Tại phiên tòa xét xử bị cáo (BC) Lê Thị Minh Trang (sinh năm 1984, trú phường Tân Lập, TP. Nha Trang) về tội tham ô tài sản, ngày 25-5, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh cho rằng BC chiếm đoạt hơn 2 tỷ đồng, nhưng hội đồng xét xử nhận định chỉ chứng minh được BC chiếm đoạt hơn 30 triệu đồng.Chỉ chứng minh được bị cáo chiếm đoạt hơn 30 triệu đồng
Tại phiên tòa xét xử bị cáo (BC) Lê Thị Minh Trang (sinh năm 1984, trú phường Tân Lập, TP. Nha Trang) về tội tham ô tài sản, ngày 25-5, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh cho rằng BC chiếm đoạt hơn 2 tỷ đồng, nhưng hội đồng xét xử nhận định chỉ chứng minh được BC chiếm đoạt hơn 30 triệu đồng.
Chiếm đoạt hơn 2 tỷ hay hơn 30 triệu đồng?
Cáo trạng truy tố BC Trang lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao trong thu tiền phí, lệ phí đăng ký biển số xe mô tô, từ ngày 3-7-2008 đến 31-5-2011, chiếm đoạt của ngân sách nhà nước 2,069 tỷ đồng. Tại phiên tòa, đại diện VKSND tỉnh giữ nguyên cáo trạng và cho rằng, số tiền BC Trang thu thiếu gây thất thoát cho ngân sách nhà nước 2,069 tỷ đồng, thu thừa của 35 chủ phương tiện 7 triệu đồng. Tuy kết luận điều tra bổ sung có thay đổi về số tiền BC chiếm đoạt từ hơn 2 tỷ đồng xuống còn gần 1,7 tỷ đồng nhưng kết luận này không dựa vào kết luận giám định tài chính nào khác nên không có cơ sở thay đổi cáo trạng. Về số tiền thu thừa của 35 chủ phương tiện, do là quan hệ dân sự nên đề nghị tách riêng giải quyết trong vụ án dân sự khác. Đại diện VKSND tỉnh đề nghị xử phạt BC theo Khoản 4 Điều 278 Bộ luật Hình sự với mức án từ 15 - 16 năm tù.
Cũng như những lần xét xử trước, BC Trang chỉ thừa nhận hành vi tham ô tài sản trên 151 biên lai thu phí thu giữ được liên 2 với số tiền 30,2 triệu đồng, còn lại BC chỉ thu đúng như mức phí, lệ phí mà cán bộ của đội đã ấn định trong giấy hẹn. Việc BC đánh dấu x vào góc quyển biên lai thu phí loại 200.000 đồng nhằm phân biệt với các quyển biên lai thu phí khác. BC ghi sai lệch là theo chỉ đạo của lãnh đạo. Thực tế số tiền thu sai lệch BC đã đưa cho bà Phạm Thị Khánh, nguyên Đội phó Đội Đăng ký quản lý phương tiện, bản thân không sử dụng số tiền này.
Luật sư Lê Văn Tuấn (Đoàn Luật sư tỉnh) bào chữa cho BC Trang cũng thống nhất tội danh truy tố của VKSND tỉnh nhưng không đồng ý việc quy kết BC tham ô chiếm đoạt 2,069 tỷ đồng. Luật sư cho rằng, chỉ có căn cứ kết tội BC tham ô tài sản trên 151 biên lai thu phí thu được liên 2 vì BC đã viết chênh lệch biên lai thu phí để chiếm đoạt 30,2 triệu đồng. Ngoài ra, giữa kết luận điều tra bổ sung và cáo trạng có mâu thuẫn, lẽ ra VKSND tỉnh phải cho trưng cầu giám định lại để xác định thiệt hại. Kết luận giám định chủ yếu dựa vào quy định của UBND tỉnh để tính mức thu lệ phí mà không thu thập các tờ khai thuế trước bạ để tính theo quy định nên có thể không chính xác. Cơ quan điều tra cũng chưa chứng minh được BC chiếm đoạt số tiền thu phí trên 9.322 xe còn lại vì không thu được liên 2; việc thất thoát tài sản, nếu có, phải xem xét trách nhiệm của tập thể.
