11:11, 26/11/2012

Một bản án cần được xem xét lại

Vừa qua, bà Ngô Thị Nhân, trú 165 KB Cù Lao Thượng - Vĩnh Thọ - Nha Trang có đơn khiếu nại Tòa án nhân dân thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa)

Vừa qua, bà Ngô Thị Nhân, trú 165 KB Cù Lao Thượng - Vĩnh Thọ - Nha Trang có đơn khiếu nại Tòa án nhân dân (TAND) thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) về kết quả xét xử sơ thẩm vụ kiện “Đòi lại tài sản”. Theo đó, bà Nhân cho rằng trong vụ kiện này, Tòa đã đã bỏ sót bà là người thừa kế, xâm phạm đến quyền hưởng di sản thừa kế mà pháp luật đã quy định…

Từ  vụ kiện “Đòi lại tài sản”…

Theo đơn kiện và án sơ thẩm: Vợ chồng ông Hùng có mối quan hệ mua bán gạo với bà Ngô Thị Hiền. Tính đến ngày 15-2-2011 tổng cộng bà Hiền nợ vợ chồng ông Hùng hơn 620 triệu đồng. Ngoài ra, bà Hiền còn nợ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Ninh Hòa số tiền hơn 636 triệu đồng. Do không có tiền trả nợ nên bà Hiền đồng ý để ông Hùng, bà Xuyến trả nợ ngân hàng để lấy lại sổ đỏ. Như vậy, số nợ bà Hiền nợ vợ chồng ông Hùng lên đến hơn 1,2 tỷ đồng. Do không có khả năng thanh toán nên bà Hiền đồng ý bán nhà đất, ô tô tải cho ông Hùng, bà Xuyến để cấn trừ nợ, cụ thể: Hợp đồng mua bán xe ngày 17-6-2011, bà Hiền bán xe hiệu Dongfeng biển kiểm soát 79D-5289 được Phòng Công chứng số 1 chứng nhận. Đến ngày 21-6-2011, bà Hiền chuyển nhượng nhà diện tích 112m2 và quyền sử dụng đất có diện tích 1.630m2 tọa lạc tại Thanh Châu, Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa cho vợ chồng ông Hùng. Vợ chồng ông Hùng đã thực hiện nghĩa vụ tài chính, đã đứng tên người sử dụng đất và sở hữu tài sản nói trên, nhưng bà Hiền không thực hiện việc giao nhà đất. Vì vậy, vợ chồng ông Hùng khởi kiện bà Hiền đòi nhà đất.

Từ ngày 19 đến 21-6-2012, TAND thị xã Ninh Hòa đã xét xử sơ thẩm vụ kiện này. Hội đồng xét xử đã tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc bà Hiền phải giao trả toàn bộ nhà đất nêu trên cho nguyên đơn, buộc bị đơn phải nộp gần 20 triệu tiền án phí dân sự sơ thẩm. Về thủ tục tố tụng, quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm xác định tư cách bà Ngô Thị Lệ (em ruột của bà Nhân và bà Hiền) là bị đơn là không chính xác, vì theo đơn, nguyên đơn chỉ kiện bà Ngô Thị Hiền, nên án sơ thẩm xác định lại tư cách bà Lệ là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. (Riêng bà Ngô Thị Nhân, do các nguyên đơn và bị đơn không khai báo nên quá trình giải quyết ở cấp sơ thẩm, Tòa án không có căn cứ xác định đưa vào tham gia tố tụng - NV)

Không đồng ý với bản án sơ thẩm, bị đơn và người có quyền lợi liên quan đều có đơn kháng cáo, khiếu nại bản án sơ thẩm.

Việc cấp sổ đỏ có khuất tất?

Về nguồn gốc tài sản tranh chấp, đây là nhà đất thuộc quyền sử dụng và sở hữu của bà Ngô Thị Quý (mẹ của bà Nhân, bà Hiền và bà Lệ) đã được UBND huyện Ninh Hòa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tháng 3-1991. Năm 2004, bà Quý mất, không để lại di chúc. Vì vậy, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền nêu trên là tài sản thừa kế thuộc quyền sử dụng và định đoạt của 3 người con, thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định pháp luật. Theo đó, việc cấp sổ đỏ đối với di sản thừa kế nói trên phải có sự thỏa thuận của tất cả những người thừa kế. Theo đơn khiếu nại của bà Nhân, bà chưa bao giờ ký văn bản từ chối nhận kỷ phần thừa kế hoặc ký văn bản phân chia tài sản thừa kế của mẹ để lại cho bà Hiền. Thế nhưng không hiểu căn cứ vào đâu, ngày 31-5-2007, UBND huyện Ninh Hòa (nay là thị xã Ninh Hòa) lại cấp sổ đỏ cho người quản lý di sản thừa kế là bà Ngô Thị Hiền?! Chỉ sau khi có bản án sơ thẩm vụ đòi tài sản, bà Nhân mới biết những khuất tất trong việc cấp sổ đỏ và bị mất quyền tham gia tố tụng. Do đó, bà đã có đơn khiếu nại, đề nghị TAND tỉnh xem xét giải quyết cho theo quy định pháp luật.

Tuy Tòa án cấp sơ thẩm không có lỗi trong việc bỏ sót người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là bà Ngô Thị Nhân, nhưng  sau khi xét xử sơ thẩm, các đương sự kháng cáo và khiếu nại đã cung cấp được tài liệu, chứng cứ xác định bà Nhân là người thừa kế theo pháp luật của bà Quý. Việc cấp sổ đỏ đối với tài sản thừa kế cho một mình bà Hiền khi không có ý kiến đồng thuận của tất cả người thừa kế là vi phạm pháp luật về thừa kế. Đây là sai phạm do lỗi của đương sự gây ra, Tòa án cấp sơ thẩm không biết. Tòa án cấp phúc thẩm không thể khắc phục thiếu sót này để giải quyết ngay các yêu cầu của bà Nhân. Thực tiễn xét xử các vụ tương tự, Tòa án cấp phúc thẩm thường hủy án sơ thẩm để giao hồ sơ vụ án về cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại theo thủ tục chung. Do đó, nội dung khởi kiện, nội dung kháng cáo, khiếu nại của các bên đương sự trong vụ án này cần phải được Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại toàn diện, khách quan theo đúng quy định pháp luật.

NGỌC ĐẠI