Việc thay đổi họ, tên, với trường hợp con nuôi thì thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi; thay đổi tên cho con nuôi được thực hiện theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi...
Hỏi:
Vợ chồng tôi nhận một cháu bé làm con nuôi. Chúng tôi muốn cháu lấy họ của chồng tôi, với mối quan hệ cha con lâu dài, nhưng phía mẹ đẻ muốn giữ nguyên họ của cháu. Xin cho biết việc này được xử lý thế nào?
Lê Hoài Anh (TP. Cam Ranh)
Trả lời: Bộ luật Dân sự quy định quyền có họ, tên của cá nhân, đã xác định cá nhân có quyền có họ, tên (bao gồm cả chữ đệm, nếu có). Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó. Việc thay đổi họ, tên, với trường hợp con nuôi thì thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi; thay đổi tên cho con nuôi được thực hiện theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi. Việc thay đổi họ, thay đổi tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
Theo Luật Nuôi con nuôi, kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con. Trừ trường hợp giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thỏa thuận khác, kể từ ngày giao nhận con nuôi, cha mẹ đẻ không còn quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng, đại diện theo pháp luật, bồi thường thiệt hại, quản lý, định đoạt tài sản riêng đối với con đã cho làm con nuôi. Luật này cũng quy định, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định việc thay đổi họ, tên của con nuôi theo yêu cầu của cha mẹ nuôi.
Cùng với đó, Luật Hộ tịch cũng xác định việc thay đổi họ, chữ đệm, tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký được thực hiện khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự.
Nghị định số 24/2019/NĐ-CP của Chính phủ (hiệu lực từ ngày 25-4-2019) quy định: căn cứ vào Giấy chứng nhận nuôi con nuôi, theo yêu cầu của cha mẹ nuôi và sự đồng ý của con nuôi từ đủ chín tuổi trở lên, cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền thực hiện việc thay đổi họ, chữ đệm và tên của con nuôi theo quy định của pháp luật dân sự và pháp luật về hộ tịch.
Nội dung các văn bản pháp luật liên quan vấn đề thay đổi họ, tên của con nuôi được ghi nhận thực hiện theo yêu cầu của cha mẹ nuôi, không có quy định nào về sự hạn chế quyền này từ phía cha, mẹ đẻ.
Luật sư Nguyễn Thiện Hùng
