Nhiều thuận lợi

Năm 2014, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã triển khai chương trình chăm sóc, cấp phát thuốc ARV (thuốc kháng vi rút HIV) tại tuyến y tế cơ sở. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi trong việc điều trị cho các bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh.

Giúp bệnh nhân dễ tiếp cận dịch vụ

Có mặt tại Trạm Y tế Vĩnh Phước (TP. Nha Trang) từ sớm để nhận thuốc điều trị HIV, ông N.B.L (phường Vĩnh Phước) cho biết, ông nhiễm HIV hơn 10 năm nay và đã tham gia điều trị căn bệnh này gần 4 năm. “Trước đây, mỗi khi đến thời hạn, tôi phải đến Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh để nhận thuốc, nhưng rất ngại vì sợ người quen bắt gặp. Hơn 1 năm nay, chương trình này chuyển về trạm y tế tôi thấy thoải mái hơn, vì khi đến nhận thuốc mình cũng giống như mọi người nên không sợ bị kỳ thị”.

Tư vấn về cách chăm sóc HIV tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh

Tương tự, từ khi chương trình cấp phát thuốc được chuyển về Trung tâm Y tế thị xã Ninh Hòa, nhiều BN nhiễm HIV/AIDS ở địa phương cảm thấy thuận lợi hơn. Bà N.T.H.H (phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa) nhiễm HIV gần 15 năm chia sẻ: “Chương trình cấp phát thuốc ở cơ sở giúp cho chúng tôi không phải đi xa. Do thị xã Ninh Hòa có số người nhiễm không nhiều, nên khi nhận thuốc chúng tôi không phải chờ đợi lâu, khi muốn tư vấn về cách chăm sóc bệnh cũng nhanh hơn”.

Bên cạnh ưu điểm trên, chương trình chăm sóc, cấp phát thuốc ARV tại tuyến y tế cơ sở còn tạo điều kiện cho nhân viên y tế dễ tiếp cận hơn với BN nhiễm HIV/AIDS của địa phương, qua đó giúp công tác quản lý, tư vấn chăm sóc tốt hơn. Điều trị gần nhà, BN tuân thủ tốt phác đồ điều trị (tái khám, quy trình uống thuốc, chế độ dinh dưỡng hợp lý, từ bỏ hành vi không có lợi liên quan đến sức khỏe...) nên tải lượng vi rút HIV trong cơ thể của người nhiễm ở mức thấp. Đây là yếu tố hạn chế sự lây lan ra cộng đồng. Chương trình còn giúp giảm tải cho Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh.

Tính đến tháng 9-2015, số BN (người lớn và trẻ em) được chuyển về các trung tâm y tế huyện, thị, thành phố và trại giam Bộ Công an để điều trị ARV là 312 người. Riêng TP. Nha Trang, Trạm Y tế phường Vĩnh Phước là đơn vị triển khai đầu tiên vào tháng 6-2014. Đến nay có 19 xã, phường của thành phố triển khai chương trình này, đã tiếp nhận điều trị cho 130 BN HIV/AIDS.

Triển khai đồng bộ các giải pháp

Theo Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, đến nay, trên địa bàn tỉnh có 765 người nhiễm HIV/AIDS còn sống, số BN được điều trị thuốc ARV 577 người, đạt 75,9%. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm tiêm chích ma túy chiếm 5 - 6%, nhóm phụ nữ 1 - 2% và nhóm đồng tính nam 2 - 3%. Hình thái lây nhiễm HIV qua đường tình dục trên địa bàn tỉnh có xu hướng tăng.

Thực hiện chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 với mục tiêu: 90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm của mình; 90% người nhiễm HIV được điều trị thuốc kháng virut (ARV); 90% người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng virut kiểm soát được tải lượng virut ở mức thấp nhất, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã triển khai đồng bộ các hoạt động can thiệp giảm tác hại và dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV. Trong đó, chương trình chăm sóc, cấp phát thuốc ARV tại tuyến y tế cơ sở và nhóm BN tại trại giam được đặc biệt chú trọng.

Bác sĩ Trần Văn Tin - Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: “Chương trình này nhận được sự đồng thuận rất lớn từ các BN và cơ sở y tế các tuyến. Việc tiếp nhận BN giữa các đơn vị diễn ra rất thuận lợi. Cơ sở tiếp nhận và cung cấp dịch vụ điều trị thuốc ARV tại tuyến cơ sở đã đáp ứng nhu cầu khám, điều trị của BN HIV/AIDS, cùng tính đa dạng của dịch vụ sẵn có tại cơ sở giúp BN HIV/AIDS dễ tiếp cận các dịch vụ hơn. Hiện tại, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh chỉ tiếp nhận và điều trị cho những BN mới tham gia điều trị chưa ổn định, BN chưa có điều kiện thuận lợi để về tại nơi cư trú. Số BN hiện đang điều trị tại trung tâm là 270 người”.

Theo bác sĩ Tin, để phát huy vai trò, lợi thế, tăng tính bền vững của dịch vụ cấp phát thuốc ARV tại tuyến cơ sở thì các dịch vụ như tư vấn xét nghiệm HIV, truyền thông... cần có sự tham gia của cả cộng đồng. “Có như thế mới giúp cho người nhiễm HIV tiếp cận được các dịch vụ, phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV của bản thân và tham gia điều trị ARV kịp thời” - bác sĩ Tin nói.

Với việc triển khai đồng bộ các biện pháp can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV trên, hy vọng đến năm 2030, tỉnh Khánh Hòa sẽ đạt mục tiêu 90-90-90, góp phần hướng tới kết thúc dịch AIDS tại Việt Nam.

T.L