Sau khi Công ty Cổ phần Hòn Tằm Biển Nha Trang báo cáo kết quả khảo sát, phương án bảo tồn, khai thác bền vững Khu bảo tồn biển Hòn Mun, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có kết luận về vấn đề này.
Sau khi Công ty Cổ phần Hòn Tằm Biển Nha Trang báo cáo kết quả khảo sát, phương án bảo tồn, khai thác bền vững Khu bảo tồn biển (KBTB) Hòn Mun, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có kết luận về vấn đề này. Tuy nhiên, một số nhà khoa học cho rằng, phải hết sức thận trọng khi giao KBTB Hòn Mun cho doanh nghiệp quản lý…
Tiếp tục nghiên cứu,khảo sát
Báo Khánh Hòa thứ Hai, ngày 5-6 đã có bài viết “KBTB Hòn Mun: Cần giữ gìn và phát huy giá trị”. Bài viết phản ánh: Theo ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, Công ty Cổ phần Hòn Tằm Biển Nha Trang đã hợp tác với tiến sĩ Alan Smit - Giám đốc Tổ chức chuyên nghiên cứu san hô Reef Ecologic của Úc - đơn vị đã tham gia hơn 300 dự án bảo tồn đa dạng sinh học biển trên thế giới, khảo sát, đánh giá thực trạng hệ sinh thái tại KBTB Hòn Mun và đưa ra ý tưởng đầu tư, quản lý, bảo tồn, phát triển… Ông Đoàn Văn Trang - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Hòn Tằm Biển Nha Trang khẳng định, nếu được giao đầu tư, quản lý KBTB Hòn Mun, đơn vị sẽ tuyệt đối tuân thủ các quy định của pháp luật về công tác bảo tồn, phát triển đa dạng hệ sinh thái để khai thác bền vững.
Sau hơn 3 tháng thực hiện khảo sát, ngày 2-6, UBND tỉnh tổ chức cuộc họp để nghe Công ty Cổ phần Hòn Tằm Biển Nha Trang trình bày phương án đầu tư, quản lý KBTB Hòn Mun. Sau khi nghe ý kiến của các sở, ban, ngành, ông Lê Đức Vinh - Chủ tịnh UBND tỉnh kết luận: UBND tỉnh ghi nhận ý tưởng và nội dung trình bày của Công ty Cổ phần Hòn Tằm Biển Nha Trang về các đề xuất bảo tồn khu đảo Hòn Mun; đề nghị công ty tiếp tục chủ động làm việc, phối hợp với UBND TP. Nha Trang và các cơ quan liên quan tiếp tục khảo sát, nghiên cứu làm rõ các số liệu bảo tồn, đảm bảo có cơ sở khoa học, có sức thuyết phục; tiếp tục rà soát, tổng hợp các kết quả đã triển khai công tác bảo tồn đảo Hòn Mun trong thời gian trước đây. Qua đó, nghiên cứu đánh giá, đề xuất các nội dung và kiến nghị các giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế để nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn và phát triển bền vững đảo Hòn Mun trong thời gian đến cho phù hợp, sát tình hình thực tế. Phương án quản lý, bảo tồn và phát triển đảo Hòn Mun cần phân chia, xác định rõ các vùng chức năng gắn với các nội dung và hoạt động cụ thể. Trên cơ sở đó, tiếp tục nghiên cứu và xây dựng phương án chi tiết các nội dung liên quan về bảo tồn, quản lý khai thác bền vững đảo Hòn Mun theo yêu cầu, kết luận của UBND tỉnh…
|
Ý kiến các nhà khoa học
Trao đổi với chúng tôi, ông Võ Sĩ Tuấn - Viện trưởng Viện Hải dương học Nha Trang chia sẻ: “Vịnh Nha Trang nói chung và Hòn Mun nói riêng được chúng tôi nghiên cứu nhiều năm nay; từng góc biển, cụm san hô dưới đó chúng tôi đều nắm rõ. Nhưng viện lại không được tham dự các cuộc làm việc liên quan đến Hòn Mun vừa qua”. Vì không được tham dự nên ông Tuấn không đánh giá về đề án mà doanh nghiệp muốn đầu tư vào Hòn Mun, mà có vài nhận định: Thực tế khâu bảo tồn ở Hòn Mun gần như bị buông lỏng. Chúng ta chỉ khai thác, chứ chưa bảo tồn. Bảo tồn là phải liên tục khảo sát, đánh giá hiện trạng thực tế ở khu vực đó; từng khu vực phải có các biểu đồ về hệ sinh thái rõ ràng, từ đó có phương pháp bảo tồn, phát triển… Tuy nhiên, nhiều năm nay, KBTB Hòn Mun đón khách gần như vô tội vạ, điều này khiến nơi đây chịu rất nhiều hệ lụy. Đó là rác thải, ô nhiễm môi trường. “Hàng ngày, đội tàu du lịch cả trăm chiếc chạy thẳng vào KBTB, xả thải, khí độc, tiếng ồn... Chưa kể du khách hàng nghìn người vô tư xả rác xuống biển, thử hỏi sao không ảnh hưởng đến nguồn nước, hệ sinh thái, đặc biệt là rạn san hô dưới biển?”, ông Tuấn nói.
Trong khi đó, ông Nguyễn Tác An - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật biển Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Hải dương học Nha Trang cho rằng, Hòn Mun là KBTB, vì vậy các quy trình can thiệp vào đây phải tuân thủ quy định của pháp luật. “Đã là KBTB thì phải tuân thủ Luật Di sản. Tôi cho rằng, cái gì tốt nhất, nên làm cho KBTB thì làm, nhưng tuyệt đối không làm trái luật và biến KBTB thành của riêng”, ông An nói.
Cũng theo ông An, để tránh việc can thiệp thô bạo vào KBTB, nếu cho phép doanh nghiệp quản lý thì phải có khung pháp lý, cơ chế rõ ràng để ràng buộc đơn vị đó chấp hành. “Khái niệm bảo tồn, khai thác đã hình thành từ lâu, không riêng KBTB Hòn Mun mà còn rất nhiều danh lam, thắng cảnh, di tích khác cũng vậy. Hiện nay, vịnh Nha Trang đang bị khai thác quá mức mà chưa được đầu tư xứng tầm. Vì vậy, việc giao cho tư nhân đầu tư, quản lý, khai thác và bảo tồn đa dạng sinh học, phát huy giá trị của KBTB là cần thiết nhưng chúng ta phải hết sức thận trọng”, ông An chia sẻ.
Có thể nói, việc quản lý KBTB Hòn Mun thời gian qua còn lỏng lẻo, trong khi đó, việc khai thác lại theo kiểu tận thu khiến hệ sinh thái đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng trầm trọng. Chính vì vậy, việc UBND tỉnh có ý định nâng cao hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị là cần thiết. Tuy nhiên, nếu giao cho doanh nghiệp thực hiện công việc đó, cần phải có một chế tài chặt chẽ để việc bảo tồn, phát triển và khai thác KBTB có hiệu quả và bền vững.
XUÂN PHƯƠNG
