Vô tư bày bán vỏ ốc trong Sách Đỏ

Nhiều năm qua, việc khai thác, buôn bán các loài ốc nằm trong Sách Đỏ gần như bị thả nổi. Hiện tại, các cửa hàng mỹ nghệ ở Nha Trang vẫn vô tư bày bán các vỏ ốc quý cho khách du lịch mua làm lưu niệm…

Trong quá trình tìm hiểu về thú chơi vỏ ốc, chúng tôi được một người sưu tầm ở Nha Trang tiết lộ, trong bộ sưu tập vỏ ốc của ông có những loài nằm trong Sách Đỏ như: ốc anh vũ, ốc kim khôi đỏ, ốc xà cừ, ốc tù và bông... Khi được tận mắt nhìn thấy, chúng tôi mới giật mình bởi những vỏ ốc này đang được bày bán khá nhiều tại các cửa hàng mỹ nghệ ở Nha Trang.

Các quầy hàng lưu niệm ở Chợ Đầm bày bán nhiều vỏ ốc quý nằm trong Sách Đỏ

Rảo quanh các gian hàng mỹ nghệ ở Chợ Đầm, đập vào mắt người xem là những vỏ ốc tù và bông, ốc kim khôi vàng có kích cỡ lớn. Một số tiệm còn bán ốc kim khôi đỏ, ốc anh vũ và ốc xà cừ... Các chủ cửa hàng cho biết, tất cả các loài ốc này đều được khai thác từ các vùng biển trong nước, trong đó có nhiều con được đem về từ vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa. “Trước đây, các loài ốc này rất nhiều, nhưng bây giờ đã bị khai thác kiệt quệ nên để có những con ốc lớn, chủ các cơ sở mỹ nghệ, người sưu tầm phải đặt hàng cho dân đi biển khai thác ở các vùng biển xa như Hoàng Sa, Trường Sa”, chủ cửa hàng N.T ở Chợ Đầm cho biết.

Hỏi giá các loài, bà chủ tiệm N.M ra giá: ốc kim khôi vàng 270.000 - 320.000 đồng/con, ốc kim khôi đỏ giá 400.000 đồng/con, ốc tù và bông 1,2 triệu đồng/con, ốc xà cừ 1,8 triệu đồng/con. Khi chúng tôi hỏi giá 1 con ốc anh vũ, bà chủ tiệm cho biết chỉ còn 1 con, nhưng vỏ bị nứt nên lấy giá rẻ 500.000 đồng. Theo bà N.M, ốc anh vũ bây giờ rất hiếm, vỏ ốc đẹp lên đến vài triệu đồng, nhiều người đặt hàng nhưng chưa có.

Các cửa hàng chuyên bán mỹ nghệ ở khu vực gần bến tàu du lịch Cầu Đá cũng bán rất nhiều vỏ ốc có trong Sách Đỏ. Khi chúng tôi ngỏ ý mua với số lượng lớn, các chủ cửa hàng ở đây đều đồng ý cung cấp nhưng phải báo trước. Khi chúng tôi tỏ vẻ lo ngại các loài vỏ ốc này đều nằm trong danh mục Sách Đỏ, một chủ cửa hàng lưu niệm trấn an: “Chỉ có san hô và đồi mồi là khách nước ngoài không dám mua, còn vỏ ốc, tôi bán bao nhiêu năm nay có ai nói gì đâu...”.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, từ trước đến nay, việc bán các vỏ ốc mỹ nghệ dường như diễn ra rất tự nhiên, lực lượng chức năng gần như không “để mắt” đến các loài ốc nằm trong Sách Đỏ. Liên quan đến vấn đề này, ông Phạm Văn Hữu - Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh cho biết, lực lượng chức năng của đơn vị không có chuyên môn về lĩnh vực này nên từ trước đến nay không xử lý việc bán các vỏ ốc mỹ nghệ. Ông Hữu đề nghị chúng tôi lên hệ với lực lượng chức năng của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Ông Nguyễn Duyên Thành - Đội trưởng Đội Hành chính tổng hợp Thanh tra Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, các loài ốc trong Sách Đỏ đều bị cấm đánh bắt, buôn bán, tuy nhiên từ trước đến nay, ngành chưa xử lý trường hợp nào về khai thác, buôn bán mặt hàng này. “Hàng năm, chúng tôi có kiểm tra các cơ sở chế biến đồ mỹ nghệ có quy mô lớn, chứ không đủ nhân lực để kiểm tra các cơ sở chế biến nhỏ lẻ cũng như việc buôn bán ở các quầy mỹ nghệ ở các chợ, điểm du lịch. Mấy năm gần đây, chúng tôi có xử lý việc nuôi nhốt, tàng trữ rùa biển..., riêng về ốc thì từ trước đến nay chưa xử lý vụ nào”, ông Thành nói.

Cũng theo ông Thành, không riêng ở Khánh Hòa mà khắp cả nước, việc quản lý về các loài ốc nằm trong Sách Đỏ còn khá lỏng lẻo. Việc phát hiện các vỏ ốc nằm trong Sách Đỏ không khó, tuy nhiên để có thể xử lý thì cần phải gửi mẫu đi kiểm định nhưng ngành không có kinh phí.

Với tình trạng thả cửa như hiện nay, các loài ốc nằm trong Sách Đỏ có nguy cơ bị tận diệt. Ông D.C - người chuyên sưu tập vỏ ốc cho biết, những năm trước đây, việc tìm kiếm những loài ốc quý như ốc anh vũ, ốc kim khôi đỏ khá dễ, nhưng hiện tại việc kiếm những vỏ ốc này khó hơn nhiều. Ngay cả ốc tù và cũng đang trở nên khan hiếm. Theo báo cáo của Viện Hải dương học, trong khoảng 10 năm (2002 - 2012), các nhà khoa học của Viện không tìm thấy ốc tù và trong khu vực vịnh Nha Trang.

XUÂN THÀNH