Chương trình cho vay vốn ưu đãi đánh bắt hải sản xa bờ đang làm cho Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (NH ĐT-PT) Khánh Hòa nhức đầu vì khó có thể thu hồi nợ...
 |
| Ông Phạm Hát thẫn thờ nhìn con tàu đã gắn bó với ông mấy năm qua, nay ông tự nguyện giao trả cho ngân hàng. |
Chương trình cho vay vốn ưu đãi đánh bắt hải sản xa bờ đang làm cho Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (NH ĐT-PT) Khánh Hòa nhức đầu vì khó có thể thu hồi nợ. Sau 8 năm hoạt động, 22 chủ dự án của chương trình này mới chỉ trả được trên 4 tỷ đồng tiền nợ gốc, trong khi dư nợ còn lại đã vượt qua con số 22 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Đôn Minh, Giám đốc Chi nhánh NH ĐT-PT Khánh Hòa bức xúc: “Chương trình đánh bắt xa bờ (ĐBXB) được triển khai tại Khánh Hòa từ năm 1997, đã có 22 chủ dự án vay trên 17 tỷ đồng từ Chi nhánh NH ĐT-PT Khánh Hòa để đóng mới, cải hoán tàu đánh bắt hải sản xa bờ. Nhưng đến nay, sau 8 năm hoạt động, các chủ dự án mới chỉ trả được trên 4 tỷ đồng nợ gốc, trong đó hơn một nửa thu được là do bán tàu, phần tự giác trả nợ của các chủ dự án rất thấp, không đáng kể. Tính bình quân, việc trả nợ Chương trình ĐBXB của các chủ dự án chỉ mới ở mức 15,7% tổng nợ vay”.
Vừa qua, NH đã kiểm tra phân loại chủ đầu tư các dự án, phân loại tình hình trả nợ. Qua đó cho thấy, trong 22 dự án ĐBXB mà Chi nhánh NH ĐT-PT Khánh Hòa đã cho vay, hầu hết đều không hiệu quả. Do không có kinh nghiệm đánh bắt vùng ngư trường xa, trình độ am hiểu luật hàng hải quốc tế còn hạn chế nên chỉ sau một thời gian ngắn đã có 4 tàu bị nước ngoài bắt giữ, 1 tàu bị cháy, 1 tàu bị mất ngư lưới cụ với số nợ tính đến thời điểm hiện nay là 4,8 tỷ đồng, xem như không còn khả năng thu hồi. 17 tàu còn lại, hiện 7 tàu vẫn đang hoạt động, 10 tàu do làm ăn thua lỗ nên đã trả lại cho NH để bán. 7/10 chiếc tàu sau khi bán đấu giá thu về gần 3,5 tỷ đồng, chỉ bằng 1/3 so với vốn đầu tư ban đầu.
Chúng tôi tìm đến nhà ông Phạm Trên, chủ tàu KH 9091-BTS, một trong những người có tên trong danh sách “chây ỳ” không thực hiện trả nợ NH ĐT-PT. Ông Trên đi biển chưa về. Tiếp chúng tôi trong căn nhà rộng lớn, khá khang trang, vợ ông than: “Báo chí nói sao để NH kéo dài nợ cho chúng tôi chứ càng làm… càng lỗ. Sau mỗi chuyến đi biển, tiền trả nợ hàng đã mua chịu còn không đủ lấy đâu trả NH”. Nhưng khi chúng tôi nói trả tàu cho NH để bớt đi khoản nợ thì bà lại kêu: “Giao tàu cho NH thì lấy gì mà làm ăn? Nếu NH cho kéo dài nợ, mỗi năm chúng tôi có thể trả 50 - 60 triệu đồng!”. Tương tự như nhà ông Phạm Trên, ông Võ Văn Hừng - chủ tàu KH 9089-BTS đi biển cũng chưa về. Vợ ông, bà Phạm Thị Ly cho biết: “Vừa rồi chúng tôi có làm việc với NH ĐT-PT xin được kéo dài nợ nhưng ông giám đốc làm căng quá! Đi biển bây giờ khó có lời lắm, đầu tư đủ thứ chi phí. Chúng tôi được anh em thương tình đứng ra bảo lãnh để mua chịu các vật dụng đi biển nên mới cho tàu ra khơi. NH cho chúng tôi kéo dài nợ, chúng tôi hứa mỗi năm sẽ trả 50 - 60 triệu đồng”. Vẫn biết kinh doanh là có may có rủi, có những khó khăn khó lường, song qua tiếp xúc với những chủ đầu tư như trên, họ hầu như không có ý thức tự giác trả nợ NH. Trong tư tưởng ỷ lại của họ, con tàu là vật thế chấp để vay vốn NH nên phải tận dụng khai thác thu lợi cho cá nhân. Khi tàu xuống cấp thì trả lại cho NH và đòi xóa nợ. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Đôn Minh cũng thừa nhận việc kiểm tra quản lý của NH chưa sâu sát nên NH không nắm được tình hình doanh thu của chủ đầu tư. Tuy nhiên, quan điểm của NH ĐT-PT vẫn là kiên quyết thu tàu, tổ chức định giá và bán phát mãi đối với các hộ không tự nguyện giao trả phương tiện đánh bắt và không trả nợ đúng cam kết theo Quyết định 89/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Còn đối với các khoản nợ, NH sẽ trình Chính phủ xem xét cho giãn nợ hoặc xóa nợ.
THU HIỀN
