Thời gian gần đây, dư luận bày tỏ lo ngại về việc các dự án du lịch sẽ phá hỏng vẻ đẹp tự nhiên của Khu di tích lầu Bảo Đại (Nha Trang) và bãi biển Đại Lãnh (Vạn Ninh). Đoàn khảo sát của HĐND tỉnh đã đi khảo sát thực tế các dự án này.
Thời gian gần đây, dư luận bày tỏ lo ngại về việc các dự án du lịch sẽ phá hỏng vẻ đẹp tự nhiên của Khu di tích lầu Bảo Đại (Nha Trang) và bãi biển Đại Lãnh (Vạn Ninh). Đoàn khảo sát của HĐND tỉnh đã đi khảo sát thực tế các dự án này.
Tác động vẻ đẹp cảnh quan
Sau 4 năm ngừng đón khách để thực hiện dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại (Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Hà làm chủ đầu tư), Khu di tích lầu Bảo Đại (Biệt thự Cầu Đá) đã bị cỏ mọc um tùm nhiều nơi. Nhiều khu vực của hòn Cảnh Long (nơi lầu Bảo Đại tọa lạc) bị đào sâu vào núi để thực hiện dự án; ở phía Đông Nam móng khách sạn đang xây dựng dang dở… Mặc dù ông Biện Văn Hòa - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Hà cho biết đã thuê công ty của Singapore làm tư vấn, tham quan một số nơi để học hỏi kinh nghiệm nhưng nhiều thành viên của Đoàn khảo sát HĐND tỉnh không khỏi lo ngại trước sự triển khai dự án của nhà đầu tư.
Có mặt trong đoàn khảo sát, ông Lê Văn Dẽ - Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, phần lớn những công trình đang xây dựng dang dở này là do chủ đầu tư “cầm đèn chạy trước ô tô”. Đến thời điểm này, Sở Xây dựng mới chỉ cấp phép xây dựng phần hạ tầng theo quy hoạch trước đây, còn giấy phép các hạng mục công trình chưa được cấp phép, do nhà đầu tư chưa hoàn thành hồ sơ điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 theo yêu cầu của UBND tỉnh. Thanh tra sở đã 2 lần xử phạt chủ đầu tư vì thi công trái phép, đình chỉ thi công.
Trước đó, đoàn khảo sát HĐND tỉnh cũng đã khảo sát dự án Khu du lịch và nghỉ dưỡng Năm sao Đại Lãnh (xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh) do Công ty Cổ phần Du lịch Năm Sao (TP. Hồ Chí Minh) làm chủ đầu tư. Đến nay, nhà đầu tư đã hoàn thành các hạng mục của giai đoạn 1 như: xây dựng mặt tiền khu du lịch, cầu bê tông, các ki ốt, khu nhà tắm và nhà vệ sinh công cộng... Hiện tại, công ty đã san lấp mặt bằng để xây dựng các hạng mục giai đoạn 2 gồm: 5 khu villa (40 căn), khu nhà hàng, khu thể thao dưới nước… Kè đá do công ty xây dựng nằm tràn lên bãi biển, ảnh hưởng đến vẻ đẹp của bãi biển.
Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát HĐND tỉnh, bà Phan Thúy Hương - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Du lịch Năm Sao khẳng định, các hạng mục xây dựng đúng như quy hoạch cho phép và đều nằm trong ranh giới dự án, sự khác biệt giữa thực tế với bản đồ quy hoạch là do cơn bão số 12 đã kéo sụt mất một phần bãi biển. Tuy nhiên, Ban quản lý Khu kinh tế Vân Phong đã yêu cầu chủ đầu tư tạm dừng thi công từ ngày 23-7 để tiến hành kiểm tra đo đạc xác định ranh giới dự án cũng như hoàn chỉnh các thủ tục xây dựng theo quy định.
