03:05, 12/05/2011

Góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Với đặc thù vùng đất có sự hiện hữu khá đa dạng các loại hình di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, TP. Nha Trang vẫn lưu giữ những giá trị bản sắc văn hóa truyền thống.

Với đặc thù vùng đất có sự hiện hữu khá đa dạng các loại hình di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, TP. Nha Trang vẫn lưu giữ những giá trị bản sắc văn hóa truyền thống. Đình làng (ĐL) ở Nha Trang được xem là biểu tượng tập trung nhất của dân làng trên mọi phương diện. Gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của ĐL vào cuộc sống là việc làm cần thiết của người dân và chính quyền TP. Nha Trang.

Theo một số tài liệu, ĐL trên vùng đất Nha Trang được hình thành từ cách đây hơn 300 năm, cùng với quá trình di dân mở cõi vào phương Nam của các triều đại nhà Nguyễn. Cũng như bao ngôi đình khác trên lãnh thổ Việt Nam, ĐL ở Nha Trang là nơi hội tụ đầy đủ, tập trung các giá trị truyền thống trên mọi phương diện. ĐL là trung tâm hành chính của làng; trung tâm văn hóa; trung tâm tôn giáo và là nơi lưu dấu tình cảm của mỗi người dân trong làng. Trải qua thời gian, những ngôi đình ở Nha Trang vẫn giữ được nhiều nét cổ kính, trang nghiêm vốn có. Hiện nay, ĐL trên địa bàn TP. Nha Trang có ở 25/27 xã, phường với tổng số 33 ngôi đình, trong đó có 25 ĐL của cư dân nông nghiệp và 8 ĐL của cư dân ngư nghiệp. ĐL Bình Tân (phường Vĩnh Trường) là ngôi đình cổ nhất được hình thành cách đây khoảng 300 năm, đình hình thành gần đây nhất cũng khoảng 100 năm. Hầu hết các ĐL đều lưu giữ được sắc phong của các vua triều Nguyễn; trong đó, nhiều đình lưu giữ được số lượng sắc phong tương đối lớn như: đình Vĩnh Châu (xã Vĩnh Hiệp) 19 sắc phong, đình Phương Sài (phường Phương Sơn), đình Vạn Thạnh (phường Vạn Thạnh) còn 12 sắc phong, đình Bình Tân (phường Vĩnh Trường) có 10 sắc phong… Các ĐL ở Nha Trang đều có kiến trúc nhẹ nhàng, không cầu kỳ, màu sắc tươi tắn, đẹp mắt. ĐL là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống của người dân như: tục thờ Thành Hoàng làng hay Tiền hiền và Hậu hiền; thờ những vị thần giúp đỡ cho cư dân nông nghiệp; thờ Mẫu… Hàng năm, các đình đều tổ chức lễ hội với mong muốn cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đồng thời, qua đó thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, nhớ ơn những người đã có công lập làng, giữ nước.

Nhiều ngôi đình ở TP. Nha Trang đã nhận được sự quan tâm đúng mức. Trong ảnh: Đình làng Phương Sài (phường Phương Sơn) được đầu tư trùng tu, sửa chữa.
Với ý nghĩa và vai trò to lớn của ĐL trong cuộc sống người dân, những năm qua, công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản ĐL luôn nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền TP. Nha Trang. Đến nay, đã có 26 ngôi đình được thành phố lập hồ sơ đề nghị tỉnh công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Lễ hội ĐL được duy trì, khôi phục theo đúng nghi thức, nghi lễ truyền thống. Công tác quản lý ĐL được thành phố thực hiện theo đúng pháp luật; trong các lễ hội, ĐL không có các hoạt động mê tín dị đoan, xin ăn, trộm cắp… Trong công tác trùng tu, sửa chữa các ngôi đình, TP. Nha Trang đã thực hiện theo phương thức Nhà nước và nhân dân cùng làm. Những ĐL được đưa vào diện trùng tu đều được lấy ý kiến của nhân dân, người dân đề xuất phương án, hạng mục cần trùng tu và cùng nhau đóng góp kinh phí, thành phố hỗ trợ 60% kinh phí. Ở nhiều ngôi đình có kinh phí trùng tu ít đều được nhân dân tự nguyện đóng góp. Với phương thức đó, từ năm 2006 đến nay, đã có 13 ngôi đình được trùng tu, sửa chữa kịp thời. “Nhiều năm qua, TP. Nha Trang luôn có những hành động, việc làm thiết thực để giữ gìn, phát huy những mặt tích cực của ĐL vào cuộc sống. Nhiều lễ hội ĐL được khôi phục; nhiều ngôi đền được đầu tư trùng tu, sửa chữa. Đặc biệt hiện nay, nét mới của nhiều ngôi đình ở Nha Trang chính là việc các đình đều có gian thờ hoặc dựng bia thờ cúng các anh hùng, liệt sĩ hy sinh trong 2 cuộc kháng chiến. Điều này thể hiện sự tiếp nối truyền thống văn hóa tốt đẹp của nhân dân” - bà Nguyễn Hạnh Phúc, Phó Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TP. Nha Trang cho biết.

Những việc làm thiết thực đó đã thể hiện sự quan tâm đúng mức, kịp thời của các cấp chính quyền TP. Nha Trang trong công tác quản lý, giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống của ĐL. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục thực hiện để ĐL được trường tồn cả hồn và chất. Từ đó có thể phát huy giá trị ĐL trở thành một sản phẩm du lịch văn hóa, lịch sử.

GIANG ĐÌNH