đạt giải A triển lãm khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên năm 2005 với tác phẩm Xứ Trầm Hương. Tiếp đó, năm 2007, tác phẩm Huyền thoại Việt của họa sĩ Trần Mạnh Đức được trao giải A khu vực Nam Trung Bộ - Tây Nguyên và giải A đồng hạng tại triển lãm mỹ thuật toàn quốc. Cũng tại triển lãm khu vực, năm 2012, họa sĩ Nguyễn Quang Tuyến được trao giải B (không có giải A) với tác phẩm Lễ hội Kate… Những giải thưởng lớn này đã góp phần khẳng định vị thế hàng đầu của mỹ thuật Khánh Hòa ở khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Sau giai đoạn thành công, vài năm trở lại đây, Khánh Hòa không còn có những giải thưởng cao tại các kỳ triển lãm mỹ thuật khu vực. Năm 2014, tại kỳ triển lãm khu vực tổ chức ở Đắk Lắk, Khánh Hòa chỉ có giải khuyến khích (tặng thưởng) với tác phẩm Ký ức quê tôi của họa sĩ Trần Hà. Năm 2015, mỹ thuật Khánh Hòa trắng tay tại giải thưởng mỹ thuật khu vực. Mới đây, khi triển lãm mỹ thuật khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên được tổ chức ở Quảng Ngãi, Khánh Hòa có 16 tác phẩm của 15 tác giả được chọn trưng bày (triển lãm có 176 tác phẩm của 167 tác giả đến từ 9 tỉnh, thành của khu vực), trong đó chỉ có tác phẩm Giai điệu dân gian của họa sĩ Trần Hà được trao giải khuyến khích.

Họa sĩ Trần Hà - Phó Chủ tịch Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh cho rằng, việc mỹ thuật Khánh Hòa mất mùa giải thưởng là bởi Hội đồng nghệ thuật của Hội Mỹ thuật Việt Nam luôn ưu tiên cái mới, trong khi lứa họa sĩ sung sức của Khánh Hòa đều đã khẳng định mình, ổn định về phong cách nên rất khó có giải cao, trong khi lứa họa sĩ trẻ lại chưa có tác phẩm nổi bật. Liên quan đến vấn đề này, họa sĩ Lê Văn Duy bày tỏ: “Phải thấy rằng, nhiều họa sĩ của Khánh Hòa không còn mặn mà với việc tham gia triển lãm mỹ thuật khu vực, bởi một khi các họa sĩ đã định hình phong cách thì họ sẽ chuyên tâm nâng cao trình độ sáng tác của mình hơn là chạy theo những thử nghiệm mới”. Họa sĩ Lê Văn Duy cũng thừa nhận, chất lượng tác phẩm của mỹ thuật Khánh Hòa tham gia các triển lãm khu vực những năm gần đây không cao như trước. Việc thị trường tranh trầm lắng cũng khiến các họa sĩ mất đi nhiệt huyết với nghề nên không còn có những sáng tác mang tính đột phá.

Việc Hội Mỹ thuật Việt Nam ưu tiên trao giải cho những tác phẩm có nhiều sáng tạo mới, cho những gương mặt mới là đúng bởi nghệ thuật luôn khuyến khích sự tìm tòi. Và đây không phải là nguyên nhân khiến mỹ thuật Khánh Hòa mất mùa giải thưởng, bởi đó là “luật chơi” chung dành cho cả khu vực. Thiết nghĩ, thời gian tới, Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh nên tổ chức nhiều hơn các cuộc thi sáng tác, các chuyến đi thực tế…, khuyến khích các họa sĩ tìm tòi để sáng tạo nên những tác phẩm chất lượng, có sự đột phá về nghệ thuật để lấy lại vị thế của mỹ thuật xứ Trầm Hương.

THÀNH NGUYỄN