Chuyển đổi giống mía mới

Thất thu do sâu bệnh trong niên vụ mía 2007 - 2008 đã đẩy nông dân Cam Lâm, tỉnh Khánh Hoà đến sự lựa chọn khó khăn: chuyển đổi giống hay trồng cây khác?

Giống mía mới DLM 24 đang được khuyến cáo thay thế các giống mía cũ.

Thất thu do sâu bệnh trong niên vụ mía 2007 - 2008 đã đẩy nông dân Cam Lâm đến sự lựa chọn khó khăn: chuyển đổi giống hay trồng cây khác? Đây cũng là cơ hội để huyện Cam Lâm quyết tâm chuyển đổi giống mía mới, thay thế các giống cũ đã thoái hóa, nhiễm bệnh…

° Cả làng lao đao vì mía

Nhìn những bó mía thu hoạch xơ xác, toàn lá khô, lòng anh Thao (Cam Hiệp Bắc, Cam Lâm) như thắt lại. Anh nhẩm tính, vụ này coi như đi đứt. 1 ha mía anh đã đầu tư vào đây hơn 20 triệu đồng, giỏi lắm chỉ lấy lại một nửa. “Số tiền vay Nhà nước 10 triệu đồng không biết khi nào mới trả được…”, anh Thao nghĩ. Giống mía F156 được nhiều người khen, cả xã từ đầu trên cho đến xóm dưới, ai nấy đều làm, năm nay bị bệnh “chí tử”. Do các lò che khen giống này tốt, dễ ép, chữ đường cao nên anh cứ thế mà làm. Từ tháng 9, tháng 10 năm ngoái, dấu hiệu sâu bệnh đã xuất hiện trên cây mía, phun thuốc gì cũng không khỏi, thân mía cứ vàng vọt, không phát triển được, lụn dần.

Anh Trung (Cam Hiệp Bắc) cũng vừa bán xong 1,1 ha mía nhưng lại không vui. Giống như anh Thao, anh Trung cũng lỗ 10 triệu đồng. Công lao đầu tư gần cả năm coi như trắng tay, lại mang nợ. “Biết như thế này thì nghỉ quách còn hơn. Làm chi để gánh nợ…”, anh Trung than thở.

Vụ này, cả làng lao đao vì cây mía. Nhiều người quyết định chuyển sang trồng mì. Anh Thao cho biết, nhiều hộ đã chuẩn bị sẵn hom giống để trồng vì cây mì đầu tư nhẹ, ít chăm sóc, hiện giá mì khá cao, mì tươi 1.150 đồng/kg, mì lát 3.500 - 3.600 đồng/kg. Tính ra 1 ha nông dân có lãi từ 15 - 20 triệu đồng. Anh Thao dự tính sẽ chuyển sang trồng mì trong vụ tới.

Ông Nguyễn Văn Trang, Chủ tịch UBND xã Cam An Nam cho biết, diện tích mía thiệt hại do sâu bệnh của xã lên tới hàng trăm ha, trong đó thiệt hại nặng khoảng 100 ha, thu nhập bình quân chỉ 300.000 đồng/sào (30 triệu đồng/ha). Do thất thu từ cây mía, nhiều hộ đã chuyển sang trồng mì. Chắc chắn diện tích mía chuyển sang cây mì trong thời gian tới sẽ tăng.

Thất thu từ cây mía khiến nông dân chuyển đổi sang trồng mì. Đó là điều đương nhiên của thị trường mỗi khi có biến động. Không thể phủ nhận việc trồng mì mang lại hiệu quả (đầu tư ít, chăm sóc nhẹ) nhưng về lâu dài sẽ làm nghèo đất. Khác với cây mía, cây mì hút dinh dưỡng rất mạnh nhưng lại không bù đắp cho đất như cây mía, sau một thời gian canh tác nếu không có biện pháp bón phân hợp lý, đất sẽ thoái hóa, bạc màu. Quan trọng hơn, nếu sản lượng mì tăng cao, thị trường không tiêu thụ hết, giá sẽ hạ và nếu có thu mua hết việc chế biến mì tươi sẽ gây ô nhiễm môi trường. Đó là điều nan giải hiện nay.

° Quyết tâm chuyển đổi

Dịch bệnh trên cây mía ở Cam Lâm trong niên vụ 2007 - 2008 đã làm cho nông dân thất thu, buộc bà con phải chuyển đổi giống. Đây cũng là cơ hội để huyện Cam Lâm quyết tâm chuyển đổi giống mía, thay thế các giống cũ đã thoái hóa. Ông Trang cho biết, cây mía đến thời điểm này tỏ ra kém hiệu quả, đã đến lúc phải chuyển đổi sang các giống mía mới. Tuy nhiên, đặt vấn đề giống trong lúc này khi giá cả tăng cao quả là điều không đơn giản. Giá ngọn mía theo đó cũng tăng, gây khó khăn cho nông dân khi mua giống. Theo dự kiến, Nhà nước sẽ hỗ trợ 40% tiền mua ngọn giống, phần còn lại nông dân tự lo. Xã tiến hành ký hợp đồng tay ba, giữa đơn vị đầu tư, hộ nông dân và chính quyền. Hộ được đầu tư hỗ trợ phải được xem xét, chọn lựa từ cụm dân cư. Đây là những hộ có kinh nghiệm trồng mía, có tiềm lực tài chính, cam kết chịu trách nhiệm giữ giống để cung cấp giống phục vụ việc chuyển đổi. Các giống được lựa chọn là những giống mía mới đã được thử nghiệm trên đất của xã trong những năm qua, mang lại hiệu quả cao như: R 570, DLM 24, MJ 5544, K 84… Xã tiến hành chuyển đổi theo 2 phương thức: tập trung và liên vùng, mỗi vùng khoảng 5.000m2 trình diễn. Ông Trang dự định làm theo kiểu cuốn chiếu, mỗi năm một ít. Năm đầu hỗ trợ 40%, sau 1 năm, để lại cho nông dân 10%, còn 30% chuyển hộ khác; năm thứ hai, tiếp tục để lại cho hộ 10%, chuyển 20% cho hộ khác. Cứ như vậy sau 4 năm chuyển đổi được 60% diện tích… Cùng với số diện tích nông dân tự chuyển đổi sẽ cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi giống mía mới.

Huyện Cam Lâm có 3.100 ha mía, tập trung tại 4 xã: Cam An Bắc, Cam An Nam, Cam Hiệp Bắc và Cam Hiệp Nam. Đây là vùng trọng điểm mía của huyện. Ngoài ra còn có hơn 300 ha mía của xã Cam Phước Tây. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ nhất xác định tập trung cho việc chuyển đổi giống mía có năng suất cao, đáp ứng nhu cầu chế biến của Công ty Đường Khánh Hòa. Huyện sẽ tập trung xây dựng vùng thâm canh mía rộng 1.100 ha khi các công trình thủy lợi Tà Rục, Tà Lua hoàn thành.

QUANG VIÊN