Với nhiều nỗ lực trong việc bảo tồn văn hóa truyền thống, đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) đều có các đội mã la; các làn điệu dân ca, lễ hội truyền thống được bảo tồn khá tốt.
Với nhiều nỗ lực trong việc bảo tồn văn hóa truyền thống, đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) đều có các đội mã la; các làn điệu dân ca, lễ hội truyền thống được bảo tồn khá tốt.
Tại Hội diễn Nghệ thuật quần chúng tỉnh lần thứ XIII-2016, chương trình thi diễn mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của huyện Khánh Vĩnh được đánh giá rất cao. Những tiết mục múa mang đậm hơi thở đại ngàn, màn hòa tấu mã la rộn ràng... đã gợi nhắc về một vùng đất giàu văn hóa truyền thống. Điều đáng quý, không chỉ ở hội diễn này, hầu hết các chương trình văn nghệ quần chúng, thông tin cổ động của huyện Khánh Vĩnh khi tham gia các hội thi cấp tỉnh đều thể hiện được bản sắc riêng của mình. Khác với huyện Khánh Sơn chỉ thuần túy là văn hóa Raglai, văn hóa truyền thống của Khánh Vĩnh đa dạng hơn, bên cạnh văn hóa của đồng bào Raglai còn có văn hóa của đồng bào T’ring, Ê đê, Tày... “Chúng tôi luôn khuyến khích đồng bào gìn giữ tinh hoa văn hóa của dân tộc mình, nhất là nhạc cụ, các làn điệu dân ca, lễ hội truyền thống”, ông Lê Văn Cường - Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Khánh Vĩnh cho biết.
 |
| Màn hòa tấu mã la của Đội Nghệ thuật quần chúng huyện Khánh Vĩnh tại hội diễn |
Những năm gần đây, huyện Khánh Vĩnh đã mở nhiều lớp dạy tiếng Raglai cho cán bộ, khuyến khích các địa phương xây dựng lại các đội mã la, sưu tầm các làn điệu dân ca... Đến nay, tất cả các xã, thị trấn của huyện đều có đội mã la, riêng các xã Khánh Hiệp, Khánh Thượng vừa có đội mã la, vừa có đội cồng chiêng (nhạc cụ của đồng bào Ê đê). Bên cạnh đó, ngành Văn hóa của huyện cũng khuyến khích đồng bào gìn giữ các lễ hội truyền thống như: lễ ăn đầu lúa mới, lễ bỏ mả; vận động các nghệ nhân: Cao Văn Nghiệp, Cao Văn Lý (Khánh Bình), Y Oanh, Y Đun (Khánh Hiệp)... truyền dạy cách đánh mã la, cồng chiêng cho lớp trẻ.
Để đẩy mạnh việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống, ngành Văn hóa huyện đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa sôi nổi như: Hội diễn nghệ thuật quần chúng huyện, Ngày hội văn hóa các dân tộc Việt Nam, Liên hoan tuyên truyền thông tin cổ động. Ông Huỳnh Công Nhân - Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Khánh Vĩnh cho biết: “Trung tâm luôn khuyến khích các địa phương dàn dựng các chương trình mang bản sắc văn hóa truyền thống, trong đó Khánh Hiệp ưu tiên cho văn hóa Ê đê; Khánh Trung, Khánh Nam ưu tiên văn hóa truyền thống của người Tày; các địa phương còn lại chú trọng đến văn hóa Raglai, T’ring. Nhờ đó, các hội diễn, liên hoan luôn đa dạng về sắc màu văn hóa, tạo hứng thú với người xem. Thông qua đó, đồng bào cũng có ý thức hơn về việc bảo tồn văn hóa truyền thống”.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc bảo tồn văn hóa truyền thống ở vùng cao nói chung, Khánh Vĩnh nói riêng vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là về kinh phí. Ông Lê Văn Cường cho biết, ngành Văn hóa đang dự định sẽ mở thêm các lớp dạy dân ca, biểu diễn nhạc cụ truyền thống nhưng không có kinh phí nên hiện nay chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, vận động trong cộng đồng. Bên cạnh đó, việc bảo tồn văn hóa ở vùng cao không chỉ tuyên truyền là được, mà quan trọng hơn phải biết dựa vào sức mạnh của cộng đồng để bảo tồn. Điều này đòi hỏi cán bộ văn hóa ở địa phương phải tâm huyết, gần gũi với đồng bào, nhưng hiện nay nhiều cán bộ làm công tác văn hóa xã tuổi đời còn rất trẻ, không am hiểu nhiều về ngôn ngữ, tập tục của đồng bào nên việc tuyên truyền còn hạn chế.
Được biết, ngành Văn hóa huyện đang chỉ đạo các xã thống kê danh sách các nghệ nhân trên địa bàn huyện để có kế hoạch phát huy vai trò của nghệ nhân trong việc bảo tồn văn hóa. “Các nghệ nhân là những người có khả năng bảo lưu nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào mình để truyền dạy cho con cháu. Khắc phục tình trạng mai một của văn hóa, đầu tiên phải phát huy vai trò của nghệ nhân, những người có uy tín trong cộng đồng vùng cao. Không chỉ mã la, chúng tôi còn muốn lớp trẻ phải chơi được đàn chapi, kèn Salaken, hát được các điệu dân ca...”, ông Lê Văn Cường bày tỏ.
XUÂN THÀNH
