Thực phẩm chức năng: Muôn hình vạn trạng

Hiện nay, hầu hết các nhà thuốc đều có bán thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, công dụng và chất lượng của nó không phải người tiêu dùng nào cũng nắm được...

Hiện nay, hầu hết các nhà thuốc đều có bán thực phẩm chức năng (TPCN). Tuy nhiên, công dụng và chất lượng của nó không phải người tiêu dùng nào cũng nắm được...

Khó kiểm soát

Vài năm trở lại đây, TPCN ngày càng nhiều và trở nên quen thuộc. TPCN xuất hiện khắp nơi, từ nhà thuốc đến quầy tạp hóa hoặc các quầy hàng kinh doanh mỹ phẩm tại các chợ, từ thành phố đến nông thôn. Chủng loại thì vô số kể. Trẻ em thì có cốm tăng trưởng chiều cao, hỗ trợ biếng ăn, tăng cường trí não..., người lớn có giải độc gan, chống loãng xương, ngừa áp huyết cao, tim mạch, u xơ tử cung, tăng cường sinh lực... Tại nhà thuốc K.A (đường Thống Nhất, TP. Nha Trang) có hàng trăm sản phẩm TPCN được bày bán. Hoặc tại một quầy thuốc nhỏ trên đường Lê Quý Đôn, trong không gian chỉ 4m2 thì TPCN đã chiếm 1/4 diện tích.

TPCN được quảng cáo tràn lan trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nhiều loại được quảng bá rầm rộ với quy mô hoành tráng thông qua các buổi hội thảo, tư vấn với cả ngàn người tham dự và bán theo dạng bán hàng đa cấp.

Theo bác sĩ Lê Đình Đờn - Chi cục trưởng Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) tỉnh, hiện nay trên địa bàn tỉnh, tất cả các nhà thuốc GPP (thực hành tốt, có đủ tiêu chuẩn hoạt động) đều có khu vực bán TPCN. Bộ Y tế cấp phép loại sản phẩm này còn Chi cục VSATTP chỉ kiểm soát việc buôn bán tại các cơ sở đăng ký kinh doanh TPCN. TPCN được bán tại các cơ sở này phải thuộc danh mục TPCN được công bố bởi Cục Quản lý chất lượng VSATTP.

Với sự phát triển kinh doanh TPCN ồ ạt như hiện nay, Chi cục VSTPAT tỉnh đã và đang tăng cường quản lý hoạt động sản xuất và kinh doanh mặt hàng này. Tuy nhiên, trên thị trường có rất nhiều loại TPCN được bán trôi nổi dưới nhiều hình thức bán hàng đa cấp hoặc được bán tại các tiệm mỹ phẩm... Đối với những hình thức kinh doanh này thì Chi cục không thể quản lý, vì không thuộc thẩm quyền kiểm tra.

Người tiêu dùng bị nhiễu thông tin

Hiện nay TPCN đang phát triển một cách tràn lan, số lượng người sử dụng cũng rất nhiều, song để hiểu rõ về công dụng của dòng sản phẩm này thì nhiều người còn khá mơ hồ.

Thật ra, TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ nhằm tăng sức đề kháng và giảm thiểu các nguy cơ mắc bệnh, chứ không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, do sự nhập nhằng trong quảng cáo nên người tiêu dùng dễ dàng “lạc lối”. Nhiều người nghe và tin vào những lời quảng cáo rất chuyên nghiệp, uống thứ này, thứ kia sẽ giảm thiểu bệnh tật, thậm chí chữa được những bệnh nan y! Nguy hiểm hơn, có không ít người mặc nhiên xem TPCN như một loại thuốc chữa bệnh. Nhiều người bệnh khi phát hiện bị u xơ tử cung thì cứ mặc nhiên mua sản phẩm Trinh nữ hoàng cung về uống mà không dùng thuốc. Hay nhiều người bị viêm gan thì lại mua HAMEGA dùng và coi như đây là thuốc trị bệnh.

Bác sĩ Lâm Quang Chứng - Phó Giám đốc kiêm Chánh Thanh tra Sở Y tế cho biết: “Hiện nay, TPCN được bán dưới nhiều hình thức. Không ít người tiêu dùng nhầm tưởng TPCN là thuốc chữa bệnh. Thực chất TPCN không phải là thuốc mà chỉ là chất bổ trợ sức khỏe. Với cương vị là một bác sĩ, tôi khuyến nghị người tiêu dùng khi sử dụng phải hiểu rõ công dụng của TPCN. Khi mua TPCN, cần chú ý kiểm tra số đăng ký lưu hành do Cục Quản lý chất lượng VSATTP cung cấp, công bố chất lượng. Nếu là TPCN nhập khẩu từ nước ngoài thì có visa nhập khẩu lưu hành vào Việt Nam và phải có nhãn phụ bằng tiếng Việt. Khi sử dụng TPCN, phải tham khảo ý kiến của bác sĩ, tránh lạm dụng TPCN thay thế cho thực phẩm thông thường hay thuốc”.

Một số loại thực phẩm chức năng được bán trên thị trường.

Điều đáng nói, giá thành của các sản phẩm TPCN, nhất là những sản phẩm ngoại nhập không hề “dễ chịu”. So với tân dược, TPCN thường có giá bán “trên trời”. Đơn cử như Spirulina có chứa hoạt chất tảo xoắn nhằm bổ sung canxi có giá 535 ngàn đồng/lọ hay Maxi blood sugar blance có tác dụng hỗ trợ trị tiểu đường giá tới 925 ngàn đồng/lọ. Đặc biệt, một lọ Pine Power Gold chứa tinh dầu thông đỏ hỗ trợ điều trị bệnh cao huyết áp, mỡ trong máu có giá 1 triệu đồng...

Trước thực trạng “trăm hoa đua nở” của TPCN trên thị trường, cộng với việc quảng bá nhập nhằng có thể gây hiểu nhầm cho người dân, việc siết chặt quản lý loại sản phẩm này là hết sức cần thiết.

Đình Lâm