Trong mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên dịp Tết, dưa hấu luôn là điểm nhấn biểu trưng cho sự no ấm, đủ đầy. Để thêm sắc màu sống động, nhiều gia đình tìm đến với dịch vụ khắc, vẽ dưa hấu. Dù công việc này chỉ mang tính chất thời vụ nhưng với nhiều người đã mang đến nguồn thu nhập tương đối khá cho gia đình...
Trong mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên dịp Tết, dưa hấu luôn là điểm nhấn biểu trưng cho sự no ấm, đủ đầy. Để thêm sắc màu sống động, nhiều gia đình tìm đến với dịch vụ khắc, vẽ dưa hấu. Dù công việc này chỉ mang tính chất thời vụ nhưng với nhiều người đã mang đến nguồn thu nhập tương đối khá cho gia đình.
Tại TP. Nha Trang, nhiều gian hàng bán dưa hấu nghệ thuật “chào hàng” từ 25 tháng chạp, tập trung trên các tuyến đường Lê Thánh Tôn, Thái Nguyên, 2-4… Anh Lê Văn Tùng cho biết: “Dịch vụ này rất chạy vào những ngày cận Tết. Tôi gắn bó với công việc này qua hơn 10 năm. Đa số khách là khách quen, đặt hàng trước. Từ ngày mở cửa đến nay, tôi đã vẽ khoảng 60 trái. Tôi làm không xuể, tôi phải huy động thêm người cùng làm với mình.”
Tại quầy hàng dưa của anh Trần Văn Long, các thợ cũng đang chăm chú, tỉ mỉ tỉa tót từng đường nét trên trái dưa để có thể thực hiện tác phẩm của mình một cách hoàn hảo trong thời gian nhanh nhất để kịp giao cho khách. Anh Trần Văn Long cho biết: Mấy ngày nay, bán khá chạy. Mẫu khắc, vẽ dưa mỗi năm được thay đổi để thêm nét lạ độc đáo hơn, đẹp hơn, đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng. Những trái dưa hấu khắc vẽ chỉ bị tác động lên lớp vỏ bên ngoài nên hoàn toàn không ảnh hưởng đất chất lượng bên trong. Mỗi trái dưa khắc vẽ nghệ thuật có thể trưng bày đến cả tháng, còn nếu để ăn thì khoảng 7-10 ngày.
Những mẫu thường được chọn để trang trí trên quả dưa như cành hoa mai, hoa đào, hình phật; chữ "tài lộc", "an khang", "phúc", "lộc", “thọ”... Trong đó có những mẫu hình phức tạp, nhiều chi tiết, đòi hỏi sự tỉ mẫn, công phu của người thợ. Đặc biệt, có mẫu khắc trên dưa do người thợ tự sáng tạo, liên quan đến các chủ đề Tết, theo ý của gia chủ. Nghề này đòi hỏi vừa đòi hỏi sự khéo tay và sự tỉ mẫn. Những chi tiết càng nhỏ càng đòi hỏi sự cẩn thận, bởi chỉ cần sơ xuất một tí có thể phải bỏ cả trái dưa.
Tại Nha Trang, đa số loại dưa được chọn khắc vẽ là dưa tròn, vỏ dày, màu xanh thẫm đều, đến từ Gò Công, Tiền Giang... còn lại một số là dưa tại các địa phương trong tỉnh. Giải thích về cách chọn dưa để khắc, vẽ, anh Tùng cho biết loại dưa có vỏ màu xanh đều sẽ làm nổi bật lên hình ảnh vẽ, khắc. Tuy nhiên, loại dưa Gò Công giá khá cao: khoảng 30.000 đồng/ kg trong khi các loại dưa khác giá dao động 12.000-15.000 đồng/ kg. Tùy theo ý thích, mỗi gia đình có thể lựa chọn loại dưa, mẫu hình phù hợp.
Đặc biệt, tùy theo nhu cầu, người mua có thể lựa chọn các tác phẩm có sẵn hoặc đề xuất ý tưởng, lựa chọn hình mẫu và được việc khắc vẽ được thực hiện ngay tại chỗ. Đáp ứng yêu cầu đa dạng của khách hàng, tại một số nơi, khách có thể mua dưa nơi khác và mang đến để khắc, vẽ. Giá khắc, vẽ dao động từ khoảng vài chục đến 200.000 đồng/mẫu tùy theo kích cỡ trái và độ khó, phức tạp của mẫu hình. Thời gian khắc, vẽ khoảng 1/2 đến 1 giờ/ tác phẩm.
Với các gia đình Việt, dưa hấu (vỏ xanh, ruột đỏ) tượng trưng cho tài lộc, may mắn. Nhiều gia chủ còn quan niệm rằng dưa khắc hình nghệ thuật trên mâm quả ngày xuân sẽ mang đến không khí đón tết thêm phần trang trọng, tươi vui, tràn đầy hy vọng về một năm mới an khang, thịnh vượng.
Như Thảo