Cá cơm khô

Biển miền Trung mỗi năm 2 mùa cá cơm. Cá cơm chủ yếu đem làm mắm, nhưng ăn tươi cũng ngon, ăn khô cũng ngon. Quãng giữa năm rộ mùa, cá cơm giá rẻ mà trời lại được nắng, mẹ hay mua nhiều về rải phơi; xong cho vô bịch ni lông cất kỹ, dự trữ trong nhà món cá cơm khô.

Biển miền Trung mỗi năm 2 mùa cá cơm. Cá cơm chủ yếu đem làm mắm, nhưng ăn tươi cũng ngon, ăn khô cũng ngon. Quãng giữa năm rộ mùa, cá cơm giá rẻ mà trời lại được nắng, mẹ hay mua nhiều về rải phơi; xong cho vô bịch ni lông cất kỹ, dự trữ trong nhà món cá cơm khô.

Vào mùa, mẹ bận đi làm không thể lo chợ búa, bịch cá cơm khô thành nguồn thực phẩm chính cung cấp chất đạm cho cả nhà. Cá cơm khô dễ nấu, phổ biến là kho, rang nhưng có thể dùng cá nấu canh. Canh rau muống, canh tập tàng, canh chua… đều nấu được với cá cơm khô. Đem ngâm với nước ấm cho cá mềm ra, ngắt bỏ đầu cá, rửa bằng nước sạch cho hết mùi tanh, để ráo nước, xong đem nấu bình thường giống như cá tươi. Trong các món canh nấu bằng cá cơm khô, tôi thích nhất món canh chua, không ngọt bằng nấu với cá tươi nhưng canh có vị là lạ khá hấp dẫn. Thêm nữa, con cá khô nấu chín nhai vẫn còn độ dai cùng vị ngọt, không bở, nhạt như cá cơm tươi đem nấu canh.

Bước sang mùa mưa lạnh, bịch cá cơm khô mẹ dự trữ trong nhà bỗng nhiên biến thành… đặc sản. Ấy là khi những món sở trường chế biến từ cá cơm khô được mẹ bày lên mâm cơm mỗi bữa: cá kho rim mắm tỏi, kho keo với tiêu, kho với thịt mỡ hoặc đem rang giòn…, món nào cũng tuyệt diệu. Tôi hảo ngọt nên thích nhất món cá kho rim mắm tỏi cho nhiều đường. Anh Ba ưa cá cơm kho thịt mỡ. Thằng Út lại khoái món cá cơm rang giòn… Mẹ chiều các con, bữa làm món này, bữa thay món khác. Luân phiên vậy qua vài đợt mưa dài ngày bịch cá cơm hết nhanh thấy rõ.

Sẵn cá trong nhà, thi thoảng mẹ còn làm món gỏi cá cơm khô. Ấy là những khi ba có khách cần mồi nhậu - hoặc lâu lâu mẹ muốn cho lũ con đổi món. Gỏi cá cơm trộn đậu phộng, xoài băm, rau thơm cùng nước mắm ớt, chanh, đường ăn kèm với bánh tráng nướng rất tuyệt. Khách tới nhà ai cũng gật gù khen món gỏi của mẹ. Lũ con thì khỏi nói, ăn ngốn tới mức… nhịn cơm luôn! Tuy vậy, thường mẹ không làm nhiều, còn phải để dành ăn cho tới lúc dứt mưa, qua mùa biển động…

Y Nguyên