Tại hội thảo phản biện góp ý Dự án "Trung tâm thương mại chợ Xóm Mới" do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức mới đây, nhiều ý kiến đề nghị xem xét lại việc đầu tư xây dựng chợ Xóm Mới thành một tổ hợp gồm chợ truyền thống kết hợp Trung tâm thương mại.
Tại hội thảo phản biện góp ý Dự án “Trung tâm thương mại (TTTM) chợ Xóm Mới” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức mới đây, nhiều ý kiến đề nghị xem xét lại việc đầu tư xây dựng chợ Xóm Mới thành một tổ hợp gồm chợ truyền thống kết hợp TTTM.
Chợ Xóm Mới được hình thành từ những năm 1960, là chợ truyền thống lớn thứ 2 của TP. Nha Trang. Tuy nhiên, nếu Dự án “TTTM chợ Xóm Mới” được duyệt thì chợ Xóm Mới sẽ thành một công trình thương mại đa năng, gồm các tiện ích chợ truyền thống với các sạp hàng bán lẻ, TTTM cao cấp, siêu thị, nhà hàng, khu vui chơi giải trí...
Phải giữ được là chợ truyền thống
Tại cuộc hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, việc đầu tư xây dựng nâng cấp cải tạo chợ Xóm Mới là cần thiết nhưng phải giữ cho được là chợ truyền thống. Địa điểm xây dựng trong bán kính 2km đã có 3 TTTM, siêu thị (Co.op Mark, Maximark, Nha Trang Center) nên việc biến chợ Xóm Mới thành TTTM cần xem xét kỹ. Theo đại diện Sở Công Thương, thực tế, bố trí chợ truyền thống kết hợp TTTM khó khả thi vì không phù hợp tập quán của người tiêu dùng vốn chọn chợ vì sự thuận tiện, mua nhanh, bán nhanh. Ông Võ Quốc Tuyên, Trưởng Ban Quản lý chợ Xóm Mới cũng cho rằng, bố trí chợ truyền thống chung với siêu thị trong cùng tòa nhà sẽ khó hiệu quả vì cạnh tranh gay gắt, có thể khiến tiểu thương bỏ chợ.
 |
Theo các đại biểu, mô hình thiết kế còn nhiều bất cập. Kiến trúc công trình quá khép kín, bưng bít không đáp ứng được yêu cầu của chợ truyền thống vốn cần không gian thông thoáng. Việc đơn vị tư vấn đưa khu vực kinh doanh chợ truyền thống với các mặt hàng hải sản, thực phẩm tươi sống, rau củ quả ở tầng hầm là không phù hợp vì khó xử lý mùi hôi, không đảm bảo về môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm, không thuận tiện cho người mua. Vì thế, tổ tư vấn phản biện đề nghị tầng hầm chỉ nên để giữ xe. Khu vực kinh doanh thực phẩm tươi sống ở 2 tầng dưới không sử dụng điều hòa, thiết kế hở để có không gian thông thoáng và giảm chi phí đầu tư cũng như chi phí vận hành. Việc bố trí các lô sạp cần lấy ý kiến của tiểu thương để thiết kế phù hợp với từng nhóm hàng; cần tăng số lượng các lối đi để thuận tiện hơn cho việc buôn bán. Bên cạnh đó, nhiều người cũng e ngại thiết kế mô hình kín quá rất nguy hiểm khi gặp sự cố cháy nổ.
Hiện nay, cuối ngày, lượng rác tập kết ở khu vực chợ Xóm Mới rất lớn, mùi hôi ảnh hưởng đến dân cư khu vực xung quanh nên đơn vị tư vấn cần bổ sung giải pháp bảo vệ môi trường khi dự án đưa vào vận hành. Bên cạnh đó, đơn vị tư vấn cần tính toán khả năng bố trí số lượng các sạp chợ tạm theo từng ngành hàng, từng tuyến đường quanh chợ cho hợp lý; cũng như mức hỗ trợ cho hộ kinh doanh khi di dời qua chợ tạm. Phương án đầu tư theo hình thức BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) với mức đầu tư 286 tỷ đồng và giao lại công trình sau hơn 48 năm hoạt động chưa thuyết phục về hiệu quả kinh tế; cần rút ngắn thời gian thu hồi vốn còn 15 - 20 năm...
