Việc trồng 2 loại cây đan xen với nhau không chỉ giải quyết tốt vấn đề kinh tế trước mắt và lâu dài, mà xen đúng các loại cây còn giúp giảm thiểu sâu hại. Mô hình trồng xen giữa cây bưởi và cây ổi tại Khánh Vĩnh đáng được nghiên cứu nhân rộng.
Việc trồng 2 loại cây đan xen với nhau không chỉ giải quyết tốt vấn đề kinh tế trước mắt và lâu dài, mà xen đúng các loại cây còn giúp giảm thiểu sâu hại. Mô hình trồng xen giữa cây bưởi và cây ổi tại Khánh Vĩnh đáng được nghiên cứu nhân rộng.
Một cách làm hay
Vườn bưởi rộng 6ha của ông Đặng Thái Luyện (thôn Sơn Thành, xã Khánh Phú, huyện Khánh Vĩnh) hiện có 2.400 cây bưởi, trong đó khoảng 1/3 đã cho thu hoạch, số còn lại từ 1 năm đến 2,5 năm tuổi, tất cả đều xanh tốt. Điều đáng chú ý là giữa những hàng bưởi, ông Luyện còn trồng 700 gốc ổi giống ổi lê Đài Loan.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham quan mô hình trồng bưởi xen ổi tại vườn ông Luyện. |
Theo ông Luyện, việc trồng ổi sẽ hạn chế được tối đa loại rầy chổng cánh gây hại cho cây bưởi. Rầy chổng cánh được xem là đối tượng côn trùng gây hại nguy hiểm nhất trên cây có múi nói chung, trong đó có cây bưởi. Chúng đặc biệt xuất hiện nhiều khi cây bưởi ra đọt non hoặc trổ bông. Cây bưởi bị rầy chổng cánh tấn công sẽ bị vàng lá, cành khô héo. Cây bưởi bị bệnh giảm hẳn năng suất, nếu có trái thì trái cũng nhỏ, xù xì, méo mó, hầu như không bán được.
Để hạn chế tối đa loài sinh vật nguy hiểm cho cây bưởi, hàng loạt các giải pháp phòng trừ rầy chổng cánh, cơ quan chuyên môn khuyến cáo và đã có một số giải pháp được áp dụng như trồng cây chắn gió, loại bỏ sớm các cành cây đã nhiễm bệnh, tổ chức phun dầu khoáng hoặc chiết xuất từ cây tỏi khi cây bưởi ra đọt non, phun một số thuốc trừ rầy trong danh mục cho phép… Đặc biệt, việc trồng ổi xen bưởi giúp giải quyết tốt vấn đề này. “Vườn bưởi của tôi đã được chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP, vì vậy việc tuân thủ các chỉ tiêu, yêu cầu sản phẩm sạch, an toàn là bắt buộc. Để phòng trừ sâu bệnh, đối với loài bọ chổng cánh nguy hiểm, tôi đã trồng ổi xen vào. Mùi của cây, lá, trái ổi khiến loại rầy chổng cánh tránh xa” - ông Luyện cho biết.
Theo lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khánh Vĩnh, hiện nay, trên địa bàn xuất hiện một số mô hình trồng xen ổi với bưởi. Ngoài ra, còn có các mô hình xen chanh, chuối, dứa… với bưởi nhằm giải quyết vấn đề trước mắt trong quá trình cây bưởi phát triển. Đến thời điểm bưởi cho thu hoạch sẽ giảm dần số lượng, mức độ vào những cây ngắn ngày.
Lấy ngắn nuôi dài
Theo UBND huyện Khánh Vĩnh, cây bưởi đang được người dân tập trung đầu tư bài bản, chất lượng cao. Diện tích bưởi da xanh của huyện đang phát triển từng ngày. Nếu như khoảng 5 năm trước, toàn huyện chỉ có khoảng 130ha thì nay đã vượt qua con số 500ha. Đơn cử như xã Khánh Phú, địa phương còn nhiều khó khăn nhưng tốc độ phát triển diện tích bưởi da xanh đang thuộc loại mạnh nhất huyện.
Ngay cả ở quy mô nhỏ hơn, chỉ độ 200 gốc bưởi cũng khó thực hiện. Chưa kể cây bưởi phải mất khoảng 4 năm trồng, chăm sóc, đầu tư chu đáo mới có thể cho thu hoạch. Đó là một quãng thời gian dài. Vì thế, để giải quyết vấn đề trước mắt, không ít hộ đang áp dụng việc trồng các loại cây cho thu hoạch sớm trước, rồi sau đó xen bưởi vào để lấy ngắn nuôi dài.
Với mô hình trồng ổi xen bưởi, bên cạnh tác dụng phòng bệnh như đã nói ở trên, thu nhập từ cây ổi cũng rất đáng kể. “Sau 8 tháng trồng, ổi đã cho thu hoạch đều đặn quanh năm. Mỗi năm, 1 cây ổi cho bình quân 20kg quả. Với 700 gốc ổi đang có, bình quân mỗi tháng cũng thu được hơn 2 tấn quả. Giá bán tại vườn hiện quanh mức 15.000 đồng/kg. Đây đang là thu nhập chính nhằm giải quyết cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày và đầu tư phân bón, tưới tiêu, chăm sóc cây bưởi”, ông Luyện chia sẻ.
Được biết, hiện nay, Khánh Vĩnh đã có các mô hình hợp tác xã trồng cây ăn quả, tổ sản xuất trái cây an toàn nhằm nâng cấp quy trình trồng, chăm sóc và cho ra thị trường những trái bưởi không chỉ thơm ngon mà còn an toàn, sạch, đảm bảo các tiêu chuẩn để có thể vào được các kệ hàng siêu thị, trung tâm mua sắm. 3 hợp tác xã và 16 tổ hợp tác cây ăn quả đã được thành lập, củng cố nhằm liên kết hỗ trợ nhau về kỹ thuật; giống cây trồng; vật tư nông nông nghiệp; kết hợp các dịch vụ làm đất, thu hoạch; tiêu thụ nông sản. Trong đó, có 82ha cây ăn quả, chủ yếu là bưởi da xanh của 51 hộ thành viên.
Tổ sản xuất trái cây an toàn Khánh Vĩnh đã được chứng nhận VietGAP. Dự kiến trong tháng 6 này, nhãn hiệu tập thể đối với sản phẩm bưởi da xanh Khánh Vĩnh sẽ chính thức được công bố. Đó là những bước tiến đáng kể cần được tiếp tục duy trì, phát triển nhằm đưa loại cây chủ lực này thực sự trở thành cứu cánh cho bài toán kinh tế ở huyện miền núi Khánh Vĩnh.
HỒNG ĐĂNG
