Nếu động cơ được ví như "trái tim" của mỗi chiếc ô tô thì dầu nhớt chính là "máu" giúp xe có thể hoạt động trơn tru.
Nếu động cơ được ví như "trái tim" của mỗi chiếc ô tô thì dầu nhớt chính là "máu" giúp xe có thể hoạt động trơn tru.
Câu hỏi thường gặp nhất của những người mới sử dụng xe hơi là bao nhiêu lâu thì phải thay dầu động cơ. Câu trả lời cho những thắc mắc đó rất khác nhau. Nguyên nhân bởi có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng dầu. Vì vậy, không có câu trả lời chắc chắn đúng cho tất cả các trường hợp.
 |
| Dầu động cơ là thành phần không thể thiếu đóng góp vào hoạt động của chiếc ô tô. |
Có người cho rằng sau khoảng 3.000 km, số khác là 5.000 km hoặc 10.000 km. Tất cả những đáp án đó đều đúng, nếu xét ở một mặt nào đó. Lịch thay dầu thường phụ thuộc vào quãng đường thường xuyên đi dài hay ngắn, nhiệt độ ngoài trời cao hay thấp và tải trọng có lớn hay không. Ngoài ra, đi một đoạn đường dài thường không làm hỏng dầu nhanh bằng duy trì xe ở tốc độ cao.
Một số tài xế lái xe chở hàng quen thay dầu sau khoảng 3.000 km. Các sổ tay hướng dẫn thì khuyên ở mức 10.000 km hoặc hơn. Để nhắc nhở, một số hãng tích hợp phần mềm hiển thị thời gian thay dầu. Mỗi khi đến hạn, đèn báo lại sáng.
Chương trình báo thời điểm thay dầu được tính toán dựa trên hoạt động của động cơ, hệ truyền động. Các kỹ sư cho dầu mới một giá trị và giảm dần mỗi khi động cơ hoạt động. Đến khi giá trị này bằng không, hệ thống cảnh báo sẽ hoạt động. Một vài hãng còn tình toán tới cả thời gian "máy nguội". Nguyên nhân là do nhiệt độ thấp sẽ tăng khả năng tích hơi ẩm, axit và nhiên liệu không cháy trong dầu. Điều đó làm giảm đáng kể tuổi thọ.
Dầu động cơ có tác dụng gì?
Tùy mỗi xe mà dầu nhớt động cơ có nhiều loại khác nhau về thành phần. Tuy nhiên, nên lưu ý là dầu động cơ khác với dầu cho hộp số và dầu phanh.
Tác dụng của dầu động cơ là bôi trơn, làm sạch, làm mát các chi tiết bên trong động cơ... Bởi khi ô tô hoạt động mà ko có nhớt bôi trơn, ma sát sẽ khiến cho các chi tiết bị mài mòn.
 |
| Các thành phần được dầu động cơ bôi trơn (đường màu vàng). |
Dầu động cơ sẽ được chứa trong các te dầu và được bơm dầu dẫn đến động cơ bôi trơn hầu hét các thành phần trong động cơ như: trục cam, phần trên xu páp, piston, thanh truyền, trục khuỷu... Chỉ duy nhất khu vực buồng đốt trong đó có bugi và vòi phun nhiên liệu thì dầu động cơ không xâm nhập được.
Khi động cơ hoạt động, quá trình đốt cháy hỗn hợp không khí - nhiêu liệu sẽ tạo ra nhiều muội than, cặn bẩn... những thành phần phụ gia trong dầu động cơ sẽ làm sạch bề mặt các bộ phận và lưu giữ trong dầu. Dầu động cơ sau khi được sử dụng sẽ rơi lại các te dầu để tiếp tục được tái sử dụng cho đến khi dầu giảm chất lượng cần phải thay.
Khi nào cần thay dầu?
Các chuyên gia cho rằng, nếu đi dưới thời tiết khắc nghiệt, tải trọng lớn thì sau mỗi 3.000 km thay dầu là phù hợp. Nhưng với điều kiện bình thường, giá trị đó có thể tăng lên thành 10.000 km.
Thông thường một chiếc ô tô khi vận hành từ 3.000 đến 5.000 km hoặc 3 tháng nên thay dầu 1 lần, tuy nhiên có một số mẫu xe hạng sang dùng dầu nhớt cao cấp thì thời gian vận hành lâu hơn, quãng đường đi cũng dài hơn. Chảng hạn như các mẫu xe Mercedes-Benz mỗi lần thay dầu động cơ có thể đi được 8.000 km mới phải thay lại.
 |
| Dùng que thăm dầu có trên mọi chiếc xe để đánh giá chất lượng dầu có cần thay hay chưa. |
Ngoài cách tính trên, có thể dựa vào que thăm dầu trong động cơ mà bất kì ô tô nào cũng được trang bị. Thông thường que thăm dầu có tay nắm màu vàng, nằm trên phần động cơ, khi mở nắp capô xe sẽ dễ dàng tìm thấy.
Trên tất cả đầu que thăm dầu đều có hai nấc max và min, dầu phải nằm trong mức này mới đảm bảo động cơ hoạt động tốt. Nếu nằm ngoài, thấp dưới mức min tức là động cơ đang thiếu dầu bôi trơn, cao hơn mức max là dư dầu, cả hai trường hợp đều không tốt cho vận hành của xe. Theo kinh nghiệm của những người dùng ô tô lâu năm, cách kiểm tra tốt nhất là khi động cơ nguội, dầu ko được thấp hơn min và khi động cơ nóng thì dầu không được cao hơn max.
Nhìn vào màu sắc dầu bám trên đầu que thăm dầu, có thể biết được có nên thay dầu hay chưa. Theo đó nếu màu của dầu là màu đen thì đã đến lúc phải thay dầu, trong khi đó nếu dầu trên que thăm có màu da cam là dầu nhờn còn tốt, chưa nên thay.
Nên thay dầu loại nào?
Tùy vào từng dòng xe, đặc tính của động cơ được trang bị trên xe mà dầu nhờn dùng cho từng loại xe cũng khác nhau. Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến từ chính hãng, hoặc thay dầu tại các đại lý được ủy quyền của hãng xe mà mình đang sử dụng, hoặc tại các garage có uy tín, đảm bảo thay đúng loại dầu cần thiết cho động cơ xe.
Mỗi hãng xe đều có tiêu chuẩn riêng, như Ford, thời gian thay dầu căn cứ theo số km sử dụng. Hãng này cũng quy định thay dầu sau mỗi 5.000 km, với máy xăng Ford sử dụng dầu có thông số 5W30 và 15W40 loại ưu tiên cho động cơ dầu.
Toyota cũng áp dụng chu kỳ thay dầu động cơ tính theo số km tương ứng 5.000 km hoặc tương đương 3 tháng sử dụng. Hãng này cũng khuyến cáo khách hàng nên thay dầu chính hãng chỉ định để có chế độ bảo hành tốt nhất.
Với thương hiệu xe sang và siêu xe như Bentley và Lamborghini, đại diện hai hãng xe này cho biết, tiêu chuẩn thay dầu máy của hãng là sau mỗi 10.000 km, khi thay dầu là thay luôn cả lọc dầu. Cả hai đều sử dụng loại dầu có thông số 0W40.
Ngoài thay dầu động cơ, các hãng xe cũng khuyến cáo khách hàng thay cả lọc dầu sau mỗi 10.000 km hay hai lần thay dầu thì một lần thay lọc.
Theo VOV.VN
