Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung hai lần. Thẩm phán chủ tọa phiên tòa chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung một lần và Hội đồng xét xử chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung một lần.
Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung hai lần. Thẩm phán chủ tọa phiên tòa chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung một lần và Hội đồng xét xử chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung một lần. Đây là quy định mới được quy định tại khoản 2 Điều 174 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) năm 2015.
Thực tiễn giải quyết án hình sự có nhiều vụ án bị kéo dài do tòa án và VKSND trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung nhiền lần, nhưng luật hiện hành quy định cụ thể không cụ thể về số lần trả hồ sơ. Điều này dẫn đến việc bị can, bị cáo bị tạm giam kéo dài, ảnh hưởng đến quyền con người, quyền công dân trong tố tụng hình sự.
Để bảo đảm việc trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung được tiến hành chặt chẽ, tránh lạm dụng kéo dài thời gian tố tụng, BLTTHS năm 2015 bổ sung điều luật để quy định cụ thể các căn cứ trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung; trách nhiệm của cơ quan điều tra trong việc thực hiện các yêu cầu của VKSND nêu trong quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Đồng thời, nhằm bảo đảm việc giải quyết vụ án được khẩn trương, BLTTHS quy định trường hợp tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung, nếu xét thấy có thể bổ sung chứng cứ, tài liệu thì VKSND trực tiếp bổ sung mà không nhất thiết phải trả cho cơ quan điều tra.
Hội đồng xét xử chỉ được trả hồ sơ điều tra bổ sung một lần
VKSND ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung trong thời hạn quyết định truy tố quy định tại khoản 1 Điều 240 của BLTTHS. Thẩm phán được phân công chủ tọa phiên tòa ra quyết định trả hồ sơ cho VKSND để điều tra bổ sung trong thời hạn chuẩn bị xét xử quy định tại khoản 1, Điều 277 và Điều 280 của BLTTHS. Hội đồng xét xử ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung phải theo đúng quy định tại khoản 3 Điều 298 và khoản 6 Điều 326 BLTTHS.
Thời hạn điều tra bổ sung được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 174 của BLTTHS: Thời hạn do VKSND trả hồ sơ không quá hai tháng; do tòa án trả hồ sơ không quá một tháng tính từ ngày cơ quan điều tra nhận lại hồ sơ vụ án và quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung đến khi cơ quan điều tra có bản kết luận điều tra bổ sung. VKSND chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung hai lần. Thẩm phán chủ tọa phiên tòa chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung một lần và Hội đồng xét xử chỉ được trả hồ sơ để điều tra bổ sung một lần.
Khi BLTTHS năm 2015 có hiệu lực, những người tiến hành tố tụng (trực tiếp là kiểm sát viên, thẩm phán) phải nghiên cứu toàn diện hồ sơ vụ án để phát hiện các trường hợp phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung và phải kịp thời ra quyết định, không được để hết thời hạn quyết định truy tố hoặc hết thời hạn chuẩn bị xét xử mới ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Để thi hành thống nhất các quy định về trả hồ sơ điều tra bổ sung theo quy định của BLTTHS năm 2015, VKSND Tối cao, Bộ Công an và Tòa án nhân dân Tối cao đang chuẩn bị ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn việc trả hồ sơ điều tra bổ sung. Tháng 4-2016, Viện trưởng VKSND Tối cao đã ban hành Quy định về xử lý kỷ luật trong ngành Kiểm sát nhân dân. Trong đó có quy định nếu để xảy ra trường hợp tòa án trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung có lỗi của mình vượt quá chỉ tiêu theo quy chế, quy định của ngành, kiểm sát viên sẽ bị xử lý kỷ luật.
ĐẠI HƯNG
