2 năm, chưa biết cơ quan nào xử

Người dân gửi đơn khiếu nại đến chính quyền địa phương nhưng được yêu cầu khởi kiện sang Tòa. Khi khởi kiện, Tòa án lại trả đơn vì cho rằng không thuộc thẩm quyền của cơ quan xét xử...

Người dân gửi đơn khiếu nại đến chính quyền địa phương nhưng được yêu cầu khởi kiện sang Tòa. Khi khởi kiện, Tòa án lại trả đơn vì cho rằng không thuộc thẩm quyền của cơ quan xét xử. Gần 2 năm qua người dân không biết phải nhờ cơ quan nào giải quyết.

Tóm tắt sự việc

Theo trình bày của ông Phù Khí Quỳ (trú 64 Trần Quý Cáp, thị trấn Diên Khánh, huyện Diên Khánh), năm 1993, một phần đất ông đang sử dụng bị thu hồi, phần còn lại 2m2 (2m x 1m) không nằm trước nhà mà lồi sang trước nhà bà Trần Thị Ngọt kế bên. Gia đình bà Ngọt cho là đất của mình nên có tranh chấp. Năm 1995, UBND huyện Diên Khánh ra quyết định bác đơn khiếu nại của bà Ngọt, công nhận diện tích đất này thuộc quyền sử dụng của gia đình ông Quỳ.

Năm 2006, UBND huyện Diên Khánh đã cấp Giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất (sau đây tạm gọi là sổ) cho gia đình ông. Tuy nhiên, trong sổ lại không có phần đất 2m2 đã tranh chấp trước đó. Sự thiếu sót này không được gia đình ông Quỳ phát hiện kịp thời. Đến năm 2009, trong sổ cấp cho ông Lữ Chi Báu và Lữ Chi Ngọc (con của bà Trần Thị Ngọt), UBND huyện lại cấp phần đất 2m2 này. Mãi đến năm 2011, khi gia đình ông Báu yêu cầu phá bỏ bức tường thì gia đình ông Quỳ mới phát hiện phần đất này đã bị Nhà nước cấp cho người khác. Ông Quỳ đã làm đơn khiếu nại gửi đến cơ quan các cấp yêu cầu bổ sung phần đất còn thiếu vào sổ. Lúc này, các con của bà Ngọt căn cứ trên sổ đã cấp cũng có đơn tranh chấp 2m2 đất với ông Quỳ. Việc hòa giải không thành vì phía ông Báu không đồng ý để chính quyền địa phương điều chỉnh phần đất 2m2 cho gia đình ông Quỳ.

Năm 2012, UBND huyện Diên Khánh có công văn trả lời đơn khiếu nại của ông Quỳ. Theo đó, UBND huyện Diên Khánh cho rằng đơn khiếu nại đã hết thời hiệu khiếu nại và đất đang tranh chấp đã được cấp sổ nên đề nghị ông Quỳ khởi kiện ra Tòa. Nhưng khi ông Quỳ khởi kiện ra Tòa, Tòa án không thụ lý giải quyết.

Ý kiến của các cơ quan

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này ông Huỳnh Văn Thành, Thẩm phán Tòa án nhân dân huyện Diên Khánh giải thích: “Đây không phải là tranh chấp về quyền sử dụng đất bị lấn chiếm mà chỉ đề nghị điều chỉnh lại cho đúng với diện tích đất hiện tại mà ông đang sử dụng. Do vậy, yêu cầu của ông Quỳ không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa”.

Còn ông Lương Văn Sáu - Phó Chủ tịch UBND huyện Diên Khánh cho biết: Tuy năm 1995 UBND huyện Diên Khánh có quyết định giải quyết khiếu nại nhưng chỉ công nhận quyền quản lý, sử dụng cho gia đình ông Quỳ, không ghi rõ diện tích và sơ đồ kèm theo. Bên cạnh đó, phần đất mà ông Quỳ đề nghị bổ sung vào GCN quyền sử dụng đất hiện nay đang tranh chấp và đã có sổ cấp cho ông Lữ Chi Báu và Lữ Chi Ngọc. Đồng thời, đơn của ông Quỳ hiện cũng đã hết thời hiệu nên không có cơ sở để giải quyết.

Chính quyền không giải quyết, Tòa án thì bác đơn, điều này khiến cho gia đình ông Quỳ không biết phải nhờ cơ quan nào xử lý. Đã gần 2 năm nay, vụ việc của gia đình ông rơi vào bế tắc.

Trong trường hợp này, nếu xét về căn cứ pháp luật để vận dụng thì mỗi cơ quan đều có cơ sở của mình. Tuy nhiên, nếu UBND huyện áp dụng Điều 25 Nghị định 88/2009/NĐ-CP về cấp GCN quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì cũng phù hợp bởi lẽ năm 1995, UBND huyện đã công nhận quyền quản lý, sử dụng cho ông Quỳ thì việc cấp sổ cho 2 nhà như thực tế là có sai sót. Còn đối với Tòa án, trong trường hợp này yêu cầu của ông Quỳ thực chất cũng chỉ là tranh chấp 2m2 đã bị cấp cho người khác. Theo chúng tôi, đối với trường hợp này, chính quyền địa phương và ngành Tòa án cần có sự thống nhất về cách thức giải quyết trên cơ sở phân định trách nhiệm một cách rõ ràng để bảo đảm quyền lợi của công dân.

Trích điều 25 Nghị định 88/2009/NĐ-CP về việc đính chính và thu hồi đối với loại GCN đã cấp:

1. Khi phát hiện nội dung ghi trên GCN đã cấp có sai sót thì Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm đính chính đối với GCN thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh cấp, Phòng Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm đính chính đối với GCN do UBND cấp huyện cấp.

2. Thu hồi GCN đã cấp trái pháp luật thực hiện như sau:

b) Trường hợp cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp GCN tự kiểm tra và phát hiện GCN đã cấp là trái pháp luật thì có trách nhiệm thông báo bằng văn bản tới cơ quan Thanh tra cùng cấp để thẩm tra. Thanh tra cấp huyện có trách nhiệm thẩm tra đối với GCN do UBND cấp huyện cấp, Thanh tra cấp tỉnh có trách nhiệm thẩm tra đối với GCN do UBND cấp tỉnh hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường cấp. Nếu qua thẩm tra có kết luận là GCN cấp trái pháp luật thì cơ quan Nhà nước đã cấp GCN ra quyết định thu hồi GCN đã cấp;

c) Trường hợp tổ chức, công dân phát hiện GCN đã cấp trái pháp luật thì gửi kiến nghị, phát hiện đến cơ quan Nhà nước đã cấp GCN. Cơ quan Nhà nước đã cấp GCN có trách nhiệm xem xét, giải quyết theo quy định tại điểm b khoản này...

Đình Lâm