Những năm gần đây, cùng với những diễn biến thất thường, bất lợi của thiên tai trong mùa mưa lũ, diện tích và chất lượng rừng, nhất là rừng phòng hộ đầu nguồn bị suy giảm đã tác động tiêu cực tới chất lượng công trình hồ chứa thủy lợi và thủy điện.
Những năm gần đây, cùng với những diễn biến thất thường, bất lợi của thiên tai trong mùa mưa lũ, diện tích và chất lượng rừng, nhất là rừng phòng hộ đầu nguồn bị suy giảm đã tác động tiêu cực tới chất lượng công trình hồ chứa thủy lợi và thủy điện.
Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có 28 hồ chứa, trong đó có 26 hồ chứa thủy lợi, 2 hồ chứa thủy điện. Các hồ chứa thủy lợi có chức năng phục vụ tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, điều tiết lũ hạ lưu và cải tạo môi trường sinh thái.
Để đảm bảo an toàn hồ đập mùa mưa lũ, năm 2014, Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã xây dựng phương án phòng, chống bão lụt cho các hồ chứa lớn như: Đá Bàn, Hoa Sơn, Suối Dầu, Suối Hành. Đến thời điểm này, các hồ chứa thủy lợi quan trọng của tỉnh đều đã đảm bảo an toàn vận hành trong mùa mưa lũ năm 2014. Riêng các hồ nhỏ (dung tích dưới 200.000m3) đang có dấu hiệu xuống cấp. Chi cục Thủy lợi cho biết, hiện chỉ số kỹ thuật của các hồ nhỏ không còn phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu và tiêu chuẩn hiện hành. Đó là chưa kể các công trình này còn bị bồi lắng, lún, xói lở hạ lưu và các hiện tượng bất thường khác.
Trong điều kiện ngân sách Nhà nước còn khó khăn, việc sửa chữa, gia cố các hồ đang bị xuống cấp là điều không đơn giản, không thể một sớm một chiều mà làm ngay được. Chính vì vậy, theo các chuyên gia, trong khi chờ kinh phí sửa chữa, gia cố, để đảm bảo an toàn hồ đập trong mùa mưa lũ năm nay, các địa phương và chủ đầu tư cùng đơn vị quản lý, khai thác, vận hành hồ cần kiểm tra và xây dựng phương án bảo đảm an toàn hồ, đập trong mùa mưa lũ; tuyệt đối không tích nước đối với những hồ chứa có nguy cơ mất an toàn cao. Bên cạnh đó, theo dõi chặt chẽ diễn biến của mưa lũ để có biện pháp ứng phó kịp thời; khẩn trương di dời dân ở vùng hạ du các hồ chứa thủy lợi, thủy điện có nguy cơ cao về mất an toàn trong mùa mưa lũ. Về lâu dài, cần huy động các nguồn lực để đầu tư sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa đang bị hư hỏng; hoàn thiện và ban hành quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực các sông, suối chính trên phạm vi toàn tỉnh.
Ngọc Khánh
