Ngoại hạng Anh đang trăm hoa đua nở về mặt chiến thuật

Sau một thời gian bị đánh giá là tụt hậu về mặt chiến thuật so với La Liga, việc đầu tư mạnh tay vào huấn luyện viên cũng như hệ thống phân tích kỹ thuật tiên tiến hiện đại, các câu lạc bộ lớn của Ngoại hạng Anh đã có những bước tiến dài để đạt được tình trạng “trăm hoa đua nở” về mặt chiến thuật như hiện tại.

Chất lượng Ngoại hạng Anh lên cao nhờ những huấn luyện viên như Jurgen Klopp, Pep Guardiola.

Để nhìn sự phát triển về mặt chiến thuật tại Ngoại hạng Anh ở thời điểm hiện tại dễ nhất, chúng ta chỉ cần nhìn vào cuộc đua tam mã giữa 3 câu lạc bộ đang dẫn đầu bảng xếp hạng của giải đấu này là Arsenal, Liverpool và Manchester City. Đó không chỉ là những câu lạc bộ có chất lượng đội hình cao với ngôi sao trải đều cả 3 tuyến, chiều sâu đội hình tốt, mà còn có những huấn luyện viên có thể nói là hàng đầu thế giới hiện nay. Chính vì vậy mà lối chơi của 3 câu lạc bộ này rất phù hợp với xu hướng của bóng đá thế giới, đều có cách phát triển tư duy chiến thuật độc đáo riêng, và hiển nhiên đều đủ khả năng lên ngôi tại đấu trường đỉnh cao là Champions League.

Với việc xu thế của bóng đá hiện đại đang ngã rất nhiều về hướng kiểm soát bóng, thì Ngoại hạng Anh đã tỏ ra rất bắt kịp xu thế của thời đại khi đang là giải đấu có nhiều câu lạc bộ lớn đã ứng dụng và thành công với lối chơi này. Bằng chứng là ở mùa giải trước Manchester City của Pep Guardiola đã lên ngôi với một lối chơi kiểm soát cực kỳ phức tạp mà lại rất khoa học, còn ở mùa giải này, mùa giải 2023 - 2024, thì lối chơi kiểm soát này đã càng thêm phát triển với nhiều biến chủng khác nhau, mà 3 cái tên đang dẫn đầu bảng xếp hạng Ngoại hạng Anh đều là đại diện độc đáo của một trường phái kiểm soát bóng trong đó.

Đối với Manchester City mà nói, có lẽ lối chơi kiểm soát bóng của Pep Guardiola có thể xem là “nguyên thủy” nhất, khi vị huấn luyện viên này là xuất thân từ Barcelona, thể hệ mà lối chơi kiểm soát bóng tiki-taka đã thống trị cả châu Âu. Với phong cách kiểm soát khu vực giữa sân, làm chủ khu vực trước vòng cấm địa, sử dụng nhiều những đường chuyền ngắn nhuần nhuyễn vừa phức tạp mà lại vừa đầy tính khoa học, Pep Guardiola đã biến Manchester City trở thành không chỉ là ông lớn của Ngoại hạng Anh, mà còn là ông lớn của Champions League. Sự điều chỉnh, biến hóa liên tục chính là mấu chốt giúp cho sơ đồ chiến thuật của vị huấn luyện viên này rất khó bị bắt bài.

Trong khi đó Arsenal và Mikel Arteta có thể được xem là một biến thể từ lối chơi kiểm soát của Manchester City, khi Mikel Arteta được coi như là “học trò” của Pep Guardiola bởi từng có một đoạn thời gian làm trợ lý của vị huấn luyện viên này. Nét kiểm soát bóng bằng bóng ngắn, xu hướng khống chế khu vực giữa sân, khoét sâu vào hai biên tới tận đáy biên để trả ngược cho tuyến hai… đều là những “bài vở” mà Pep Guardiola vẫn thường hay dùng. Nhưng sau một thời gian sử dụng lối chơi này tại Arsenal, Mikel Arteta đã có những biến thể hiện đại hơn, với xu hướng gia tăng khả năng phòng ngự, pressing kiểm soát bóng theo thời điểm. Đây là lối chơi mang hơi hướng của Real Madrid, và Arsenal vẫn đang tiến bộ với sự lựa chọn này.

Cuối cùng có phần hơi chút đặc thù chính là lối chơi của Liverpool với phong cách tấn công đậm chất máu lửa của Jurgen Klopp. Thoạt nhìn thì khá là khó thấy sự kiểm soát trong lối chơi của Liverpool, khi các cầu thủ của câu lạc bộ này luôn giữ nhịp độ tấn công cao nhất, đẩy tốc độ trận đấu lên cao, liên tục pressing tầm cao để ép đối phương lộ ra sơ hở. Nhưng trên thực tế, Jurgen Klopp vẫn đang cho Liverpool chơi một lối chơi kiểm soát, đó chính là kiểm soát sự hỗn loạn. Dưới thời của Jurgen Klopp, Liverpool rất mạnh trong khả năng chuyển đổi trạng thái, họ có thể chỉ cần một vài đường bóng là đã có thể tạo nên một cơ hội từ vòng cấm địa sân nhà sang khung thành của đối thủ. Do đó, khi trận đấu diễn ra càng nhanh, càng hỗn loạn, thì những pha chuyển đối trạng thái của Liverpool càng có đất dụng võ.

Với nhiều biến thể, trường phái trong chiến thuật như vậy, không phải tự nhiên mà Liverpool của Jurgen Klopp và Pep Guardiola của Manchester City đã lên ngôi vô địch Champions League, cùng đi tới trận chung kết Champions League không ít lần. Dĩ nhiên điều đó không có nghĩa Ngoại hạng Anh sẽ tiếp tục có câu lạc bộ lên ngôi vương tại Champions League mùa giải này, nhưng việc đảm bảo cho chất lượng giải đấu, đảm bảo cho ngôi vị giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh vẫn luôn được duy trì.

CAO DUY