Từ ngày 14-4, lãi suất cho vay ngắn hạn được phép thỏa thuận, thay vì bị khống chế ở mức 12%/năm. Điều này đã tạo điều kiện cho các ngân hàng đẩy mạnh hoạt động tín dụng vốn ì ạch trong thời gian qua.
Từ ngày 14-4, lãi suất (LS) cho vay ngắn hạn được phép thỏa thuận, thay vì bị khống chế ở mức 12%/năm. Điều này đã tạo điều kiện cho các ngân hàng (NH) đẩy mạnh hoạt động tín dụng (HĐTD) vốn ì ạch trong thời gian qua.
 |
| Sacombank Chi nhánh Khánh Hòa là một trong những ngân hàng luôn giữ được tốc độ tăng trưởng tín dụng ổn định trên địa bàn. |
Kể từ khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho phép các NH được thỏa thuận LS của các khoản vay trung và dài hạn, nhiều NH đã mở rộng HĐTD và các doanh nghiệp (DN) cũng dễ tiếp cận nguồn vốn hơn. Tuy nhiên, trong 3 tháng đầu năm 2010, tốc độ tăng trưởng tín dụng bình quân của toàn ngành NH dưới 1%/tháng, trong đó tín dụng bằng đồng Việt Nam chỉ tăng 0,57%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2009. Dư nợ cho vay của các NH tăng thấp là do một số nguyên nhân: LS cho vay hiện khá cao, khiến nhu cầu vay giảm; Chính phủ không còn mở rộng hỗ trợ LS nên các DN cũng hạn chế vay nhiều, và quan trọng là các NH chưa “mặn mà” đẩy mạnh cho vay, còn chần chừ, chờ sự điều chỉnh cơ chế LS từ phía NHNN. Thời gian qua, LS cho vay trung, dài hạn của các NH phổ biến từ 15 - 18%. Các khoản vay ngắn hạn vẫn khống chế ở mức 12%/năm. Nhưng thực tế, rất ít DN được “ưu đãi” ở mức LS này, đa số các DN phải chấp nhận đóng thêm các khoản phí, kéo LS ngắn hạn có khi lên tới trên 15%/năm. Như vậy, việc NHNN ban hành Thông tư số 12/2010/TT-NHNN ngày 14-4-2010 cho phép các NH được phép thỏa thuận LS cho vay ngắn hạn, trên thực tế, cũng chỉ hợp pháp hóa tình hình cho vay ngắn hạn hiện nay. Tuy nhiên, Thông tư số 12 ra đời sẽ làm cho mặt bằng LS vay ngắn hạn minh bạch hơn, các NH mạnh dạn thỏa thuận LS, không phải tìm cách ứng phó như trước. Điều này giúp cạnh tranh giữa các NH sẽ lành mạnh và DN cũng được hưởng lợi nhiều hơn. Bà Lương Thị Cẩm Tú - Giám đốc Chi nhánh Sacombank Khánh Hòa cho biết: “Việc NHNN cho phép các tổ chức tín dụng được thỏa thuận LS vay ngắn hạn như một liều thuốc đặc trị, giúp các NH giải tỏa được áp lực muốn được cho vay vượt trần 12%/năm đối với các khoản vay ngắn hạn. Mặt khác, từ nay các DN sẽ dễ dàng tiếp cận vốn vay hơn, hạn chế tình trạng các NH phải chọn lọc và cân nhắc rất kỹ khi quyết định giải ngân đối với các khoản vay ngắn hạn của DN như thời gian qua. Hy vọng, tốc độ tăng trưởng tín dụng của ngành NH sẽ được cải thiện rõ rệt trong thời gian tới”. Cùng quan điểm với bà Cẩm Tú, ông Trương Duy Vũ - Phó Giám đốc Phòng Giao dịch Nha Trang, Ngân hàng Đông Á cũng đánh giá cao sự ra đời của Thông tư số 12. Ông cho rằng, ngay từ bây giờ, NH sẽ cơ cấu lại nguồn vốn, ban hành mức LS thật sát với thị trường, đảm bảm hài hòa lợi ích giữa DN với NH. NH sẽ mạnh dạn đẩy mạnh hoạt động tín dụng, không còn phải “co cụm” như thời gian trước.
Việc NHNN cho phép thỏa thuận LS đối với tất cả các khoản vay được sự đồng thuận cao của thị trường, vì những bất hợp lý trên thị trường tiền tệ thời gian qua đã làm cho HĐTD tăng trưởng kém, góp phần làm cho chỉ số tiêu dùng (CPI) quý I bị đẩy lên cao. Đa số NH luôn ở trong tình trạng thiếu vốn để cho vay, NH nào có nguồn cũng không dám cho vay vì LS huy động đã ngang bằng với LS cho vay. Một thách thức lớn cho các NH hiện nay là làm sao xây dựng được cơ chế LS cho vay tối ưu, phù hợp với quy luật cung - cầu trên thị trường. Việc đẩy mạnh HĐTD phải gắn với mục tiêu lợi nhuận của các NH, nhưng cũng phải đảm bảo lợi ích của DN. Cả NH lẫn DN đều không muốn LS cho vay tăng lên quá cao, vì nó tiềm ẩn rủi ro khó lường. Tuy LS huy động hiện nay đã vượt ngưỡng nhưng cũng mất dần tính hấp dẫn, làm cho việc huy động của các NH gặp nhiều khó khăn. Như vậy, NH lấy đâu ra nguồn vốn “giá rẻ” để cho vay với LS “mềm”? Một “kịch bản” sẽ lặp lại là khách hàng vẫn cứ tiếp tục chấp nhận LS cao nếu muốn được vay vốn từ NH để kinh doanh hay tiêu dùng? Và định hướng hạ dần mặt bằng LS cho vay của Chính phủ trong thời gian tới sẽ còn gặp lắm “chông gai”.
THÀNH AN