Tiểu thương lo lắng
Sau khi có thông tin về Dự án “TTTM chợ Xóm Mới”, các tiểu thương buôn bán trong chợ rất lo lắng. Chợ truyền thống thường không có tầng lầu, thông thoáng, thuận tiện cho người mua. Tâm lý các tiểu thương rất sợ lên lầu vì khó buôn bán. Như chợ Xóm Mới có 1 tầng lầu kinh doanh hàng ăn, thời điểm bốc thăm 68 hộ, giờ chỉ còn 23 hộ. Đại diện cho các tiểu thương, bà Nguyễn Thị Hạnh An, giới trưởng ngành hàng túi xách, ba lô và bà Trần Thị Bích Kiều, giới trưởng ngành hàng hóa mỹ phẩm, quần áo chia sẻ: “Hiện nay, tiểu thương trong chợ vốn ít, lại phải cạnh tranh rất khốc liệt với các siêu thị, cửa hàng đường phố nên tầng trệt còn ế ẩm nữa là lên lầu. Nếu xây dựng dự án 5 tầng lầu và 1 tầng hầm mà vì nhiều lý do chúng tôi không vào được chợ, hơn 1.200 hộ kinh doanh không biết sẽ đi đâu. Nguyện vọng lớn nhất của các tiểu thương là giữ nguyên chợ truyền thống, chỉ cải tạo hệ thống cấp thoát nước, khu vực kinh doanh mặt hàng khô, hàng thủy sản tươi sống cho sạch sẽ, bố trí lại một số khu vực kinh doanh cho hợp lý...”.
Hiện nay, chợ Xóm Mới có khoảng hơn 1.200 điểm kinh doanh, trong đó, chiếm 2/3 kinh doanh mặt hàng thực phẩm tươi sống. Số còn lại tuy có sạp hàng cố định nhưng kinh doanh không lớn. Du khách đến chợ cũng không nhiều, chỉ mua hải sản khô và trái cây. Trong khi tình hình buôn bán ế ẩm, tiểu thương trong chợ đa số buôn bán nhỏ, lấy việc buôn bán trong chợ làm kế sinh nhai nên với mức giá cho thuê dự kiến 1,8 triệu đồng/m2/năm, gấp khoảng 6 lần hiện nay là quá cao. Các đại biểu cho rằng với giá cho thuê cao cùng những bất cập nêu trên, có khi công trình xây xong, người bán, người mua không vào. Vì thế, việc chuyển đổi từ chợ truyền thống thành TTTM, siêu thị chưa đủ thuyết phục.
K.N
Dự án “TTTM chợ Xóm Mới” do Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế và đầu tư xây dựng (CID) lập gồm 5 tầng nổi và 1 tầng hầm; có diện tích xây dựng hơn 4.000m2 trên khu đất gần 5.800m2 (tại 49 Ngô Gia Tự, Tân Lập, Nha Trang); tổng diện tích sàn (không kể tầng hầm) gần 20.100m2.
Theo thiết kế, tầng hầm kiểu “bảy chìm, ba nổi” với 468 sạp hàng kinh doanh chợ truyền thống các mặt hàng hải sản, thực phẩm tươi sống, rau củ quả và khu vực để xe (450 chiếc) cùng các phòng kỹ thuật. Tầng 1 có 421 sạp hàng kinh doanh chợ truyền thống các mặt hàng đồ khô, giày dép, vàng bạc. Tầng 2 chủ yếu là khu vực siêu thị, phòng ban quản lý chợ. Tầng 3 có khu vực chợ truyền thống kinh doanh các mặt hàng mỹ nghệ, vải, đồ lưu niệm với 500 sạp. Tầng 4 là khu vực siêu thị kinh doanh hàng điện máy. Tầng 5 chủ yếu là khu vực kinh doanh dịch vụ ăn uống và chơi game. Ngoài ra, từ tầng 1 đến tầng 5 bố trí thang máy và thang cuốn; từ tầng 2 trở lên có thêm các quầy bán lẻ, cà phê.
