Nước sông Cái xuống mức báo động

Hiện nay, lưu lượng nước sông Cái đang xuống thấp đến mức báo động, trong khi đó, đập ngăn mặn ở cầu Vĩnh Phương (xã Vĩnh Phương, TP. Nha Trang) có nguy cơ bị thẩm thấu nếu mực nước tiếp tục xuống thấp.

Lưu lượng nước ở mức báo động

Theo ông Vũ Đức Bình - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa, hiện lưu lượng nước từ nguồn về sông Cái đo được tại trạm Đồng Trăng vào ngày 31-3 là 1,52m3/giây; trước đó, ngày 21-3 là 2,24m3/giây, lượng nước giảm mạnh theo từng ngày. Trong khi đó, tổng công suất bơm của Nhà máy nước Võ Cạnh và Nhà máy nước Xuân Phong (thuộc Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa) là 1,3m3/giây, tương đương với 112.000m3/ngày đêm. Ngoài ra, công suất tối đa của Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Nam Khánh Hòa bơm phục vụ tưới tiêu là 3,6m3/giây. Nhưng hiện nay, đơn vị này đã cho ngừng hoạt động trạm bơm thủy lợi Cầu Đôi, nên lưu lượng nước từ nguồn về sông Cái vẫn đảm bảo nước cung cấp cho sinh hoạt.

Đập ngăn mặn ở chân cầu Vĩnh Phương chỉ là bán kiên cố nên khó ngăn mặn khi mực nước phía trên đập xuống quá thấp

Ông Bình cho biết: “Lưu lượng nước trên sông Cái hiện nay đã ở mức báo động. Hồ chứa nước Suối Dầu cũng đang nằm dưới mực nước chết nên không thể xả nước về hạ lưu. Chỉ cần trạm bơm nước thủy lợi hoạt động thì nước sinh hoạt sẽ thiếu; trong khi đó, chưa biết thời gian sắp tới nước trên sông Cái sẽ xuống đến mức nào. Chúng tôi sẽ khẩn trương kiểm tra, nắm số liệu để báo cáo UBND tỉnh có hướng chỉ đạo xử lý”.

Còn nhớ tháng 7-2015, lượng nước từ nguồn về sông Cái chỉ đạt 2,21m3/giây và có chiều hướng giảm dần, trong khi nước phục vụ tưới tiêu vẫn phải đảm bảo. Khi đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngừng bơm nước phục vụ sản xuất để ưu tiên nước cho sinh hoạt.

Lo nước nhiễm mặn

Tại chân cầu Vĩnh Phương, đập ngăn mặn tuy được gia cố hàng năm, nhưng nguy cơ nước mặn thẩm thấu ngược lên luôn chực chờ bởi mực nước trên sông Cái đã giảm mạnh.

Theo ông Vũ Văn Bình - Giám đốc Xí nghiệp Cấp nước Nha Trang (Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa), năm 2012, đập ngăn mặn ở chân cầu Vĩnh Phương đã được xây dựng. Đập có chiều dài gần 100m, rộng khoảng 3m, mục tiêu là giữ nước từ nguồn về sông Cái và ngăn nước mặn phía hạ lưu xâm nhập. Khi đó, tỉnh đầu tư làm cừ thép rồi đổ đá vào trong, nhưng sau vài trận mưa lũ cừ thép đã bị phá hỏng. Từ đó đến nay, năm nào Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa cũng đầu tư vài trăm triệu đồng để gia cố đập. Đến nay, mặt đập đã được mở rộng ra khoảng 6m. Tuy nhiên, do đây là đập bán kiên cố nên nước trên đập vẫn chảy rò xuống phía dưới đập. Điều đó đồng nghĩa với việc nước mặn phía dưới có thể chảy ngược lên phía trên nếu như mực nước phía hạ lưu cao hơn.

Số liệu nghiên cứu của Xí nghiệp Cấp nước Nha Trang cho thấy, ở phía dưới đập, độ mặn trên mặt nước là 500 - 1.000mg/lít, độ mặn dưới đáy đập là 22.000 - 28.000mg/lít (ngang với độ mặn nước biển). Theo số liệu mới nhất, nước phía trên đập đã cách mặt đập 15cm, cạn hơn so với tuần trước hơn 10cm. Nếu mực nước phía trên đập xuống ở mức quá thấp, trong khi phía dưới đập xảy ra triều cường thì sẽ dẫn đến hiện tượng nước mặn thẩm thấu lên phía trên. Trong khi đó, trạm bơm của Nhà máy nước Xuân Phong chỉ đặt cách đập ngăn mặn khoảng 5m. Vì vậy, chỉ cần nước mặn thẩm thấu lên trên thì nhà máy nước sẽ phải ngừng hoạt động ngay.

“Mới đây, đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có chuyến khảo sát tình hình hạn hán tại Khánh Hòa. Lãnh đạo tỉnh đã đề cập đến việc xây dựng đập ngăn mặn kiên cố trên sông Cái kết hợp với việc xây dựng cầu Phú Kiểng. Việc xây dựng đập ngăn mặn kiên cố tại cầu này có vai trò quan trọng trong việc chống nhiễm mặn và giữ được nước ngọt từ nguồn chảy về vào mùa khô hạn”, ông Vũ Đức Bình cho biết.

VĂN KỲ