Thấy gì qua vụ tranh chấp hợp đồng dịch vụ pháp lý?

Theo quy định pháp luật, chỉ có luật sư hành nghề tại tổ chức hành nghề luật sư mới được thực hiện dịch vụ pháp lý. Thế nhưng, vụ kiện hy hữu được phản ánh dưới đây cho thấy có trường hợp người không có kiến thức pháp lý,....

Theo quy định pháp luật, chỉ có luật sư hành nghề tại tổ chức hành nghề luật sư mới được thực hiện dịch vụ pháp lý. Thế nhưng, vụ kiện hy hữu được phản ánh dưới đây cho thấy có trường hợp người không có kiến thức pháp lý, ký hợp đồng dịch vụ pháp lý (HĐDVPL) thực hiện công việc khiếu kiện cho cá nhân khác để hưởng thù lao, dẫn đến tranh chấp. Tòa án nhân dân (TAND) TP. Nha Trang khi xét xử sơ thẩm đã tuyên bố HĐDVPL này là vô hiệu…

. Tóm tắt vụ kiện

Theo đơn khởi kiện của ông Lê Văn Tình (trú Vĩnh Hòa, Nha Trang): Chị N.T.P.T tự tìm đến ông để nhờ tư vấn pháp luật. Theo đó, chị T. có tranh chấp về hợp đồng đặt cọc và sang nhượng đất với một người khác. Do thiếu hiểu biết nên qua một người bạn giới thiệu, chị đã nhờ ông Tình tư vấn giúp. Sau khi xem xét tài liệu do chị T. cung cấp, ông Tình và chị T. đã ký HĐDVPL ngày 24-11-2009 tại văn phòng 40 Hòa Tây - Vĩnh Hòa, với nội dung bên B (ông Tình) đồng ý “nhận tư vấn tham gia tố tụng từ giai đoạn tố tụng cho đến khi kết thúc phiên tòa sơ thẩm nhằm bào chữa bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bà N.T.P.T trong vụ kiện tranh chấp hợp đồng đặt cọc”.

Tại phiên tòa sơ thẩm do TAND TP. Nha Trang mở ngày 22-9-2011, ông Tình trình bày ông đã thực hiện đúng và đầy đủ mọi nghĩa vụ thỏa thuận trong hợp đồng. Tuy nhiên, trước khi TAND tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm vụ kiện của chị T., ông Tình bất ngờ khi được thẩm phán cho biết bà T. đã có đơn gửi Tòa xin rút ủy quyền đối với ông Tình. Ông Tình thắc mắc thì được chị T. giải thích thời gian trước chị bận học nên mới nhờ ông Tình, thời gian này chị rảnh rỗi nên muốn trực tiếp tham gia tố tụng tại Tòa. Ông Tình không đồng ý nhưng chị T. vẫn kiên quyết hủy bỏ HĐDVPL đã ký với ông. Cho rằng chị T. đã vi phạm thỏa thuận trong hợp đồng nên ông Tình kiện chị T. ra Tòa, yêu cầu Tòa án buộc chị T. phải bồi thường thiệt hại cho ông với tổng số tiền là 27.540.000 đồng.

Về phần mình, tại phiên tòa, chị T. trình bày: do có tranh chấp hợp đồng đặt cọc và sang nhượng đất, chị T. muốn kiện ra Tòa nhưng do không rành thủ tục pháp lý nên muốn nhờ ông Tình giúp đỡ, tư vấn. Ông Tình đã hẹn gặp chị T. tại quán nước trước cổng TAND TP. Nha Trang, tự giới thiệu mình là luật sư tự do, có lúc lại nói mình là luật sư làm việc cho một văn phòng luật sư tại Hà Nội. Ông Tình còn đưa cho chị T. xem các giấy tờ, bản án để giới thiệu ông đã từng tư vấn pháp luật, tham gia bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nhiều người. Ông Tình còn nói ông vừa đi sang Hà Lan và một số nước châu Âu để tham gia bảo vệ quyền lợi cho nhiều người (!), đồng thời đưa hộ chiếu cho chị T. xem. Khi nghe ông Tình giới thiệu như thế, nghĩ đây là một luật sư giỏi, dày dặn kinh nghiệm và đáng tin cậy nên chị T. quyết định ký HĐDVPL và hợp đồng ủy quyền với ông Tình. Sau khi ký hợp đồng, chị T. đã đưa cho ông Tình 3 triệu đồng để chi phí cho việc làm thủ tục khởi kiện.

