Sau hơn 1 ngày xét xử, sáng 6-9, Hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa tuyên hủy bản án sơ thẩm ngày 7-3-2011 của TAND TP. Nha Trang đối với các bị cáo Nguyễn Văn Thanh, Nguyễn Thị Quỳnh Phương, nguyên cán bộ,....
Sau hơn 1 ngày xét xử, sáng 6-9, Hội đồng xét xử (HĐXX) phúc thẩm Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Khánh Hòa tuyên hủy bản án sơ thẩm ngày 7-3-2011 của TAND TP. Nha Trang đối với các bị cáo (BC) Nguyễn Văn Thanh, Nguyễn Thị Quỳnh Phương, nguyên cán bộ, nhân viên Phòng Địa chính Nha Trang và chuyển hồ sơ vụ án cho Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TP. Nha Trang để điều tra lại theo thủ tục chung. Đây là lần thứ ba cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm để điều tra lại.
Trước đó, tại Bản án hình sự sơ thẩm số 47 ngày 7-3-2011, TAND TP. Nha Trang đã xử phạt BC Nguyễn Văn Thanh, nguyên nhân viên Phòng Địa chính Nha Trang (nay là Phòng Tài nguyên - Môi trường Nha Trang) 16 tháng 11 ngày tù về tội “Tham ô tài sản” (bằng đúng thời gian bị cáo đã bị tạm giam); xử phạt BC Nguyễn Thị Quỳnh Phương, nguyên Phó Trưởng phòng Địa chính Nha Trang, 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Cáo trạng của VKSND TP. Nha Trang truy tố Nguyễn Văn Thanh và Nguyễn Thị Quỳnh Phương về tội “Tham ô tài sản”.
. Vụ án kéo dài nhiều năm
Theo cáo trạng số 8 ngày 8-1-2009 của VKSND TP. Nha Trang, ngày 29-6-2000, UBND TP. Nha Trang có Quyết định (QĐ) số 1862 về việc thành lập Tổ dịch vụ đo vẽ bản đồ đất đai thuộc Phòng Địa chính TP. Nha Trang. Kèm theo quyết định này là bản Quy định về tổ chức, chế độ quản lý, sử dụng nguồn thu từ dịch vụ đo vẽ. Theo đó, tổng giá trị công trình thu 100% sẽ phân phối, sử dụng như sau: trích nộp ngân sách thành phố 25%; trích trả cho lao động kỹ thuật và công lao động phối hợp 50%; trích chi phí văn phòng phẩm 10%; chi phí quản lý15%.
Căn cứ QĐ trên, ngày 22-5-2001, Nguyễn Thị Quỳnh Phương với cương vị Phó Trưởng phòng Địa chính TP. Nha Trang ký hợp đồng số 01 thỏa thuận với Chi nhánh Công ty TNHH Hoàn Cầu để thực hiện đo đạc lập hồ sơ kỹ thuật xác định khối lượng đền bù giải tỏa về đất, nhà cửa, vật kiến trúc và cây trái hoa màu trên đất thuộc dự án khu vui chơi giải trí Sông Lô (Phước Đồng, Nha Trang). Trị giá hợp đồng là 150 triệu đồng.
Nguyễn Văn Thanh là nhân viên hợp đồng của Phòng Địa chính Nha Trang, được Nguyễn Thị Quỳnh Phương giao cho thực hiện hợp đồng trên. Để triển khai thực hiện, Thanh đã nhận 20 triệu đồng tiền tạm ứng của Chi nhánh Công ty TNHH Hoàn Cầu theo giấy đề nghị ứng tiền do Nguyễn Thị Quỳnh Phương ký. Nguyễn Thị Quỳnh Phương cũng đề nghị tạm ứng và trực tiếp ký nhận 70 triệu đồng từ Chi nhánh Công ty Hoàn Cầu rồi giao lại cho Thanh số tiền này. Khi thanh lý, giá trị hợp đồng phát sinh lên hơn 172 triệu đồng. Ngày 28-11-2001, Thanh tiếp tục nhận toàn bộ số tiền còn lại của hợp đồng.
Toàn bộ tiền thu được từ thực hiện hợp đồng trên đã không được thể hiện trên sổ sách kế toán tài chính của Phòng Địa chính TP. Nha Trang. Riêng khoản 25% tương ứng với số tiền hơn 43 triệu đồng phải nộp vào ngân sách theo quy định nhưng Thanh và Phương không thực hiện mà chiếm đoạt luôn.
. Quyết định của UBND TP. Nha Trang chưa có bản “đính kèm” khi ban hành và không đúng thẩm quyền?
