Tranh chấp đất không giấy tờ: Xử sai bị hủy án

Theo Luật Đất đai 2003, tranh chấp đất không giấy tờ không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, nhưng có một trường hợp vẫn được Tòa án thụ lý giải quyết. Điều này là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Do đó, Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa xử phúc thẩm đã tuyên hủy án và đình chỉ vụ kiện này…

Theo Luật Đất đai 2003, tranh chấp đất không giấy tờ không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, nhưng có một trường hợp vẫn được Tòa án thụ lý giải quyết. Điều này là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Do đó, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Khánh Hòa xử phúc thẩm đã tuyên hủy án và đình chỉ vụ kiện này…

Tranh chấp đất không giấy tờ

Nguyên vào năm 1965, bà Bùi Thị Thành có khai phá một lô đất diện tích 327,9m2, tại tổ dân phố Phú Hải, phường Cam Phú, TP. Cam Ranh. Sau đó bà Thành cho bà Mạc Thị Chơi (người cùng quê) làm nhà tạm trên 63,5m2. Một thời gian sau, cháu ngoại bà Chơi là bà Huỳnh Thị Phượng cùng chồng là Đỗ Hồng Thái đã đến chung sống cùng bà Chơi trên diện tích nêu trên.

Năm 2007, bà Chơi chết. Sau 3 năm, bà Thành yêu cầu trả lại đất nhưng vợ chồng ông Thái, bà Phượng không đồng ý nên bà Thành làm đơn kiện. Cả nguyên đơn, bị đơn đều không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giấy tờ khác.

Ngày 10-12-2010, UBND phường Cam Phú đã thông báo về việc hòa giải tranh chấp đất đai không thành, hướng dẫn hai bên tiếp tục tranh chấp đất đai tại cơ quan có thẩm quyền. Trong khi chưa có quyết định giải quyết của UBND TP. Cam Ranh, ngày 10-3-2011, bà Thành gửi đơn “Tranh chấp quyền sử dụng đất” đến TAND TP. Cam Ranh và được thụ lý đơn kiện này.

Trong quá trình Tòa án giải quyết, ngày 7-6-2011, phía bà Thành có đơn xin tạm đình chỉ giải quyết vụ án, với lý do UBND TP. Cam Ranh đang thụ lý giải quyết tranh chấp này nên ngày 23-6, TAND TP. Cam Ranh ra quyết định tạm đình chỉ vụ kiện.

Đến ngày 21-11-2011, Chủ tịch UBND TP. Cam Ranh có Quyết định 3387 giải quyết tranh chấp này, với nội dung là bà Phượng phải trả lại lô đất cho bà Thành. Tuy nhiên, bà Phượng không thi hành nên ngày 3-12-2013, phía bà Thành yêu cầu Tòa án tiếp tục giải quyết. TAND TP. Cam Ranh đã nhận định phía bà Phượng không khiếu nại Quyết định 3387 của UBND TP. Cam Ranh nên quyết định giải quyết tranh chấp của UBND TP. Cam Ranh đã có hiệu lực pháp luật. Từ đó, án sơ thẩm xử chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, buộc bị đơn phải trả cho nguyên đơn diện tích đất trên.

Bị đơn kháng cáo cho rằng án sơ thẩm xử không đúng thẩm quyền.

Án bị hủy vì xử trái thẩm quyền

Ngày 22-7-2014, TAND tỉnh đã mở phiên tòa phúc thẩm. Hội đồng xét xử nhận định: Tòa án cấp sơ thẩm thụ lý vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” trong khi đất tranh chấp chưa có giấy chứng nhận hoặc giấy tờ theo khoản 1, khoản 2 Điều 50 Luật Đất đai năm 2003, là vi phạm thẩm quyền giải quyết vụ việc. Đã vậy, quá trình giải quyết vụ án Tòa án còn chấp nhận tạm đình chỉ theo yêu cầu của nguyên đơn chờ UBND TP. Cam Ranh giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất và tiếp tục giải quyết vụ kiện khi UBND thành phố đã có quyết định giải quyết là vi phạm khoản 1 Điều 168 Bộ Luật Tố tụng dân sự (thuộc trường hợp phải trả lại đơn khởi kiện). Do vậy, Tòa án cấp phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo của bị đơn, tuyên hủy án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ kiện này.

Như vậy, đối với vụ việc này, việc giải quyết là thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý hành chính. Tức là, phía bà Thành có thể yêu cầu UBND TP. Cam Ranh thực hiện Quyết định 3387 nếu đã có hiệu lực pháp luật.

Đại Hưng