Bao giờ hết cảnh nhếch nhác?

Dịch tả đang phát tán khắp 3 miền Bắc, Trung, Nam. Các kênh truyền thông đại chúng liên tục đưa tin cảnh báo về sự lây lan của dịch...

Cảnh ăn uống mất vệ sinh như thế này vẫn thường diễn ra tại các chợ.

Dịch tả đang phát tán khắp 3 miền Bắc, Trung, Nam. Các kênh truyền thông đại chúng liên tục đưa tin cảnh báo về sự lây lan của dịch. Chính quyền địa phương trong tỉnh không ngừng đẩy mạnh công tác tuyên truyền về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP). Hầu hết người dân đều đã nghe và hiểu nguy cơ mắc bệnh. Nhưng đáng buồn là thói quen ăn uống dễ dãi ở những nơi mất vệ sinh của người dân ở Khánh Hoà vẫn còn. Thậm chí có người, vừa ngồi ăn trên rác bẩn vừa nghe kể chuyện dịch tả!

° Từ đường phố…

Chúng tôi vào một quán ăn trên đường Trần Hưng Đạo (Nha Trang, Khánh Hoà), nơi được mọi người cho là sạch, đảm bảo vệ sinh. Quán sắp xếp khá gọn gàng. Dưới mỗi bàn ăn đều có sọt đựng rác. Đây là địa điểm thường xuyên lui tới của nhiều khách hàng xịn. Dù vậy, có ngồi lâu ở đó mới thấy hết cảnh thiếu ý thức giữ vệ sinh của các vị khách bảnh bao. Một vị bụng bự, ngồi ngay cạnh chúng tôi, gọi một tô đặc biệt, theo đúng cách của người sành ăn. Chỉ tiếc là vừa ăn, ông vừa liên tục vứt giấy lau miệng xuống nền nhà, chẳng ngó ngàng đến sọt rác ngay cạnh. Một số khác cũng vậy, phần nước tráng miệng dư lại trong ly bị họ tạt ngay xuống nền nhà không ngần ngại. Nền quán bỗng chốc trở nên nhếch nhác. Giấy vệ sinh vứt vương vãi trên nền nhà lép nhép nước. Bà chủ quán ngán ngẩm cho biết: “Ít người chịu bỏ rác vào sọt. Vì chiều khách, chúng tôi không thể nói”.

Quán ăn sang trọng đã thế, các quán ăn vỉa hè còn tệ hơn. Dọc những con đường đầy bụi bặm là rất nhiều hàng phở, bánh canh - những món ăn nóng thường được thực khách dùng, cùng vô số thức ăn chế biến sẵn được bày bán. Vào buổi chiều, thêm các quán nhậu, tiết canh sống, gỏi, nộm mọc lên dày đặc. Chủ quán nào cũng tranh thủ bán trong khoảng thời gian nhất định để tới giờ nhường chỗ cho chủ khác. Những gánh hàng rong thì bán bất kể đâu, ai có nhu cầu là ngồi luôn xuống để mua, bất kể nơi đó cạnh đống rác hay ống cống. Cuối giờ chiều, rác vỉa hè đã thực sự khiến đường phố trở nên nhếch nhác. Rác thải từ các đống rác bốc mùi hôi. Vào giờ tan tầm, hàng trăm phương tiện chạy qua, túi rác bị cuốn theo gió bay tứ tung trong khi người người vẫn tấp nập ăn uống.

° … đến góc chợ

Khi mặt trời sắp lặn, chợ Đầm bắt đầu bốc mùi khó chịu thường ngày. Những đống rác to được nhân viên vệ sinh thu gom lại nằm khắp các hẻm trong chợ và bị những người nhặt phế liệu bới móc, làm phát tán mạnh mùi hôi thối. Giữa môi trường mất vệ sinh ấy là các hàng thịt ế ẩm bày bán cùng những người dân ngồi ăn uống hết sức vô tư. Ở một số ngã ba, ngã tư rẽ vào chợï, những chuyến xe chở rác, chở hàng ngất ngưởng qua lại, hất trọn bụi bặm vào các quán bánh canh, bánh xèo “liều lĩnh” bày sát đường. Nhiều chủ sạp vừa bán xong hàng, mồ hôi còn nhễ nhại nhưng cũng ngồi luôn xuống ăn, chẳng rửa tay. Tại những quầy thịt heo, thịt bò sống bán trong ngày chưa hết, đã có mùi, ruồi nhặng bay đầy, chủ hàng vẫn tranh thủ vừa ăn, vừa bán, thi thoảng chấm tay thấm nước miếng trả tiền thừa cho khách. Khi được hỏi “ăn uống như vậy không sợ mất vệ sinh?”, đa số đều vô tư trả lời: “Ở chợ là thế, không tranh thủ ăn tạm, ai khuân hàng về nổi? Ngoài Bắc, do họ dùng phân “sống” tưới rau, ăn thịt chó rửa bằng nước kênh đen ngòm mới mắc bệnh tả. Còn chúng tôi, ăn uống như thế này quen rồi, quanh năm suốt tháng có sao đâu!”. Chúng tôi chỉ đống rác to tướng bên cạnh và những đồng tiền đen xỉn: “Vừa ăn vừa trả lại tiền cho khách rất có thể sẽ là nguồn gây tiêu chảy cấp”, một bà hàng thịt giãy nảy: “Ối trời, nghề nghiệp thương chúng tôi, trời kêu ai nấy “dạ”, nhịn để mà chết ốm à?”.

° Mất vệ sinh ở mọi nơi

Trong khi các cấp, các ngành đang tích cực tuyên truyền về ATVSTP, phòng chống bệnh tiêu chảy cấp, dịch tả hưởng ứng Tháng ATVSTP; thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, hoạt động buôn bán thực phẩm vỉa hè… thì cảnh ăn uống mất vệ sinh vẫn diễn ra mọi lúc mọi nơi. Nhu cầu thực phẩm vỉa hè chẳng những không giảm mà còn có xu hướng tăng. Những lời khuyên về ăn chín, uống sôi; rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn; không ăn các loại thực phẩm tươi sống và uống nước lã… gần như ngày nào cũng được phát từ loa phát thanh, ti-vi nhưng người dân không vì thế mà hạn chế thói quen ăn vặt trên hè phố, tại những nơi mất vệ sinh. Đây là một thói quen khó bỏ và cũng là “bài toán” khó giải trong công tác phòng chống dịch tiêu chảy cấp, dịch tả hiện nay.

M.T