Độc lạ vườn cherry ở Khánh Vĩnh

Cherry được xem là loại trái cây quý tộc vì giá cả đắt đỏ. Đây là loại cây trồng nhập ngoại ít thích nghi, khó chăm sóc. Nhiều nông dân lắc đầu đối với loại cây này. Ấy vậy mà ở Khánh Vĩnh, có 200 cây cherry mọc đầy quả mọng, mở ra tiềm năng phát triển cho loại trái cây đặc biệt này ở vùng miền núi Khánh Vĩnh.

Phấn khích khi mục sở thị

“Mê quá em ơi. Cho chị 5kg nha”. “Còn không Thanh ơi! Mình muốn mua phải thế nào đây”. “Chị ơi, em muốn mua”. “Cô ơi, bán con 2kg”... Đó là những comment của bạn bè khi tài khoản Facebook có tên Thanh Kim đăng dòng trạng thái với đại ý: “Bạn có thể đặt mua cherry Brazil tươi ngon, đảm bảo chất lượng của Hoa Quả Sơn Farm tại xã Khánh Trung, huyện Khánh Vĩnh. Nhưng số lượng chỉ có hạn”.

Một em nhỏ trải nghiệm hái cherry ở Hoa Quả Sơn Farm.

Tất bật khi cherry vào mùa chín rộ, một mình bà Lê Thị Kim Thanh, chủ khu vườn luôn tay luôn chân với việc thu hoạch, đóng gói, gửi xe buýt về Nha Trang cho kịp đơn hàng. Nhoẻn nụ cười thật tươi, đôi tay thoăn thoắt hái từng trái cherry chín mọng, bà Thanh cho biết, đây là lần đầu tiên bà thu hoạch cherry. Cảm giác rất phấn khích. “Tôi có tình yêu đặc biệt với cây trái, nhất là những cây có trái nho nhỏ, nhiều màu sắc như là chùm ruột, sơ ri, cherry… Bởi vậy, khi cherry đơm hoa, kết trái, tôi vui lắm. Vui vì giờ đây Khánh Vĩnh đã có cherry. Vui hơn nữa vì loại trái cây này được nhiều người quan tâm” - bà Thanh hồ hởi nói.

“Tụi em cứ hái ăn thử đi. Cherry được chăm sóc theo hướng hữu cơ nên rất an toàn, có thể ăn ngay. Tụi trẻ thích cherry vừa chín tới vì có vị chua thanh. Còn người đứng tuổi hơn lại thích cherry chín mọng vì nó ngọt ngào”, vừa nói bà Thanh vừa hào hứng ngắt lấy một quả bỏ ngay vào miệng.

Bà Lê Thị Kim Thanh giới thiệu cherry tại Hoa Quả Sơn Farm.

Nhìn những quả cherry giống Brazil chín mọng trên cành, đa số có hình tròn, nhỏ hơn viên bi ve một chút song thi thoảng có trái hình trái tim, rất thích mắt. Trái có màu xanh nhạt rồi chuyển dần sang màu vàng ửng hồng và khi chín hẳn thì chuyển sang màu đỏ rồi tím sẫm, thoạt nhìn như màu đen tuyền. Cho trái cherry chín mọng vào miệng, cảm giác đầu tiên là vị hơi chua nhẹ, rồi ngọt lành. Kiểu hương vị dễ chịu, không quá ngọt hay quá chua như các loại trái cây khác. Hương thơm của cherry thật khó diễn tả, mang đặc trưng của loại quả mọng, có hương vị như của hoa và gỗ xen vào.

Thử nghiệm thành công

Việc trồng thành công cherry cho nhiều quả ở Khánh Vĩnh đã gây ngạc nhiên cho nhiều nhà vườn trong và ngoài tỉnh. Qua trao đổi, chúng tôi biết thêm, cây cherry đã từng được nhiều nhà vườn trên cả nước mang về trồng thử nghiệm. Nhiều giống cherry ưa lạnh - chẳng hạn như cherry Mỹ, Canada... không phát triển được với khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam. Cũng có giống cherry ở một số nước Nam Mỹ sinh trưởng tốt, cành lá sum suê nhưng không đậu quả. Nếu có quả thì cũng rất ít và ăn không ngon. “Hột lớn, ít thịt, nhạt toẹt, thua cả trái thù lù của Việt Nam” - một tài khoản Facebook comment nửa đùa, nửa thật trên diễn đàn nông nghiệp khi nói về trái cherry được trồng trước đó tại Việt Nam.

Bởi vậy, khi những cây cherry trĩu quả của Hoa Quả Sơn Farm được đăng tải lên mạng xã hội, nhiều người còn không tin. Nhiều người còn đùa, chắc chủ vườn đi mua cherry về đính lên cây. Không ít chủ vườn đã hỏi địa chỉ, tìm đến mục sở thị vườn cherry và thưởng thức loại quả này tại Khánh Vĩnh thì mới tin là thực.

Rất nhiều người đã đặt hàng cherry Khánh Vĩnh.

Theo quan sát của chúng tôi, 200 gốc cherry của Hoa Quả Sơn Farm đã cao tầm hơn 2m, tỏa cành tươi xanh. Thời điểm này, trên mỗi cành chi chít quả mọng. Bà Thanh cho biết, năm 2019, bà nhập về 100 cây cherry Mỹ rồi ngày đêm chăm sóc với tất cả kiến thức biết được. Nhưng giống cherry này không ưa nóng ẩm. Cây cứ lụi dần rồi chết. Không nản, năm 2020, bà tiếp tục nhập 100 cây cherry Brazil về trồng mặc cho nhiều người ra sức can ngăn. “Nhưng tính tôi bướng lắm. Tôi tin mình sẽ làm được nên năm 2021 tiếp tục nhập thêm 100 cây nữa về trồng" - bà Thanh cho biết thêm.

