Hỏi: Gia đình chúng tôi sẽ phải giải tỏa, di dời đến khu tái định cư vì nằm trong dự án mở rộng đường giao thông. Tôi nghe nói đã có Luật Đất đai mới, xin cho biết quy định về tái định cư có gì mới và cụ thể thế nào?
Phạm Minh Huân (Phước Hải, Nha Trang)
Hỏi: Gia đình chúng tôi sẽ phải giải tỏa, di dời đến khu tái định cư (TĐC) vì nằm trong dự án mở rộng đường giao thông. Tôi nghe nói đã có Luật Đất đai mới, xin cho biết quy định về TĐC có gì mới và cụ thể thế nào?
Phạm Minh Huân (Phước Hải, Nha Trang)
Ý kiến tư vấn:
Luật Đất đai năm 2003 quy định, khu TĐC được quy hoạch chung cho nhiều dự án trên cùng một địa bàn và phải có điều kiện phát triển bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Tuy nhiên, trên thực tế đã có không ít khu TĐC chất lượng thấp, cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ, không đảm bảo được yêu cầu “bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”. Có trường hợp nơi ở cũ đã thu hồi nhưng chỗ ở mới chưa có.
Luật Đất đai năm 2013 (có hiệu lực từ ngày 1-7-2014) đã có quy định cụ thể hơn. Tại Điều 85 về việc lập và thực hiện dự án TĐC, Luật đã giao cho UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án TĐC trước khi thu hồi đất. Quy định khu TĐC tập trung phải xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền. Đối với đất ở thì việc thu hồi đất chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu TĐC.
Nghị định số 47/2014 của Chính phủ có các quy định: Dự án TĐC được lập và phê duyệt độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC nhưng phải bảo đảm có đất ở, nhà ở TĐC trước khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất. Khu TĐC được lập cho một hoặc nhiều dự án; nhà ở, đất ở trong khu TĐC được bố trí theo nhiều cấp nhà, nhiều mức diện tích khác nhau phù hợp với các mức bồi thường và khả năng chi trả của người được TĐC.
Việc bố trí TĐC cho người có đất ở thu hồi phải di chuyển chỗ ở đã được quy định chặt chẽ. Người có đất ở thu hồi được thông báo đầy đủ các thông tin về địa điểm, quy mô quỹ đất, quỹ nhà TĐC, thiết kế, diện tích từng lô đất, căn hộ, giá đất, giá nhà TĐC; dự kiến bố trí TĐC cho người có đất thu hồi. Người có đất thu hồi được bố trí TĐC tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có dự án TĐC hoặc có điều kiện bố trí TĐC. Ưu tiên vị trí thuận lợi cho người có đất thu hồi sớm bàn giao mặt bằng, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng. Giá đất cụ thể tính thu tiền sử dụng đất tại nơi TĐC, giá bán nhà ở TĐC do UBND cấp tỉnh quyết định. Trường hợp người có đất thu hồi được bố trí TĐC mà tiền bồi thường, hỗ trợ không đủ để mua một suất TĐC tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để mua một suất TĐC tối thiểu.
Luật sư Nguyễn Thiện Hùng