Chị T. cho biết, trước khi ký hợp đồng, chị có hỏi: “Trong thời gian này cháu bận học nên nhờ chú tham gia tố tụng tại Tòa, đến khi nào rảnh, cháu trực tiếp tham gia có được không?”, ông Tình trả lời được. Vì thế, vào thời điểm vụ án tranh chấp của chị được chuyển lên TAND tỉnh, do không còn đi học, mặt khác do nghi ngờ ông Tình không phải là luật sư nên chị đã làm đơn gửi Tòa xin rút ủy quyền đối với ông Tình. Chị T. cho biết, quá trình làm việc với ông Tình, chị thấy vị “luật sư” này nhiều lần viết sai chính tả, nói năng không gãy gọn, thiếu hiểu biết… Trước khi chấm dứt hợp đồng, chị đã gặp ông Tình thỏa thuận muốn tự mình tham gia tố tụng, đồng thời vẫn trả cho ông Tình 3% trên số tiền được Tòa chấp nhận, thậm chí có thể trả hơn nhưng ông Tình không đồng ý. Vì vậy ngày 26-1-2011, chị T đã gửi đơn đến TAND tỉnh xin rút ủy quyền, đồng thời chấm dứt HĐDVPL đã ký với ông Tình.

. Không có chứng chỉ vẫn hành nghề luật sư?

Tại phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ kiện giữa ông Tình và chị T., Hội đồng xét xử nhận thấy, trong quá trình giải quyết vụ án cũng như tại phiên tòa, chị T. và người làm chứng đều khai rằng, do ông Tình giới thiệu ông là luật sư nên chị mới đồng ý ký kết HĐDVPL với ông Tình. Nhưng tại Tòa, ông Tình không thừa nhận điều này…

Tuy nhiên qua kết quả thẩm vấn, Tòa cũng nhận định, mặc dù hợp đồng thể hiện công việc của ông Tình là “tư vấn pháp lý và tham gia bào chữa, bảo vệ lợi ích hợp pháp cho bà T.” nhưng thực tế, công việc của ông Tình chỉ là tư vấn pháp luật và đại diện theo ủy quyền của chị T. để tham gia tố tụng tại Tòa. Tại Tòa ông Tình cũng thừa nhận, ông chưa có bằng cử nhân luật, chưa được đào tạo nghề luật sư, không có chứng chỉ hành nghề luật sư, không gia nhập bất cứ một đoàn luật sư nào, ông cũng không phải là tư vấn viên pháp luật, không phải là cộng tác viên tư vấn pháp luật của một trung tâm tư vấn pháp luật nào. Vì thế, tòa nhận định ông Tình chưa đủ điều kiện để hành nghề luật sư nhưng đã hành nghề luật sư qua việc ký hợp đồng dịch vụ pháp lý để thực hiện công việc tư vấn pháp luật là vi phạm các quy định của Luật Luật sư.. không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật mà vẫn thực hiện là vi phạm pháp luật. Chính vì thế, tòa đã tuyên bố HĐDVPL được ký kết giữa ông Tình và chị T.vô hiệu do có mục đích và nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật được quy định tại Điều 128 Bộ luật Dân sự. Do hợp đồng vô hiệu nên tòa đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Tình và tuyên buộc ông Tình phải chịu án phí sơ thẩm.

Qua vụ kiện cho thấy, để không phải rơi vào cảnh “tiền mất, tật mang” bởi các các “co” khiếu kiện, người dân khi có việc “đáo tụng đình” cần cẩn trọng tìm đến các luật sư, những tổ chức hành nghề luật sư để được tư vấn,yêu cầu thực hiện HĐDVPL theo đúng quy định pháp luật.

P.V

. Luật sư Phan Bạch Mai - Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa:

Người được công nhận là luật sư thực hiện DVPL (tham gia tố tụng với tư cách là luật sư bào chữa cho bị can , bị cáo trong vụ án hình sự, bảo vệ quyền lợi cho đương sự trong vụ án dân sự, hành chính, lao động, đại diện ngoài tố tụng, đại diện theo ủy quyền của khách hàng…) phải có đủ các điều kiện sau: Có chứng chỉ hành nghề luật sư, có thẻ Luật sư và hành nghề trong một tổ chức hành nghề luật sư (Văn phòng Luật sư hoặc Công ty luật). Tính đến nay, Đoàn luật sư tỉnh có 52 luật sư , trên địa bàn tỉnh có 24 Tổ chức hành nghề luật sư,trong đó có 2 luật sư hành nghề tư cách cán nhân, không có thành viên nào tên là Lê Văn Tình. Nếu ai đó mạo nhận là luật sư để ký kết và thực hiện HĐDVPL, thì đó là hành vi vi phạm pháp luật,tùy từng trường hợp sẽ bị cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý.

“Cá nhân không đủ điều kiện hành nghề luật sư mà hành ngghề luật sư dưới bất cứ hình thức nào thì buộc phải chấm dứt hành vi vi phạm,bị phạt tiền theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định pháp luật “(Trích Khoản 1 Điều 92 Luật Luật sư).