Để rồi sau ngót 4 năm chăm sóc, lúc nào bón phân, loại phân gì, lúc nào tưới nước, nhỏ giọt hay tưới tràn, lúc nào thì siết nước… đều đã được bà Thanh nằm lòng sau thời gian học hỏi khắp nơi và tự đúc rút kinh nghiệm. “Toàn bộ nước tưới cho cherry được dẫn ở suối trên núi cao, cách đây hơn 2km về để tưới. Loại cây này không ưa nước ngầm, cũng không chịu nước bẩn, mà chỉ chịu nguồn nước suối trong lành, mát lạnh dẫn từ núi rừng Hòn Dù xuống đây” - bà Thanh bật mí.

Trao đổi về giá trị kinh tế của loại cây này, bà Thanh chỉ cười. Niềm vui của nông dân đôi khi không chỉ vì lợi nhuận. Bà cho biết, 200 gốc cherry được trồng và chăm sóc trong hơn 4 năm qua với biết bao tâm sức. Nhưng cherry không chín rộ 1 lần mà chín rải rác. “Mỗi ngày chỉ hái được chưa đầy 10kg. Giá bán cũng chỉ 100.000 đồng/kg. Việc bán cherry mang ý nghĩa giới thiệu hơn là kinh doanh” - bà Thanh chia sẻ.

Nỗ lực làm nông nghiệp sạch

“Làm nông khổ lắm. Người nhà ai cũng can, thậm chí giận, không thèm nhìn mặt. Nhưng mình lỡ mê cây cối rồi” - bà Thanh bắt đầu câu chuyện với chúng tôi về quá trình tạo lập nên khu vườn.

Năm 2015, bà bắt đầu tiến hành cải tạo đất bằng hàng trăm tấn phân chuồng, rồi nuôi sâu canxi, trùn quế, dế… Sau nhiều năm miệt mài áp dụng các biện pháp hữu cơ, cộng sinh để đất đai màu mỡ, bà mới bắt đầu xuống giống. Theo bà Thanh, quan trọng nhất vẫn là chọn giống vì nếu chọn giống không đảm bảo chất lượng sẽ gây tổn thất rất lớn cho người làm nông. Tiếp đến là nguồn nước phải đảm bảo có quanh năm, sạch sẽ, không chứa tạp chất gây hại cho cây trồng hay sức khỏe con người. 

Giờ đây, trong khu vườn rộng hơn 15ha dưới chân núi Hòn Dù được quy hoạch tươm tất, rất nhiều loại cây ăn quả đã phát triển xanh tốt. Điều đặc biệt là phần lớn cây trồng đều tương đối hiếm gặp ở vùng đất Khánh Vĩnh. Chẳng hạn như 3ha chôm chôm chuẩn bị cho thu hoạch; 2ha vú sữa hoàng kim và Mika; hơn 1ha bưởi, trong đó có giống bưởi Rubi khá lạ mắt, trái nhỏ như bưởi năm roi, khi chạm vào phần vỏ có một lớp lông dày êm tay. Phía bên đồi còn có hàng chục gốc hồng socola cho trái có ruột màu đen lạ mắt. Ngoài ra, khu vườn còn có lựu Ấn Độ cho quả rất to. Đây là loại cây khó trồng, hay bị bệnh ở rễ nên phải bứng hết vào trồng trong chậu. Khu vườn còn có hàng chục cây chà là Bahi (Ấn Độ), 3ha sầu riêng Musang King đã 3 năm tuổi… Trao đổi thêm với chúng tôi, bà Kim Thanh cho biết, năm nay, Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Khánh Trung do bà làm Giám đốc có 5 sản phẩm tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đó là chôm chôm, mít, chuối mốc, bưởi da xanh và vú sữa hoàng kim.

Vườn cherry xanh tốt hơn 4 năm tuổi tại Khánh Vĩnh.

Trò chuyện về sự đổi thay trong cách nghĩ, cách làm của nông dân trên địa bàn huyện, bà Nguyễn Thùy Bích Chinh - Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Khánh Vĩnh cho biết, những năm gần đây, quy mô sản xuất nông nghiệp của các hộ nông dân trên địa bàn huyện được nâng lên. Cùng với cây bưởi da xanh, nhiều nông dân đã mạnh dạn thử nghiệm và đạt được kết quả rất khả quan đối với nhiều loại cây ăn quả khác. Chẳng hạn như: Ổi, sầu riêng, vú sữa, chôm chôm… Trong đó, hội viên nông dân Lê Thị Kim Thanh ở Hoa Quả Sơn Farm là một trong những nông dân không ngừng học hỏi, sáng tạo trong lao động. Qua đó cho thấy điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của vùng đất Khánh Vĩnh có thể trồng được nhiều loại cây ăn quả, kể cả những cây trồng tương đối khó tính như cherry. Bà Thanh còn cùng với gần 20 thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Khánh Trung đang chăm chút cho những vườn cây ăn quả, chủ lực là bưởi da xanh ngày càng tươi tốt, an toàn, đạt chuẩn VietGAP theo định hướng phát triển nông nghiệp xanh, sinh thái của huyện Khánh Vĩnh.

HỒNG ĐĂNG