- Hỏi: Cha mẹ tôi mất đột ngột (năm 2008), để lại cho 3 anh chị em tôi một căn nhà trị giá khoảng 100 lượng vàng. Tuy nhiên, trước đó, cha mẹ tôi vẫn còn nợ chú ruột 50 lượng vàng.
- Hỏi: Cha mẹ tôi mất đột ngột (năm 2008), để lại cho 3 anh chị em tôi một căn nhà trị giá khoảng 100 lượng vàng. Tuy nhiên, trước đó, cha mẹ tôi vẫn còn nợ chú ruột 50 lượng vàng. Tôi đã đề nghị bán nhà để trả nợ, phần còn lại thì chia đều cho 3 anh em nhưng anh hai tôi không đồng ý và nói để anh ấy giữ lại nhà, cố gắng làm ăn trả nợ cho chú tôi xong rồi tính tiếp. Nhưng sau đó, anh thế chấp nhà để làm ăn và thua lỗ. Đến nay, căn nhà này bị xuống giá, chỉ trị giá khoảng 60 lượng vàng. Xin hỏi, nếu bây giờ chủ nợ đến đòi nhà, không đủ tiền trả cho chú tôi thì ai chịu? Phần di sản lẽ ra mỗi người được hưởng khá lớn (nếu chia từ sớm) mà bây giờ không được hưởng thì anh tôi có phải chịu trách nhiệm không? Chú tôi và chủ nợ, ai được ưu tiên trả trước?
(Huỳnh Quang Hồng - Bình Tân, Nha Trang)
- Trả lời: Vì đơn trình bày của ông không cụ thể nên xin trả lời chung như sau:
Theo quy định, những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ về tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Trong trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế. Trong trường hợp này, cần xem xét các đồng thừa kế có thỏa thuận gì về căn nhà không? Việc thế chấp căn nhà có sự đồng ý của các đồng thừa kế không? Đây là những căn cứ quan trọng để xử lý vụ việc. Nếu bây giờ, chú ông yêu cầu thanh toán nghĩa vụ tài sản của cha mẹ ông thì Tòa án sẽ buộc các đồng thừa kế thực hiện nghĩa vụ của người đã chết bằng di sản để lại. Trường hợp chủ nợ cũng có yêu cầu đòi nợ thì căn cứ trên các tài liệu, chứng cứ đang có, Tòa án sẽ quyết định việc thế chấp nhà có đúng pháp luật? Nếu không đúng thì người anh phải chịu trách nhiệm cá nhân về giao dịch đó. Thứ tự ưu tiên thi hành án còn tùy thuộc vào thời điểm thụ lý và pháp luật về thi hành án dân sự. Những thỏa thuận nói trên cũng ảnh hưởng đến việc xác định căn nhà giảm giá do tác động của thị trường không thuộc trách nhiệm của người anh.
Luật gia MINH HƯƠNG
