- Hỏi: Bố mẹ tôi qua đời vào năm 2013. Theo di chúc ông bà để lại, toàn bộ nhà đất được trao cho cháu nội đích tôn là con của tôi, hiện 17 tuổi. Mấy anh chị (là con cùng cha khác mẹ với tôi) phản đối vì cho rằng con tôi không phải là hàng thừa kế thứ nhất. Quan trọng hơn là cháu chưa đủ 18 tuổi. Họ yêu cầu hủy di chúc và chia đều cho mọi người ở hàng thừa kế thứ nhất. Xin hỏi yêu cầu đó có đúng?
Phan Quang Hùng (Nha Trang)
- Hỏi: Bố mẹ tôi qua đời vào năm 2013. Theo di chúc ông bà để lại, toàn bộ nhà đất được trao cho cháu nội đích tôn là con của tôi, hiện 17 tuổi. Mấy anh chị (là con cùng cha khác mẹ với tôi) phản đối vì cho rằng con tôi không phải là hàng thừa kế thứ nhất. Quan trọng hơn là cháu chưa đủ 18 tuổi. Họ yêu cầu hủy di chúc và chia đều cho mọi người ở hàng thừa kế thứ nhất. Xin hỏi yêu cầu đó có đúng?
Phan Quang Hùng (Nha Trang)
- Trả lời: Theo quy định di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Người lập di chúc có quyền:
1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;
2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;
3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;
4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;
5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.
Như vậy theo quy định này, ý chí của ông bà như thế nào thì pháp luật cũng đều bảo hộ. Việc định đoạt tài sản thể hiện trong nội dung di chúc sẽ không phụ thuộc vào việc người được hưởng di sản trong di chúc là ai, bao nhiêu tuổi? Việc xác định hàng thừa kế trong di chúc là không có cơ sở. Hàng thừa kế chỉ được áp dụng khi phải chia di sản bằng pháp luật. Và trong trường hợp này, vì đã có di chúc nên không phải quan tâm đến hàng thừa kế. Tuy nhiên, pháp luật cũng có quy định những trường hợp hưởng di sản không phụ thuộc nội dung di chúc là con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con đã thành niên mà không có khả năng lao động. Những đối tượng đặc biệt này sẽ được hưởng một phần theo quy định nếu di chúc không đề cập hoặc chia cho họ ít hơn phần quy định.
Do đó, nếu không thuộc đối tượng đặc biệt trên, việc các anh, chị của ông cho rằng di chúc này không đúng là không có căn cứ.
Luật gia Minh Hương