Nhiều công dụng từ cây mã đề

Cây mã đề có tên khoa học Plantago asiatica, họ mã đề (Plantaginaceae); tên chữ Hán là xa tiền thảo, xa tiền thái. Hạt mã đề gọi là xa tiền tử. Mã đề thường mọc nơi ẩm ướt. Người dân thường dùng lá làm rau ăn, thân làm thuốc.

Theo Đông y, mã đề có vị ngọt, tính lạnh, đi vào các kinh, can, thận và bàng quang; tác dụng chữa đái rắt, ho lâu ngày, viêm khí quản, tả, lị, nhức mắt, đau mắt đỏ, nước mắt chảy nhiều, lợi tiểu...

Sau đây là một số công dụng của rau mã đề:

- Chữa chứng bí tiểu tiện: Dùng 12g hạt mã đề sắc uống làm nhiều lần trong ngày, có thể sắc cùng một ít lá mã đề uống cũng rất tốt.

- Chữa chứng nóng gan mật và người nổi mụn: lấy một nắm mã đề tươi rửa sạch, nấu với một miếng gan heo to bằng bàn tay, 2 thứ thái nhỏ, cho mắm muối vừa ăn để dùng vào buổi cơm trưa, dùng liên tục 6 - 7 ngày sẽ khỏi. Có thể lấy một ít rau mã đề tươi giã nhuyễn đắp vào nơi có mụn, lấy băng dính lại. Khi dùng thức ăn này cần kiêng các thức cay nóng, không uống rượu, cà phê.

- Chữa chảy máu cam: Rau mã đề tươi rửa sạch, giã nát, tẩm thêm ít nước, vắt lấy nước cất uống. Người bệnh nằm yên trên giường gối cao đầu, còn bã mã đề đắp lên trán, nếu chảy máu nhiều cần lấy bông sạch nút mũi bên chảy, uống khoảng vài ngày như vậy sẽ khỏi.

- Chữa viêm phế quản: Mỗi ngày dùng 6 - 12g hạt mã đề hay dùng cả cây sắc uống nhiều lần trong ngày.
- Chữa chốc lở ở trẻ nhỏ: Dùng một nắm rau mã đề tươi, rửa sạch thái nhỏ nấu với 100g -150g giò sống, cho trẻ ăn liền trong nhiều ngày sẽ khỏi. Trẻ nhỏ ăn canh này thường xuyên sẽ phòng được chốc lở.

- Chữa chứng phổi nóng, ho dai dẳng: Lấy khoảng 20g - 50g mã đề tươi rửa sạch cho vào siêu sắc kỹ, chia làm 3 lần uống hết trong ngày, cách 3 giờ uống một lần, nhớ uống nóng.

- Chữa tiểu tiện ra máu: Dùng rau mã đề một nắm to rửa sạch giã nát vắt lấy nước cốt uống vào lúc đói bụng, có thể thêm cỏ mực hai thứ bằng nhau cũng làm như trên và uống lúc đói sẽ có hiệu quả sau vài ngày.

- Chữa chứng tiểu ra máu, cơ thể nhiệt ở người già: Dùng hạt mã đề giã nát, bọc vào khăn vải sạch, đổ 2 bát nước, sắc còn một bát, bỏ bã, đổ vào nước ấy 3 vốc hột kê và nấu thành cháo ăn khi đói. Ăn nhiều sẽ giúp cho mắt sáng, làm mát người.

- Chữa chứng sốt xuất huyết: Mã đề tươi 50g, củ sắn dây 30g, 1 lít nước sắc còn lại một nửa chia 2 lần uống vào lúc đói trong ngày, uống như vậy 3 ngày, các ngày sau mỗi ngày uống 1 lần.

- Chữa trẻ bị sởi gây tiêu chảy: Hạt mã đề sao qua, sắc uống (nếu bí tiểu tiện thì thêm mộc thông). Có thể dùng hạt mã đề với rau dừa nước lượng như nhau, sắc uống nếu như không có mộc thông.

Ngoài ra, canh mã đề nấu với tôm, thịt ăn rất ngon và có tác dụng giải nhiệt, tiểu tiện dễ dàng. Chú ý, khi ăn uống vị mã đề cần kiêng kị những chất kích thích đưa vào cơ thể gây nóng như: rượu, cà phê, gia vị...

T.L (Theo nongnghiep.vn)