Chúng tôi - những đứa con lớn lên từ đồng quê nên chẳng còn xa lạ gì với hình ảnh chiếc vại nhỏ xíu nơi góc bếp. Nó được làm bằng sành hoặc sứ tráng men màu sẫm dùng để muối cà. Đó cũng là món ăn chính của cả gia đình trong mỗi bữa cơm.
Chúng tôi - những đứa con lớn lên từ đồng quê nên chẳng còn xa lạ gì với hình ảnh chiếc vại nhỏ xíu nơi góc bếp. Nó được làm bằng sành hoặc sứ tráng men màu sẫm dùng để muối cà. Đó cũng là món ăn chính của cả gia đình trong mỗi bữa cơm.
Theo mùa vụ, mẹ lại cấy một nhúm cây giống bên mảnh vườn cạnh ao cá. Đến kỳ thu hoạch, mẹ ra vườn vặt cà vào muối. Đó phải là trái cà nhỏ tầm ngón tay cái, vỏ đang còn trắng, đưa tay ấn nhẹ vào lớp bên ngoài không quá cứng cũng không quá mềm, khi muối ăn sẽ giòn.
Nhìn bàn tay thô ráp sần sùi của mẹ muối cà một cách chuyên nghiệp khiến tôi không rời mắt. Mẹ tỉ mỉ xếp một lớp cà dưới vại rồi rắc một lớp muối hạt to lên. Cứ thế cho đến khi vại cà đã đầy ắp, mẹ đặt ngay hòn đá nặng ở trên rồi mới rót nước đun sôi để nguội đổ vào. Cà muối nếu muốn có vị riêng thì thái dăm ba nhát riềng, tỏi vào muối cùng. Khoảng một tháng sau, cà bắt đầu “chín” và có thể ăn được. Tôi luôn khâm phục tài nghệ muối cà của mẹ, cả trăm quả như một, độ mặn vừa phải, cà giòn ngon, không bị thâm và nẫu. Bữa ăn nào tôi cũng giành việc đi lấy cà, nhón lấy một quả cho vào miệng. Cảm giác được ăn trước luôn rất ngon. Vị chua, giòn giòn của cà cứ thấm sâu và lan tỏa cả khoang miệng.
Cà muối như vị cứu tinh cho cả dân làng tôi lúc trải qua mùa giáp hạt hay ngày lũ tràn. Đôi khi mâm cơm chỉ có cơm trắng với bát cà muối vậy mà nồi cơm vẫn sạch veo. Lúc đã nhận thức được sự gian khó, nghèo đói, tôi thấy thương ba mẹ nhường nào. Chỉ có cơm với cà nhưng người vẫn cố gắng lam lũ đồng ruộng, đổ giọt mồ hôi để làm lụng nuôi các con khôn lớn thành người. Tôi thầm cảm ơn vị mặn cà quê đã tiếp thêm sức mạnh giúp ba mẹ vượt qua mọi gian khó.
Cuộc sống khốn khó xưa kia cùng trái cà muối dân dã đã nhắc nhở anh em chúng tôi rằng phải biết quý trọng hơn những ngày như vậy. Đó không chỉ là quả cà bé nhỏ tầm thường mà là cả công sức của mẹ cha làm nên, dành dụm, trao trọn niềm yêu thương, hy vọng để cho những đứa con bước ra đời một cách thật vững chãi và chắc chắn.
Cao Văn Quyền