Chỉ chấp nhận một phần cáo trạng
Hội đồng xét xử nhận định, đây là vụ án tham ô tài sản nên một trong những dấu hiệu hành vi khách quan của tội phạm phải có yếu tố chiếm đoạt tài sản và thiệt hại về tài sản. Việc xác định có thiệt hại thực tế hay không phải dựa vào giám định tài chính của cơ quan chuyên môn. Trong vụ án này, kết luận giám định xác định có hành vi thu thiếu số tiền thu phí, lệ phí 9.473 xe mô tô đăng ký, tương ứng 2,069 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong tổng số 9.473 xe mô tô đăng ký đã thu phí, lệ phí, cơ quan điều tra chỉ thu giữ được biên lai thu lệ phí liên 2 của 151 xe đăng ký. Kết quả điều tra và xét hỏi tại phiên tòa chứng minh, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, BC đã dùng thủ đoạn gian dối, cố tình viết sai lệch các liên biên lai thu lệ phí để nộp vào ngân sách số tiền ít hơn số tiền thực thu của 151 chủ phương tiện. Cụ thể, số tiền thu thực tế thể hiện ở liên 2 giao chủ phương tiện là 400.000 đồng nhưng trên liên 1 và liên 3 BC chỉ ghi 200.000 đồng và nộp vào ngân sách theo số tiền ghi trên liên 1 và liên 3, qua đó chiếm đoạt 200.000 đồng/biên lai. Số tiền chiếm đoạt, Trang khai đã đưa hết cho bà Khánh, nhưng bà Khánh không thừa nhận, BC không có tài liệu chứng minh, cơ quan điều tra cũng không thu thập được chứng cứ chứng minh. Lời khai nhận tội của BC đối với 151 biên lai thu lệ phí hoàn toàn phù hợp với vật chứng thu được và phù hợp với kết luận giám định tài chính, đủ cơ sở chứng minh BC đã chiếm đoạt 30,2 triệu đồng.
Đối với 9.322 trường hợp xe đăng ký còn lại, cáo trạng quy kết BC chiếm đoạt số tiền thu phí, lệ phí đối với số xe này chủ yếu dựa vào lời khai nhận ban đầu của BC trong quá trình điều tra và kết quả giám định. Thực tế, cơ quan điều tra không thu thập được đầy đủ các tài liệu chứng cứ khác để chứng minh hành vi phạm tội của BC. Việc chưa thu thập được liên 2, các giấy hẹn ghi số tiền phải nộp của số xe này thì không thể đối chiếu với liên 1 và liên 3 để làm cơ sở giám định và xác định BC có chiếm đoạt số tiền này hay không. Cơ quan điều tra chứng minh hành vi phạm tội của BC nhưng chỉ sử dụng lời khai nhận tội của BC làm chứng cứ duy nhất kết tội về hành vi tham ô tài sản đối với số xe trên là chưa đủ cơ sở pháp lý và không đúng với quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Vì vậy, Hội đồng xét xử chỉ chấp nhận một phần cáo trạng.
Ngoài ra, tuy cơ quan tiến hành tố tụng không chứng minh được BC có hành vi chiếm đoạt số tiền thu phí, lệ phí đối với 9.322 xe đăng ký do không thu được liên 2 để đối chiếu với liên 1, liên 3 nhưng kết quả giám định cho thấy có việc thu sai, thu thiếu, gây thất thoát cho tài sản nhà nước thì phải xem xét trách nhiệm hình sự của các cá nhân liên quan trong vụ án này. Vấn đề này, tòa đã nhiều lần trả hồ sơ cho VKSND tỉnh yêu cầu cơ quan điều tra làm rõ nhưng cơ quan điều tra và VKSND tỉnh không thực hiện. Vì giới hạn của việc xét xử, Hội đồng xét xử không thể giải quyết trong vụ án này nên tiếp tục kiến nghị Công an tỉnh và VKSND tỉnh xem xét, xử lý theo quy định.
Đối với hành vi thu thừa 35 xe, cơ quan điều tra xác định BC thu cao hơn quy định 200.000 đồng, gây thiệt hại cho các chủ phương tiện 7 triệu đồng, nhưng cáo trạng không kết luận về hành vi này và tại phiên tòa, đại diện VKSND tỉnh đề nghị tách ra xem xét trong vụ án dân sự nên tòa không xét.
Hội đồng xét xử cho rằng, hành vi của BC đã gây thiệt hại cho nguồn thu ngân sách, ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng công an nói chung. Tuy nhiên, xét thấy BC khai báo thành khẩn, ăn năn hối hận, chưa có tiền án tiền sự, đã bồi thường khắc phục hậu quả, đã có thời gian phục vụ trong ngành Công an, cha mẹ có thời gian đóng góp cho sự nghiệp cách mạng, hoàn cảnh của BC hiện khó khăn, nên sau 1 ngày xét xử, sáng 26-5, Tòa án nhân dân tỉnh tuyên phạt BC Trang 3 năm tù về tội tham ô tài sản theo Khoản 1 Điều 278 Bộ luật Hình sự; buộc BC phải bồi thường cho Công an tỉnh 30,2 triệu đồng để nộp vào ngân sách nhà nước.
VŨ HOA