Hỏi: Từ năm 1998, bố tôi có một lô đất mua ở Ba Làng, Vĩnh Hải, Nha Trang. Khi mua thì không có giấy tờ, chỉ có giấy viết tay mua lại đất khai hoang. Từ đó đến nay, gia đình vẫn sử dụng bình thường nhưng chưa làm được sổ. Năm 2009, bố tôi mất không để lại di chúc. Anh em chúng tôi có thể nhờ Tòa án phân xử để làm cơ sở cho việc xin cấp giấy chứng nhận cho từng người hay không, cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết?
- Hỏi: Từ năm 1998, bố tôi có một lô đất mua ở Ba Làng, Vĩnh Hải, Nha Trang. Khi mua thì không có giấy tờ, chỉ có giấy viết tay mua lại đất khai hoang. Từ đó đến nay, gia đình vẫn sử dụng bình thường nhưng chưa làm được sổ. Năm 2009, bố tôi mất không để lại di chúc. Anh em chúng tôi có thể nhờ Tòa án phân xử để làm cơ sở cho việc xin cấp giấy chứng nhận cho từng người hay không, cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết?
TRẦN QUANG NGHĨA (Phước Đồng, Nha Trang)
- Trả lời: Đất chưa có giấy tờ hợp pháp cần phải phân biệt 2 trường hợp là có hoặc không có công trình kiến trúc trên đất.
- Trường hợp nếu có công trình trên đất như nhà ở, vật kiến trúc khác (nhà bếp, nhà tắm, nhà vệ sinh, giếng nước, hệ thống tưới, tiêu nước, chuồng trại chăn nuôi hay vật kiến trúc khác hoặc trên đất có các tài sản khác như cây lấy gỗ, cây lấy lá, cây ăn quả, cây công nghiệp hay các cây lâu năm khác…) gắn liền với quyền sử dụng đất (QSDĐ) đó mà có yêu cầu chia di sản thừa kế, thì tùy vào việc UBND cấp có thẩm quyền có xác nhận tính hợp pháp về việc SDĐ đó hay không mà Tòa án sẽ xử lý. Nếu việc SDĐ là hợp pháp thì Tòa án giải quyết chia di sản là tài sản gắn liền với QSDĐ, nếu không hợp pháp thì Tòa án chỉ chia di sản là tài sản trên đất. Trong trường hợp UBND cấp có thẩm quyền không xác nhận nhưng cho biết việc SDĐ không vi phạm quy hoạch và có thể xem xét để giao QSDĐ thì Tòa án giải quyết chia di sản là tài sản gắn liền với QSDĐ đồng thời xác định ranh giới để các đương sự xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ.
- Trường hợp đất không giấy tờ hợp pháp và cũng không có di sản là tài sản gắn liền với QSDĐ, nếu có tranh chấp thì thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND theo quy định của pháp luật về đất đai.
Luật gia MINH HƯƠNG