Phải hài hòa với cảnh sắc tự nhiên
Việc đầu tư khai thác du lịch ở lầu Bảo Đại và khu vực bãi biển Đại Lãnh là đúng chủ trương. Tuy nhiên, làm đến đâu và làm như thế nào là điều mà HĐND tỉnh cũng như người dân Khánh Hòa rất quan tâm. Đồng chí Lê Xuân Thân - Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh cho biết: “Theo Quy hoạch bảo tồn, tôn tạo phát huy giá trị vịnh Nha Trang được UBND tỉnh phê duyệt năm 2011, Khu biệt thự Bảo Đại là một khu vực có giá trị về cảnh quan và lịch sử. Khu vực này cho phép xây dựng resort trong vách đá nhưng không ảnh hưởng đến cảnh quan lịch sử của khu biệt thự. Qua khảo sát thực tế, có cảm nhận mật độ xây dựng ở đây quá dày, ảnh hưởng không nhỏ đến vẻ đẹp của cảnh quan”. Đồng chí đề nghị nhà đầu tư nghiêm túc thực hiện các ý kiến chỉ đạo của cơ quan quản lý nhà nước, nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục để triển khai dự án. Doanh nghiệp phải cùng với chính quyền gìn giữ di tích; không thể biến Khu di tích lầu Bảo Đại thành đại công trường; cần có phương án thi công từng phần, làm đến đâu phủ cây xanh đến đó; tính toán để khách có thể vào tham quan. Ông Nguyễn Khắc Hà - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao khẳng định: Khu di tích lầu Bảo Đại được xếp vào danh mục di tích của tỉnh từ năm 1995 (đang làm hồ sơ xếp hạng). Vì vậy, khu di tích phải được quản lý theo Luật Di sản văn hóa.
Liên quan đến dự án Khu du lịch và nghỉ dưỡng Năm Sao Đại Lãnh, đồng chí Hồ Văn Mừng - Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh cho rằng: “Bãi biển Đại Lãnh là danh thắng từng được khắc trong Tuyên đỉnh đặt trước sân Thế Miếu ở hoàng thành kinh đô Huế, bằng mọi giá phải giữ lại vẻ đẹp của bãi biển này”. Đồng quan điểm, ông Lê Văn Dẽ cho biết, tuy dự án đã được phê duyệt quy hoạch, nhưng nếu thấy bất hợp lý thì phải điều chỉnh.
Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 vào tháng 8-2013 với các nội dung: cải tạo 5 biệt thự hiện có, xây mới khách sạn 5 tầng với 108 phòng; xây mới 36 căn biệt thự cao cấp, trung tâm hội nghị và các hạng mục phụ trợ khác… Sau khi có những ý kiến bày tỏ lo ngại dự án sẽ phá vỡ vẻ đẹp tự nhiên của Khu di tích lầu Bảo Đại, UBND tỉnh đã tổ chức họp lấy ý kiến của các sở, ngành, báo cáo xin ý kiến của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Trên cơ sở chỉ đạo của Tỉnh ủy, tháng 11-2017, UBND tỉnh đã yêu cầu Sở Xây dựng hướng dẫn Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Hà điều chỉnh quy hoạch dự án với 2 nội dung: bảo tồn và tôn tạo 5 ngôi biệt thự theo hướng không được phá vỡ kiến trúc cũ bên trong, bên ngoài công trình và tôn tạo cảnh quan thiên nhiên xung quanh; giữ gìn và trưng bày các tư liệu hiện vật liên quan; không thực hiện công trình Trung tâm Hội nghị theo đồ án quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt.
Không thể tách rời các biệt thự với không gian núi Cảnh Long
Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Văn hóa và Thể thao đang hoàn thiện hồ sơ khoa học xếp hạng di tích khu biệt thự Bảo Đại (loại hình: danh lam thắng cảnh). Trong đó, phạm vi khu vực bảo vệ I được đề xuất như sau: biệt thự Xương Rồng là 3.277,2m2 bao gồm cả biệt thự và vùng đất xung quanh; biệt thự Bông Sứ 5.511,6m2; biệt thự Phượng Vĩ 247,9m2; biệt thự Bông Giấy 241,8m2; biệt thự Cây Bàng 290,9m2.
Tại buổi làm việc, sau khi ông Lê Văn Dẽ báo cáo nội dung trên, đồng chí Lê Xuân Thân đặt câu hỏi: “Khi nói đến di tích lầu Bảo Đại Nha Trang, người ta nói đến 5 biệt thự hay nói đến quả đồi với toàn bộ kết cấu, kiến trúc tạo thành một cảnh quan thống nhất từ dưới lên trên”? Trả lời vấn đề này, lãnh đạo Sở Xây dựng và Sở Văn hóa đều thừa nhận: Giá trị di sản của khu di tích lầu Bảo Đại là sự kết hợp giữa các biệt thự cổ và cảnh quan, không gian quả đồi. Nói đến khu di tích Bảo Đại không chỉ nói đến 5 biệt thự mà phải nói hết quần thể núi Cảnh Long, không thể tách rời 5 biệt thự khỏi ngọn núi này. Hay nói cách khác, nếu cảnh quan quả đồi bị tác động, làm biến dạng, giá trị di tích cũng bị giảm sút.
Xuân Thành