Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh vừa xử phúc thẩm vụ án kinh doanh thương mại "Tranh chấp kết quả đấu thầu" giữa nguyên đơn là ông Q. và bị đơn là UBND TP. Nha Trang, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa Hành chính, TAND tỉnh xét xử theo thủ tục tố tụng hành chính.
Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh vừa xử phúc thẩm vụ án kinh doanh thương mại “Tranh chấp kết quả đấu thầu” giữa nguyên đơn là ông Q. và bị đơn là UBND TP. Nha Trang, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa Hành chính, TAND tỉnh xét xử theo thủ tục tố tụng hành chính.
Sơ thẩm: Án kinh doanh thương mại
Theo đơn khởi kiện ngày 4-11-2015 và quá trình tố tụng, ông Q. trình bày: Ông là 1 trong 4 nhà thầu tham gia đấu thầu kinh doanh, khai thác và quản lý chợ Hòn Rớ, Nha Trang. Tuy nhiên, từ thời điểm phát hành hồ sơ mời thầu đến thời điểm thông báo kết quả xét chọn thầu, Hội đồng xét chọn thầu UBND TP. Nha Trang có nhiều sai phạm, làm kết quả lựa chọn nhà thầu không hợp pháp. Cụ thể: áp dụng sai pháp luật cho việc đấu thầu; hình thức hồ sơ mời thầu không hợp pháp; không đúng Luật Đấu thầu và Quy chế về đấu thầu, kinh doanh, khai thác và quản lý chợ trên địa bàn tỉnh được ban hành kèm theo Quyết định số 38/2011/QĐ-UBND của UBND tỉnh; áp dụng không thống nhất quy định về thời gian có hiệu lực của hồ sơ dự thầu; Hội đồng xét chọn thầu không đủ số lượng thành viên tối thiểu khi mở thầu; khi mở thầu, hội đồng không tóm tắt nội dung cơ bản, đặc biệt về giá của từng nhà thầu; sai phạm cơ bản là vi phạm trong chấm thầu, không công bằng, minh bạch làm cho kết quả bị sai lệch. Từ đó, ông Q. yêu cầu tòa án hủy Quyết định số 3666/QĐ-UBND ngày 2-10-2015 của UBND TP. Nha Trang về phê duyệt kết quả đấu thầu và công nhận đơn vị trúng thầu gói thầu: Kinh doanh, khai thác và quản lý chợ Hòn Rớ.
Đại diện UBND TP. Nha Trang trình bày: UBND thành phố không chấp nhận yêu cầu của ông Q. vì: UBND thành phố đã thực hiện đúng quy định về đấu thầu chợ trên địa bàn tỉnh. Những lý do ông Q. nêu ra để hủy Quyết định số 3666 là không có căn cứ. Ông Q. đã có đơn tố cáo gửi UBND thành phố và Thanh tra thành phố đã có kết luận, trong kết luận cũng đã kết luận những vấn đề mà ông Q. nêu ra làm căn cứ khởi kiện. UBND TP. Nha Trang đã thể hiện quan điểm của mình trong văn bản số 836/UBND-TCKH ngày 23-1-2016 trả lời thông báo thụ lý vụ án cho tòa án. Đề nghị tòa án căn cứ quy định của pháp luật để giải quyết.
Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm ngày 27-7-2016 của TAND TP. Nha Trang không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Ngày 25-7-2016, ông Q. có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, cho rằng bản án không dựa trên cơ sở pháp luật, thiếu khách quan và đề nghị tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận yêu cầu của ông.
Phúc thẩm: Án hành chính
Ngày 5-7, TAND tỉnh xét xử phúc thẩm vụ kiện này. Tại tòa, ông Q. giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, giữ nguyên yêu cầu kháng cáo, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên hủy Quyết định số 3666 của UBND TP. Nha Trang.
Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh cho rằng, UBND TP. Nha Trang tổ chức đấu thầu kinh doanh, khai thác và quản lý chợ Hòn Rớ là đang thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quản lý và phát triển chợ. Ông Q. không đồng ý với kết quả đấu thầu và khởi kiện yêu cầu tòa án hủy Quyết định số 3666 của UBND TP. Nha Trang thì có nghĩa đối tượng mà ông khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết là tuyên hủy quyết định hành chính. Do vậy, cần xác định đây là vụ án hành chính và được giải quyết theo thủ tục tố tụng hành chính. Tòa án cấp sơ thẩm xác định đây là vụ án kinh doanh thương mại về “Tranh chấp kết quả đấu thầu” là không đúng pháp luật về quan hệ tranh chấp, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm, giao hồ sơ cho Tòa Hành chính, TAND tỉnh giải quyết.
Đồng tình với quan điểm trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định: Theo khoản 1 Điều 3 Luật Tổ chức hành chính năm 2010 và khoản 1 Điều 3 Luật Tổ chức hành chính năm 2015 thì Quyết định số 3666 của UBND TP. Nha trang là quyết định hành chính, được UBND thành phố ban hành theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước về chợ; ông Q. khiếu kiện quyết định này thuộc thẩm quyền giải quyết vụ án hành chính theo Luật Tổ chức hành chính. Tòa án cấp sơ thẩm xác định quan hệ pháp luật tranh chấp trong vụ án là “Kết quả đấu thầu kinh doanh, khai thác và quản lý chợ” và nhận định đây là vụ án liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại vì các bên đều có mục đích lợi nhuận và thụ lý, giải quyết vụ án kinh doanh thương mại là chưa chính xác. Tại Điều 1 Chương I Quy chế về đấu thầu kinh doanh (Ban hành kèm theo Quyết định số 38/2011/QĐ-UBND của UBND tỉnh) quy định mục đích đấu thầu: “Việc đấu thầu kinh doanh, khai thác và quản lý chợ nhằm góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và từng bước thực hiện xã hội hóa đối với các hoạt động của chợ; thực hiện văn minh thương mại, thực hiện tốt đời sống nhân dân trên địa bàn dân cư, tăng thu ngân sách nhà nước, duy trì, nâng cấp và đầu tư phát triển chợ, giữ gìn vệ sinh và an ninh trật tự tại các chợ trên địa bàn tỉnh”. UBND TP. Nha Trang tổ chức đấu thầu và ra quyết định công nhận đơn vị trúng thầu là thực hiện chức năng quản lý nhà nước, không có mục đích lợi nhuận nên không phải chủ thể trong vụ án kinh doanh thương mại. Như vậy, yêu cầu của ông Q. hủy Quyết định số 3666 được giải quyết theo Luật Tổ chức hành chính, tòa án cấp sơ thẩm xác định vụ án kinh doanh thương mại và thụ lý xét xử theo Luật Tố tụng dân sự là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Vì vậy, bản án phúc thẩm số 05/KDTM ngày 5-7 của TAND tỉnh đã quyết định hủy bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa Hành chính, TAND tỉnh thụ lý, giải quyết theo quy định chung của pháp luật.
Bản án phúc thẩm vụ “Tranh chấp kết quả đầu thầu” của TAND tỉnh được công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của tòa án. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến khác nhau về việc xác định thẩm quyền giải quyết loại tranh chấp này. Thiết nghĩ, TAND Tối cao cần có hướng dẫn cụ thể về tranh chấp kết quả đấu thầu, cần phân biệt rõ trường hợp nào là án kinh doanh thương mại, trường hợp nào là án hành chính.
ĐẠI HƯNG
