Hàng gia vị an toàn: Khó lựa chọn

Hiện nay, gừng, hành, tỏi là các loại gia vị được sử dụng phổ biến, song phần lớn người tiêu dùng thường mua hàng theo thói quen, cảm tính. Bà Lê Thị Thúy Nga (phường Lộc Thọ, TP. Nha Trang) cho biết: “Đối với các loại gừng, hành, tỏi..., tôi thường chọn mua các củ to, sạch chứ không phân biệt được đâu là hàng Việt Nam, đâu là hàng Trung Quốc”.

Theo bà Nguyễn Thị Cam - tiểu thương chuyên bỏ sỉ củ gia vị tại chợ Xóm Mới (TP. Nha Trang), hiện nay, gừng có hai loại. Loại củ to, lớp vỏ màu vàng, nhẵn, căng mọng, ít xơ là hàng Trung Quốc, giá khoảng 25.000 đồng/kg. Loại củ nhỏ, lớp vỏ sần sùi, nhiều đường vân, màu sậm hơn, có nhiều nhánh nhỏ và thường dính đất là gừng ta. Gừng ta nhỏ chỉ bằng khoảng 1/3, 1/2 so với gừng Trung Quốc, giá rẻ hơn khoảng 5.000 đồng/kg, có vị thơm, cay nồng đặc trưng.

Tương tự, hành, tỏi Trung Quốc phổ biến nhất là loại củ lớn, tép to, dễ bóc, giá 20.000 - 30.000 đồng/kg. Ngoài ra, còn có loại tỏi Trung Quốc củ nhỏ, giá khoảng 35.000 đồng/kg. Trong khi đó hành, tỏi trong nước đa số là củ nhỏ, tép nhỏ, vỏ khó bóc. Hành trong nước thường có vỏ nâu tím đậm hơn hành Trung Quốc. Hiện nay, tỏi Việt Nam có giá dao động từ 60.000 đến 70.000 đồng/kg, hành khô 50.000 đồng/kg. Các loại tỏi trong nước có thương hiệu như: tỏi Lý Sơn, Phan Rang chỉ chiếm số ít, giá lên đến 120.000 đồng/kg.

Ghi nhận tại các sạp chợ, chúng tôi thấy gia vị của Trung Quốc “lấn sân” so với hàng trong nước. Bà Trịnh Thị Thủy - tiểu thương chợ Đầm (TP. Nha Trang) cho biết, tuy gừng, tỏi Trung Quốc không thơm như hàng nội nhưng được cái “đẹp mã” và dồi dào quanh năm. Hàng Việt thì tùy theo mùa mà có hàng đẹp, hàng xấu; chỉ khi vào mùa, hàng nhiều, giá rẻ hơn thì bà mới lấy nhiều về bán. Hơn nữa, gừng trong nước lại mất nhiều công sơ chế vì củ nhỏ, nhiều nhánh, vỏ sần sùi và thường dính đất, trong khi gừng Trung Quốc mua về đã rất sạch sẽ, láng bóng. Củ gia vị Trung Quốc cũng để được rất lâu, có khi cả năm chưa hỏng còn hàng trong nước để chỉ được một thời gian ngắn là bị thối, mốc. Bà Thủy cho biết: “Các nhà hàng, quán ăn tiêu thụ rất nhiều các loại củ gia vị Trung Quốc. Họ mua mỗi lần vài chục kilôgram về chế biến. Gia vị trong nước chỉ chiếm khoảng 15 - 20%, chủ yếu là người tiêu dùng mua số lượng ít để về nấu ăn trong gia đình”.

Người tiêu dùng khó phân biệt được tỏi Việt Nam và Trung Quốc.

Tuy nhiên, không phải người bán nào cũng thừa nhận họ bán củ gia vị Trung Quốc. Khi được hỏi, một số tiểu thương khẳng định, họ chỉ bán gừng, hành, tỏi trong nước. Song theo quan sát của chúng tôi, hàng bày bán chia làm nhiều loại với kích thước, màu sắc và mùi vị khác nhau. Bà Trần Thị Thành (phường Vạn Thạnh, TP. Nha Trang) lo ngại: “Người bán nói sao thì mình biết vậy, chứ hàng Trung Quốc bây giờ tràn ngập các chợ, lẫn lộn với hàng nội. Trước đây, đã có thông tin gừng và nhiều mặt hàng của Trung Quốc chứa hóa chất độc hại nên ai cũng sợ, nhưng lại không biết phải lựa chọn thế nào”. Do sợ mua nhầm phải hàng Trung Quốc nên bà Thành thường vào siêu thị mua cho yên tâm.

Tại các siêu thị như: hệ thống Co.opmart, Maximark, Trung tâm Metro Nha Trang..., toàn bộ các loại củ gia vị như: gừng, hành, tỏi đều ghi nguồn gốc, xuất xứ tại Việt Nam và có niêm yết giá rõ ràng. Tuy mẫu mã các sản phẩm không bóng bẩy và bắt mắt bằng các loại củ gia vị Trung Quốc bán ngoài chợ, nhưng vẫn được người tiêu dùng lựa chọn nhiều. Ông Võ Đình Dũng - Giám đốc Siêu thị Co.opmart Nha Trang cho biết, rau củ quả nói chung và củ gia vị nói riêng bán tại siêu thị đều phải qua 3 khâu kiểm tra chặt chẽ: kiểm tra từ nhà cung cấp, kiểm tra tại Co.opmart và gửi mẫu cho các cơ quan chức năng kiểm nghiệm để xem có đảm bảo an toàn hay không rồi mới được lưu thông.

Bà Trịnh Thị Thùy Linh - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết, hàng năm, Chi cục thường xuyên lấy mẫu rau, củ, quả ở các chợ, nhà vườn kiểm tra dư lượng thuốc trừ sâu, chất bảo quản. Mẫu không đảm bảo an toàn chỉ chiếm tỷ lệ thấp. Riêng đối với mặt hàng củ gia vị như: gừng, hành, tỏi, Chi cục chưa lấy mẫu kiểm tra.

T.V