Sau 5 năm thực hiện, với sự tập trung chỉ đạo của Chính phủ cùng các bộ, ngành Trung ương, sự nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền địa phương, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã đạt được những kết quả quan trọng.
Sau 5 năm thực hiện, với sự tập trung chỉ đạo của Chính phủ cùng các bộ, ngành Trung ương, sự nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền địa phương, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đã đạt được những kết quả quan trọng. Đến nay, cả nước có hơn 13% số xã và 10 huyện, thị xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Tại Khánh Hòa, có 22 xã đạt chuẩn NTM. Ngoài ra, toàn tỉnh còn có 4 xã đạt từ 15 đến 18 tiêu chí, 35 xã đạt từ 10 đến 14 tiêu chí, 33 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí. Đây là những tiền đề quan trọng để Khánh Hòa phấn đấu đạt mục tiêu đến năm 2020 có 2/8 huyện, thành phố (Diên Khánh và TP. Nha Trang) và 53/94 xã đạt chuẩn NTM.
Tuy nhiên, theo nhận định của Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, bên cạnh kết quả đạt được, gần đây, một số địa phương có biểu hiện chạy theo thành tích, nóng vội, dẫn đến huy động đóng góp của dân quá mức (nhất là đối với các hộ nghèo, khó khăn, gia đình chính sách); tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản ở nhiều xã phấn đấu đạt chuẩn vẫn còn diễn ra; việc đánh giá xuề xòa, tự hạ thấp chất lượng một số tiêu chí khi xét đạt chuẩn cũng gây dư luận không tốt trong xã hội.
Để khắc phục tình trạng trên, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh đã có văn bản chỉ đạo các địa phương cần đảm bảo mức hỗ trợ 100% hoặc ít nhất 95% từ vốn ngân sách Nhà nước cho các công trình trên các xã nghèo, xã đặc biệt khó khăn. Việc huy động các nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước phải tùy thuộc vào khả năng, hoàn cảnh cụ thể của từng vùng, từng địa phương và khả năng nguồn lực. Thực hiện nghiêm Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của Chính phủ, không thực hiện xây dựng khi không có nguồn kinh phí đảm bảo, không để nợ đọng xây dựng cơ bản.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu việc huy động đóng góp của người dân phải được bàn bạc dân chủ, được sự đồng tình và nhất trí của người dân. Tuyệt đối không được yêu cầu dân đóng góp bắt buộc, quá sức; không huy động đối với hộ dân nghèo, người già, người tàn tật không nơi nương tựa, hộ khó khăn, gia đình chính sách, đối tượng hưởng trợ cấp xã hội. Song song với xây dựng NTM phải chú trọng đến công tác giảm nghèo, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; gắn xây dựng NTM với tái cơ cấu nông nghiệp, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân.
Công tác thẩm định, đánh giá và xét công nhận địa phương đạt chuẩn NTM cần thực hiện đúng quy định, các tiêu chí được công nhận đạt chuẩn phải đảm bảo chất lượng và có tính bền vững cao; quy trình xem xét phải công khai, dân chủ, minh bạch, tránh hình thức, chạy theo thành tích, không cho nợ tiêu chí chưa đạt chuẩn; xã, huyện đạt chuẩn phải không có nợ xây dựng cơ bản sai quy định.
Được biết, giai đoạn 2011 - 2015, tổng nguồn vốn bố trí trực tiếp cho Chương trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh gần 1.200 tỷ đồng, trong đó vốn đóng góp của nhân dân hơn 90 tỷ đồng (chưa kể vốn đóng góp thông qua việc hiến đất, không bồi thường vật kiến trúc trên đất bị giải tỏa, đóng góp ngày công lao động...). Giai đoạn 2016 - 2020, tổng nhu cầu vốn đầu tư cho chương trình trên địa bàn tỉnh hơn 2.154 tỷ đồng.
Ngọc Khánh
