Quyền được an toàn của người tiêu dùng

Để bảo vệ quyền lợi tối thiểu của người tiêu dùng, năm 2016, Bộ Công Thương chọn chủ để "Quyền được an toàn của người tiêu dùng" cho các hoạt động nhân ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam.

Để bảo vệ quyền lợi tối thiểu của người tiêu dùng (NTD), năm 2016, Bộ Công Thương chọn chủ để “Quyền được an toàn của NTD” cho các hoạt động nhân ngày Quyền của NTD Việt Nam.

Quyền lợi của người tiêu dùng chưa được đảm bảo

Thời gian qua, các phương tiện thông tin đại chúng đã đăng tải nhiều vụ việc liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm, trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi của NTD, từ trái cây ngâm hóa chất, rau dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đến sử dụng chất cấm trong chăn nuôi… Tại Khánh Hòa, gần đây, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh đã phát hiện một số hộ trồng rau muống ở TP. Nha Trang sử dụng dầu nhớt để tưới rau. Do thiếu kiến thức hay vì mục đích lợi nhuận, những hành vi này đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe NTD.

Người tiêu dùng chọn mua hàng

Theo báo cáo của Sở Công Thương, năm 2015, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh đã thực hiện hơn 4.500 lượt kiểm tra, kiểm soát, phát hiện 670 vụ vi phạm, xử phạt số tiền hơn 2,1 tỷ đồng. Riêng trong tháng 2-2016, Chi cục QLTT đã kiểm tra 320 cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại và dịch vụ trên địa bàn tỉnh, phát hiện 124 vụ vi phạm, xử lý hành chính và thu nộp ngân sách Nhà nước 333 triệu đồng. Trong đợt cao điểm trước Tết Nguyên đán Bính Thân 2016, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản và Thanh tra Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã tiến hành thanh, kiểm tra 311 cơ sở sản xuất, phát hiện 17 cơ sở chưa bảo đảm điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm... Đại diện Hội Bảo vệ quyền lợi NTD cho biết, năm qua, hội đã nhận được hơn 100 vụ việc phản ánh của NTD liên quan đến quyền lợi hợp pháp của họ. Qua các thông tin trên có thể thấy, trên địa bàn tỉnh, quyền lợi của NTD chưa được bảo đảm. Vẫn còn nhiều vụ vi phạm trong sản xuất, chế biến, kinh doanh dịch vụ, nếu không phát hiện và xử lý kịp thời sẽ gây tổn hại đến sức khỏe và quyền lợi của NTD.

Cần tăng cường tuyên truyền và kiểm tra  

Một trong tám quyền cơ bản của NTD được quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi NTD là: “Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ cung cấp”. Tuy nhiên, thời gian qua, quyền được an toàn của NTD đang bị nhiều tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm nghiêm trọng. Chính vì vậy, năm 2016, Bộ Công Thương chọn chủ đề “Quyền được an toàn của NTD” cho các hoạt động nhân ngày Quyền của NTD Việt Nam. UBND tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch và giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các hoạt động hưởng ứng, trong đó chú trọng việc tổ chức hội nghị tập huấn, phổ biến pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD, kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm…

Bà Lê Thu Hải - Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: “Sở sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng QLTT tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu; sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không đảm bảo an toàn thực phẩm; các hành vi kinh doanh trái pháp luật. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị tích cực tuyên truyền đến NTD quyền và nghĩa vụ của NTD”. Theo bà Hải, để ngăn ngừa các hành vi ảnh hưởng đến quyền lợi NTD, vai trò của công tác phối hợp rất quan trọng. Các cuộc kiểm tra liên ngành Y tế, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn… sẽ bao quát hơn, góp phần phát hiện và xử lý kịp thời hành vi vi phạm.

Song song với hoạt động kiểm tra của lực lượng chức năng, NTD cũng cần nâng cao ý thức tự bảo vệ chính mình. Bà Nguyễn Thị Trang - Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi NTD cho rằng, hiện nay, phần lớn NTD chưa nhận thức được quyền lợi chính đáng của mình, còn tâm lý e ngại trong việc khiếu nại, tố cáo… Chỉ khi nào các hành vi gian lận, tiêu cực trong kinh doanh gây tổn thất lớn, NTD mới tìm đến các cơ quan chức năng để đề nghị bảo vệ quyền lợi cho mình. Chính vì vậy, công tác bảo vệ NTD đang gặp nhiều khó khăn. Để góp phần nâng cao ý thức của NTD, hàng năm, hội đã tổ chức nhiều buổi hội thảo, tập huấn phổ biến Luật Bảo vệ quyền lợi NTD đến người dân.

Việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của NTD là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Để có những loại hàng hóa an toàn cho sức khỏe, rất cần các nhà sản xuất, kinh doanh có tâm, bên cạnh đó là vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước và sự thông thái của NTD.

MAI HOÀNG