Tại phiên tòa sơ thẩm cũng như phúc thẩm, các BC đều cho rằng BC Nguyễn Văn Thanh thực hiện hợp đồng với Chi nhánh Công ty TNHH Hoàn Cầu là hợp đồng khoán gọn, lời ăn lỗ chịu. Trong điều kiện phòng thiếu nhân lực, máy móc không thực hiện được việc đo vẽ nhưng đã lỡ ký hợp đồng nên BC Phương khoán cho BC Thanh tự thuê mướn máy móc, nhân công thực hiện hợp đồng và nhận tiền từ phía Hoàn Cầu, miễn là hoàn thành khối lượng công việc đúng yêu cầu để thanh lý được hợp đồng. Các BC thừa nhận BC Phương có ký giấy giới thiệu cho BC Thanh với tư cách là nhân viên Phòng Địa chính Nha Trang để ứng tiền thanh lý hợp đồng và bản thân BC Phương có nhận 70 triệu đồng từ Công ty sau đó giao lại cho Thanh. Số tiền hơn 172 triệu đồng không được theo dõi qua sổ sách kế toán của phòng mà giao cho BC Thanh sử dụng. BC Thanh đã trích cho Công đoàn cơ quan 8,6 triệu đồng và cho mỗi người trong cơ quan 500 ngàn đồng.
Về QĐ 1862, BC Nguyễn Thị Quỳnh Phương cũng như người làm chứng tại phiên tòa phúc thẩm ngày 5-9 là ông Nguyễn Văn Lễ (nguyên Trưởng phòng Địa chính Nha Trang) đều khẳng định khi UBND TP. Nha Trang ban hành QĐ 1862 không có bản quy định kèm theo với nội dung chia tỷ lệ % số tiền đo vẽ như cáo trạng truy tố. Ông Nguyễn Văn Lễ cũng như Luật sư Nguyễn Đình Thơ (Đoàn Luật sư Khánh Hòa) bào chữa cho BC Phương tại phiên tòa cho rằng, bản quy định kèm theo QĐ trong hồ sơ vụ án thực chất là bản dự thảo, bản nháp do ông Lễ “soạn giùm” sau khi QĐ 1862 đã được ban hành để trình xin ý kiến cấp trên. Vì thế, bản quy định kèm theo lưu trong hồ sơ vụ án không có chữ ký, không được đóng dấu giáp lai. Từ đó, Luật sư Nguyễn Đình Thơ cho rằng không thể bám vào bản quy định chưa được ban hành để làm căn cứ xét xử các BC.
Tại phiên tòa, HĐXX cấp phúc thẩm nhận định, QĐ 1862 ngày 29-6-2000 của UBND TP. Nha Trang có quy định kèm theo về việc thành lập Tổ dịch vụ đo vẽ bản đồ đất đai thuộc Phòng Địa chính chưa được cơ quan điều tra thẩm định, xem xét QĐ này có đúng thẩm quyền ban hành. HĐXX dẫn Điều 8 Nghị định số 4 ngày 30-1-1999 của Chính phủ về phí, lệ phí thuộc ngân sách Nhà nước quy định thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật về phí, lệ phí ở địa phương do UBND tỉnh quy định chế độ thu, nộp và sử dụng các loại phí, lệ phí thuộc phạm vi địa phương theo nghị quyết của HĐND tỉnh. Cơ quan ban hành phải gửi QĐ ban hành lên Chính phủ, Bộ Tài chính để báo cáo. Cơ quan có thẩm quyền ban hành không được ủy quyền cho cơ quan khác hoặc cấp dưới. Theo Điều 11, Pháp lệnh số 38 ngày 28 -8-2001 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa X về thẩm quyền quy định về phí và lệ phí, trong đó có phí đo đạc lập bản đồ địa chính, HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định việc thu phí, lệ phí được phân cấp do UBND cùng cấp trình theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. HĐXX cũng cho rằng, QĐ 1862 của UBND TP. Nha Trang ban hành căn cứ vào Thông tư 470 ngày 8-7-1994 của Tổng cục Địa chính hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu của địa chính các cấp ở địa phương nhưng theo Thông tư này, phòng Địa chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh không có tổ đo đạc bản đồ. Theo Công văn 341 ngày 27-3-2004 của Sở Tài chính gửi cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh xác định thời điểm trên (năm 2000) hoạt động về đo đạc bản đồ trên địa bàn tỉnh chưa phân cấp cho cấp huyện thực hiện. Theo Nghị định 12 ngày 22-1-2002 của Chính phủ về hoạt động đo đạc và bản đồ thì Phòng Địa chính TP. Nha Trang chưa được cấp giấy phép hoạt động đo vẽ bản đồ.
Với những lý do đó, HĐXX nhận định, cấp sơ thẩm căn cứ QĐ 1862 để làm căn cứ kết tội các BC là chưa có căn cứ đảm bảo chính xác.
Cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng
Trong phần tranh luận, đại diện VKSND tỉnh thực hành quyền công tố tại Tòa đã không tranh luận gì về nội dung mà chỉ đề nghị HĐXX hủy án sơ thẩm vì vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Theo đại diện VKSND tỉnh, sau khi Tòa án cấp phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm lần 2 để tiến hành tố tụng lại từ giai đoạn điều tra, đã có kết luận điều tra số 45 và kết luận điều tra bổ sung nhưng VKSND TP. Nha Trang không truy tố bằng cáo trạng mới mà vẫn sử dụng bản cáo trạng số 8 ngày 8-1-2009; VKS cũng không tống đạt lại cáo trạng cho các bị cáo trước phiên tòa sơ thẩm. HĐXX nhận định, cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng và điều tra không đầy đủ mà cấp phúc thẩm không thể bổ sung được nên tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại theo thủ tục chung.
N.D
