
Vừa qua, Báo Khánh Hòa nhận được đơn phản ánh của nhóm khách du lịch đến từ TP. Hồ Chí Minh do bà Trần Thị Như Lan đứng đơn. Nhóm khách này cho rằng, các tượng cổ, Linga, Yoni bằng chất liệu đá sa thạch hơn ngàn năm tuổi ở di tích Tháp Bà Ponagar đã được thay thế bằng những tượng có chất liệu rẻ tiền; ...
Vừa qua, Báo Khánh Hòa nhận được đơn phản ánh của nhóm khách du lịch đến từ TP. Hồ Chí Minh do bà Trần Thị Như Lan đứng đơn. Nhóm khách này cho rằng, các tượng cổ, Linga, Yoni bằng chất liệu đá sa thạch hơn ngàn năm tuổi ở di tích Tháp Bà Ponagar đã được thay thế bằng những tượng có chất liệu rẻ tiền; một số hiện vật khác lại được đem sơn mới không phù hợp; đội ngũ thuyết minh viên giới thiệu cho khách không rõ ràng.
![]() |
| Khu vực vườn tượng trong khuôn viên di tích Tháp Bà Ponagar |
Về vấn đề này, phóng viên Báo Khánh Hòa đã tìm hiểu và được biết, trước đây, khu di tích Tháp Bà Ponagar trực thuộc quyền quản lý của Bảo tàng tỉnh; đến năm 1997, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh tiếp nhận, quản lý. Vào thời điểm đó, các hiện vật trong khu di tích chủ yếu là hiện vật được phục chế và bản sao bằng thạch cao, xi măng có từ trước đó. Chỉ duy nhất tượng nữ thần Ponagar trong tháp chính và một số Yoni là hiện vật gốc có niên đại khoảng từ năm 965. Đến năm 2003, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh đã đưa các hiện vật bản sao này đặt trong các cửa tháp. Trải qua thời gian, những hiện vật phục chế và bản sao này bị xuống cấp, sứt mẻ nhiều chỗ, màu sắc loang lổ. Chính vì thế, năm 2011, trung tâm đã có tờ trình xin ý kiến Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch cho được thay thế những hiện vật bản sao bằng thạch cao, xi măng này bằng hiện vật bản sao mới được làm bằng đá granit. Theo ông Nguyễn Tuấn Dũng - Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh, việc thay thế này nhằm mục đích đem lại sự trang trọng, bền vững cho các hiện vật trưng bày theo hướng đẹp hơn, hài hòa hơn với những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của khu di tích. “Các hiện vật bản sao cũ sau khi được thay thế, chúng tôi đã chuyển một số vào phòng trưng bày hiện vật, một số khác được đưa ra trang trí ở khu vực vườn tượng cũng trong khuôn viên di tích Tháp Bà Ponagar để du khách dễ dàng tham quan, chụp hình lưu niệm. Riêng 2 tượng thờ tại tháp đông nam, tháp tây bắc hiện tại được thực hiện theo bản sao có lưu tại Bảo tàng tỉnh”, ông Dũng khẳng định.
Còn về vấn đề sơn mới các hiện vật, chỉ Yoni đặt ở tháp tây bắc có sơn đỏ cũ bị mờ đã có từ lâu nên Trung tâm Bảo tồn di tích không sơn. Đối với số lọng vải, cán gỗ, hộp đựng sắc phong do thời gian xuống cấp nên được sơn lại, thay thế trên cơ sở tuân thủ theo đúng hình dáng, kích thước, màu sắc ban đầu và không gây phản cảm so với không gian di tích.
Đội ngũ thuyết minh viên của Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh hiện có 10 người. Đây đều là những người đã trải qua quá trình tuyển dụng, sát hạch chặt chẽ của hội đồng sát hạch gồm những người có trình độ chuyên môn, am hiểu về văn hóa truyền thống. Nội dung các bài thuyết minh giới thiệu cho du khách đều được thông qua sự kiểm tra, đánh giá của hội đồng chuyên môn của đơn vị. Đặc biệt, phía trung tâm tuyệt đối nghiêm cấm các thuyết minh giới thiệu sai lệch về những giá trị vốn có của di sản.
G.Đ





