Hồ sơ và lời khai tại phiên tòa phúc thẩm cho thấy, ngoài 2 bị cáo được xét xử, còn 1 đối tượng khác chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hồ sơ và lời khai tại phiên tòa phúc thẩm cho thấy, ngoài 2 bị cáo được xét xử, còn 1 đối tượng khác chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Thủ thuật kinh doanh hay chiêu lừa?
Năm 2010, Đặng Hồng Hà (sinh năm - SN 1970, trú Phước Hải, Nha Trang) môi giới cho ông Trần Dự Phủ (SN 1948, trú Tân Lập, Nha Trang) mua mảnh đất 2.430m2 ở Diên Lâm của bà Nguyễn Thị Dắn (còn gọi là Nguyễn Thị Vắng, SN 1943, trú Diên Phước, Diên Khánh). Hà đưa 7 triệu đồng cho bà Dắn, còn 43 triệu đồng hẹn tách sổ xong trả nốt. Bà Dắn đã ký hợp đồng chuyển nhượng với ông Phủ, có chứng thực của UBND xã Diên Lâm và ngày 7-12-2010, ông Phủ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
 |
| Giấy bà Nga sang nhượng đất cho ông Phú |
Đầu tháng 2-2012, biết ông Phủ có ý định mua thêm đất để mở rộng mảnh đất trên, Hà bèn nói sẽ giới thiệu mảnh đất 1.500m2 ở Diên Lâm với giá 80 triệu đồng. Ông Phủ đồng ý. Hà hẹn ông Phủ lên nhà bạn của mình là Nguyễn Thị Tùng (SN 1964, trú Diên Phước, Diên Khánh) để đặt cọc. Khi ông Phủ tới, Tùng nhờ Lê Thị Nga (SN 1961, trú Diên Phước, Diên Khánh, bạn của Tùng và Hà) giả làm chủ đất, viết giấy sang nhượng cho ông Phủ. Biết Hà có ý định chiếm đoạt nhưng Nga vẫn nhận lời và viết nhầm diện tích thành 1.500.000m2. Ông Phủ đã đưa Hà tổng cộng 60 triệu đồng. Hà cho Nga 200.000 đồng, còn lại tiêu xài hết. Sau nhiều lần yêu cầu Hà, Nga chuyển quyền sử dụng đất không được, biết bị lừa, ngày 10-7-2012, ông Phủ làm đơn tố cáo.
Ngày 6-8-2015, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Diên Khánh xét xử sơ thẩm, tuyên phạt Hà 2 năm 6 tháng tù, Nga 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo cùng về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (LĐCĐTS); buộc Hà trả 60 triệu đồng cho ông Phủ.
Sau phiên tòa, bị cáo Hà kháng cáo cho rằng “không hề có ý thức chiếm đoạt tiền của ông Phủ mà đó chỉ là thủ thuật trong kinh doanh mua bán đất”. Bà Dắn cũng kháng cáo yêu cầu buộc Hà trả nốt 43 triệu đồng.
Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm
Trong vụ án này, cấp sơ thẩm đưa bà Dắn và Tùng tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, Kết luận điều tra ngày 22-11-2012 của cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh xác định Tùng và Hà quan hệ làm ăn từ năm 2008. Tùng thừa nhận biết rõ Hà và Nga không có đất bán nhưng vì muốn giúp Hà chiếm đoạt tiền nên đã nhờ Nga đóng giả chủ đất viết giấy nhận tiền, qua đó chiếm đoạt 60 triệu đồng của ông Phủ. Kết luận điều tra ngày 20-10-2014 của cơ quan CSĐT Công an huyện Diên Khánh xác định: “Hành vi LĐCĐTS của Hà và Nga thực hiện tại nhà Tùng và Tùng biết hành vi gian dối, nhưng việc tác động để Nga giả làm chủ đất viết giấy bán đất lừa ông Phủ không phải là vai trò giúp sức”.
Tùng ý thức được hành vi gian dối của Hà nhưng vẫn tác động Nga giúp Hà LĐCĐTS, nghĩa là có căn cứ xem xét mức độ, hành vi LĐCĐTS của Tùng. Việc không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Tùng về hành vi giúp sức cho Hà LĐCĐTS có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.
Đối với bà Dắn, hồ sơ chỉ thể hiện bà đã chuyển nhượng 1 lô đất cho ông Phủ qua môi giới của Hà. Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) huyện Diên Khánh truy tố và TAND huyện Diên Khánh chỉ xét xử Hà lừa đảo chiếm đoạt 60 triệu đồng của ông Phủ (lần môi giới thứ hai). Không tài liệu nào thể hiện bà Dắn liên quan đến số tiền này hay tác động Hà lừa đảo ông Phủ; bà Dắn cũng không có nghĩa vụ gì trong vụ án này. Ngoài ra, đưa bà Dắn vào tham gia tố tụng nhưng tòa cấp sơ thẩm lại không phân tích quyền lợi, nghĩa vụ, không đề cập hậu quả pháp lý liên quan đến bà Dắn. Do đó, việc xác định bà Dắn là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là không có căn cứ, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Vì vậy, ngày 2-12, Hội đồng xét xử phúc thẩm TAND tỉnh đã tuyên hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ cho VKSND huyện Diên Khánh để điều tra, truy tố bổ sung hành vi LĐCĐTS của Nguyễn Thị Tùng.
Được biết, cùng thủ đoạn mượn người đóng giả chủ đất, gây ra hàng loạt vụ lừa đảo vào năm 2009, ngày 24-9-2015, Hà đã bị TAND tỉnh tuyên phạt 3 năm tù về tội LĐCĐTS (hiện kháng cáo xin giảm án, hưởng án treo); Tùng bị kết án 7 năm tù với vai trò đồng phạm. Trong vụ án ở Diên Khánh, cấp sơ thẩm đã nhiều lần trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung, xem xét trách nhiệm hình sự của Tùng, nhưng hồ sơ không thay đổi. Theo quy định tại Điều 196, 104 Bộ luật Tố tụng hình sự, tòa cấp sơ thẩm không thể xét xử những người mà VKSND không truy tố; hội đồng xét xử cũng không thể khởi tố vụ án hình sự bởi vụ án này đã được khởi tố. Như vậy, với vụ án bị hủy này, tòa cấp sơ thẩm không có lỗi mà chỉ thiếu sót không nêu kiến nghị trong bản án.
NGUYỄN BÌNH
