Nhiều năm qua, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hòa luôn trong tình trạng thiếu gương mặt nghệ sĩ trẻ tài năng, việc tuyển học viên trẻ, tâm huyết để gửi đi đào tạo luôn rất khó khăn.
Nhiều năm qua, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) tỉnh Khánh Hòa luôn trong tình trạng thiếu gương mặt nghệ sĩ trẻ tài năng, việc tuyển học viên trẻ, tâm huyết để gửi đi đào tạo luôn rất khó khăn.
Trong số hơn 50 diễn viên của Nhà hát NTTT tỉnh, số lượng diễn viên dưới 30 tuổi chỉ đếm trên đầu ngón tay, đó là chưa xét đến khả năng biểu diễn của từng diễn viên. Mỗi lần dựng vở, lãnh đạo nhà hát và các đạo diễn luôn đau đầu trong việc tìm kiếm các diễn viên trẻ để giao vai diễn. Chính vì vậy, nhiều vở diễn các đạo diễn phải chấp nhận tình trạng “cưa sừng làm nghé”, để các diễn viên ngoài 40 tuổi đảm nhận vai diễn lứa tuổi 20. Mới nhất, các vở diễn Chuyện tình bên tháp cổ (tuồng) và Người cha (dân ca kịch) cũng gặp phải tình trạng này.
 |
| Cảnh trong vở tuồng Chuyện tình bên tháp cổ |
Ông Vũ Tiến Thêm - Giám đốc Nhà hát NTTT tỉnh cho biết, việc sân khấu truyền thống bị mất giá khiến các tài năng trẻ ở các loại hình tuồng, dân ca kịch bài chòi... rất khan hiếm; học viên tốt nghiệp các trường nghệ thuật còn hạn chế về khả năng làm nghề. Để khắc phục tình trạng này, nhiều năm qua, Nhà hát NTTT tỉnh chấp nhận việc tuyển diễn viên tốt nghiệp các trường về để “đào tạo lại”. Tuy nhiên, các cơ sở đào tạo nghệ thuật truyền thống thường tuyển học sinh theo học diễn viên, nhạc công đã tốt nghiệp lớp 12, nhiều em khi học xong chương trình đào tạo nghệ thuật truyền thống đã 22 - 23 tuổi. Vì vậy, khi trở về đơn vị công tác, đến lúc trở thành diễn viên thực sự, hội tụ đủ các tiêu chí thì các em tuổi đã cao. Đó thực sự là vấn đề nan giải cho nhà hát nói riêng và các đơn vị làm NTTT trong cả nước nói chung.
Trước thực trạng khó khăn về diễn viên, nhạc công NTTT, từ năm 2013, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) đã thí điểm giao việc trực tiếp tuyển sinh và thực hiện kế hoạch liên kết đào tạo cho 4 đơn vị NTTT thuộc bộ, đó là: Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Cải lương Việt Nam, Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam. 4 nhà hát nói trên không chỉ tham gia công tác tuyển sinh, mà còn phối hợp với các trường nghệ thuật tham gia giảng dạy, đào tạo. Tuy nhiên, sau 3 năm thực hiện, các nhà hát mới chỉ tuyển được một khóa và không phải nhà hát nào cũng duy trì được số lượng học sinh, sinh viên của mình. Chính vì vậy, mới đây, Bộ VH-TT-DL đã phê duyệt Đề án đào tạo đội ngũ diễn viên, nhạc công nghệ thuật tuồng, nghệ thuật chèo, nghệ thuật cải lương và dân ca kịch giai đoạn 2016 - 2020. Theo đó, các đơn vị nghệ thuật trong cả nước sẽ tập trung tuyển các em có năng khiếu, vừa tốt nghiệp THCS, độ tuổi 14 - 15 gửi về Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh đào tạo. “Việc Bộ VH-TT-DL cho phép thực hiện đề án này đã mở ra hy vọng cho NTTT. Sau khi học xong khóa đào tạo, các em sẽ trở thành diễn viên, nhạc công chuyên nghiệp và tốt nghiệp phổ thông trung học ở độ tuổi 17 - 18. Đây là độ tuổi “vàng” để các em trở về công tác tại đơn vị nghệ thuật và có thêm thời gian tích lũy kinh nghiệm thực tế, kéo dài tuổi nghề trong cuộc đời nghệ sĩ”, ông Thêm bày tỏ.
Thực hiện đề án này, Sở Văn hóa - Thể thao Khánh Hòa đã tổ chức sơ tuyển 15 diễn viên và 5 nhạc công tuồng để gửi đi đào tạo. Theo thông báo, các học sinh được tuyển sẽ được Nhà nước bao cấp việc ăn ở, miễn học phí, cấp học bổng theo quy định, được trang bị phục trang. Sau khi tốt nghiệp, các học viên sẽ được về công tác tại Nhà hát NTTT tỉnh. Tuy nhiên, sau hơn 1 tháng ra thông báo, sở chỉ tuyển được 4 học sinh gửi đi đào tạo. “Chúng tôi đã vận động con em trong nghề rất nhiều, nhưng số lượng hồ sơ gửi đăng ký vẫn rất ít, một số thì không hợp lệ. Việc không tuyển đủ số lượng học viên là điều đáng tiếc, bởi đây là cơ hội để đào tạo lứa nghệ sĩ trẻ tài năng về phục vụ cho NTTT của tỉnh”, ông Thêm nói.
Thiết nghĩ, trong tình hình sân khấu truyền thống mất giá như hiện nay, ngành Văn hóa - Thể thao cần phải năng động hơn trong việc tìm kiếm học viên, diễn viên để gửi đào tạo. Theo đó, cần cử người xuống các trường học, các địa phương để tìm kiếm học viên; trao đổi với các gia đình thay vì chỉ thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng; gửi thông báo về các địa phương như đợt tuyển vừa qua. Ông Nguyễn Tứ Hải - Phó Giám đốc Nhà hát NTTT tỉnh cho rằng: “Các gia đình rất cần sự giải thích cụ thể về các chế độ dành cho học viên, tương lai của sân khấu truyền thống, chính sách đãi ngộ của tỉnh khi về công tác ở Nhà hát NTTT tỉnh... thì mới dám gửi con em đi học. Hơn nữa, việc đi tuyển dụng trực tiếp cũng có thể giúp chúng ta lựa chọn được những học viên có năng khiếu”.
XUÂN THÀNH
