Nông dân khó tiếp cận vốn hỗ trợ lãi suất?

Đa số bà con nông dân chuộng máy móc sản xuất từ nước ngoài.

Đã hơn 3 tháng kể từ khi có Quyết định (QĐ) 497 của Thủ tướng Chính phủ về cho vay hỗ trợ lãi suất (HTLS) để mua máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp và vật liệu xây nhà ở khu vực nông thôn (tính từ ngày 1-5-2009) nhưng đến nay, các ngân hàng (NH) trên địa bàn thị xã Cam Ranh vẫn chưa giải ngân được đồng vốn nào cho nông dân.

Chi nhánh NH Nhà nước tỉnh cho biết, tính đến ngày 31-7, dư nợ cho vay của các NH trên địa bàn thị xã Cam Ranh đạt 1.066 tỷ đồng, trong đó dư nợ cho vay HTLS đạt 445 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 42%. Cụ thể, dư nợ cho vay HTLS theo QĐ 131 đạt 354 tỷ đồng, theo QĐ 443 đạt 79 tỷ đồng, theo QĐ 579 đạt 13 tỷ đồng, riêng QĐ 497 chưa giải ngân được đồng nào.

Ông Nguyễn Từ ở thôn Thống Nhất, xã Cam Phước Đông cho biết, gia đình ông có 50 ha rừng trồng keo lai, có trang trại nuôi heo rừng, bò, dê và nhiều tài sản khác; nói chung là có nguồn thu nhập để trả nợ. Vì vậy, sau khi nghiên cứu kỹ QĐ 497, nhận thấy mình có đủ điều kiện để vay vốn NH, ông háo hức tới Phòng Giao dịch Ba Ngòi của NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) thị xã Cam Ranh vay 200 triệu đồng để mua xe tải nhẹ vận chuyển nguyên liệu cho nhà máy giấy. Tuy nhiên, khi ông Từ trình bày nhu cầu và các giấy tờ chứng minh tài sản của mình thì cán bộ NH yêu cầu ông phải có hợp đồng vận chuyển mới cho vay. Ông Nguyễn Từ than thở: “Chưa có xe thì làm sao có hợp đồng vận chuyển?”.

Khi biết NH bắt đầu giải ngân vốn cho vay HTLS, ông X.H (thôn Hòa Bình, xã Cam Phước Đông) cũng tới NH vay tiền để mua máy xới về làm đất ruộng nhà. Thế nhưng, loại máy ông X.H muốn mua lại là hàng second-hand (hàng đã qua sử dụng) của Nhật nên không có hóa đơn chứng từ hợp lệ để NH giải ngân. Ông X.H cho biết: “Đa số nông dân trong xã không thích xài máy móc sản xuất trong nước vì chủng loại ít, tiêu hao năng lượng nhiều, không đáp ứng được yêu cầu nhưng giá cả đắt, khó tìm mua. Trong khi đó, máy móc, thiết bị sản xuất từ nước ngoài đáp ứng được nhu cầu của người dân, giá cả lại phù hợp”. Ông Cao Hữu Lý, Chủ tịch Hội Nông dân xã Cam Phước Đông khẳng định: “Quả thật là nông dân không chuộng các loại máy móc, thiết bị phục vụ nông nghiệp được sản xuất trong nước vì chủng loại ít, máy công suất lớn, tiêu hao năng lượng nhiều trong khi diện tích sản xuất nông nghiệp trên địa bàn nhỏ, manh mún, thời vụ sản xuất không đồng loạt”. Ông Lý cho biết, ông và một số nông dân trong xã đã đi khắp TP. Nha Trang để tìm mua máy móc lắp ráp trong nước nhưng rất ít, đa số là hàng nhập.

Theo ông Lê Hoàng Phước, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Cam Ranh, hiện nay, thực chất nhu cầu trang bị máy móc của người sản xuất nông nghiệp không lớn. Vì vậy, cái vướng của QĐ 497 ở Cam Ranh không phải ở chỗ mua máy móc mà là ở những đối tượng vay vốn mua vật tư xây dựng nhà ở. Hiện tại, có nhiều hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu vay vốn HTLS để xây dựng nhà ở nhưng hầu hết là xây cất không phép nên NH không thể giải ngân. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, những hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu vay vốn HTLS để xây nhà ở phần lớn là người nghèo, không có tiền để chuyển đổi mục đích sử dụng đất (sang đất thổ cư) nên lén lút xây nhà trên đất ruộng, đất trồng cây… Bà C.T (xã Cam Thịnh Đông) tâm sự: “Biết là xây nhà phải có giấy phép nhưng tôi không dám đến UBND xã để xin giấy phép vì còn nợ nhiều khoản đóng góp, không có tiền để đóng lệ phí cấp phép, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Vì tôi không có giấy phép xây dựng nên NH không cho vay”.

Ông Trương Văn Căn, Phó Giám đốc NH NN-PTNT thị xã Cam Ranh cho biết, để được hưởng lãi suất hỗ trợ theo QĐ 497, nông dân phải mua máy móc lắp ráp trong nước. Đây là một trong những lý do mà QĐ 497 giải ngân chậm trong phạm vi cả nước vì khó đi vào thực tế cuộc sống, chưa thiết thực với nông dân. Tuy nhiên, so với các địa phương trong cả nước, nông dân tỉnh Khánh Hòa vẫn thuận lợi hơn vì có thể vay vốn để mua máy móc, thiết bị sản xuất từ nước ngoài theo QĐ 49/2006/QĐ-UBND của UBND tỉnh về việc hỗ trợ 100% lãi suất vay vốn từ nguồn ngân sách địa phương để mua sắm máy móc thiết bị nông nghiệp đã triển khai thực hiện từ năm 2006. Ông Căn nhấn mạnh: “Thời gian qua, các NH trên địa bàn thị xã Cam Ranh chưa giải ngân được nguồn vốn cho vay HTLS theo QĐ 497 là do người dân đều đã chọn hình thức vay theo QĐ 49 của UBND tỉnh. Ngoài ra, khách hàng ở khu vực nông thôn thuộc đối tượng vay vốn theo QĐ 497 đều đã được tiếp cận vốn vay ngắn hạn theo QĐ 131 (bắt đầu từ ngày 1-2-2009) và vốn vay trung hạn theo QĐ 443 (bắt đầu từ ngày 1-4-2009) của Thủ tướng Chính phủ”. Được biết đến nay, doanh số cho vay theo QĐ 49 của UBND tỉnh tại hệ thống NH NN-PTNT Khánh Hòa đã đạt gần 16,6 tỷ đồng. Với những trường hợp mua máy móc không có hóa đơn, chứng từ hoặc xây nhà không có giấy phép, NH không giải ngân là đúng quy định. Còn với trường hợp ông Nguyễn Từ ở thôn Thống Nhất, xã Cam Phước Đông, sau khi xác minh sự việc, ngày 10-8, ông Trương Văn Căn đã thừa nhận sai sót của cán bộ NH và cho chúng tôi biết sẽ mời ông Nguyễn Từ đến NH để giải ngân vốn vay trong thời gian sớm nhất.

Có ý kiến đề nghị cho người nghèo được nợ tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi cấp giấy phép xây dựng. Chỉ có như vậy, QĐ 497 mới phù hợp với chủ trương kích cầu của Chính phủ.

THU HIỀN