Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi:

Dành nguồn lực lớn cho những vấn đề cấp thiết

Ngày 30-6, Ủy ban Dân tộc phối hợp với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội và UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2023; triển khai nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm giai đoạn 2023 - 2025. Dự hội nghị có các ông: Hầu A Lềnh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Nguyễn Hải Ninh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Quàng Văn Hương - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội; Trần Hòa Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo UBND và Ban Dân tộc 17 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Ông Nguyễn Hải Ninh tham dự hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Hòa Nam cho biết: Tại Khánh Hòa, Tỉnh ủy đã ban hành 1 nghị quyết chuyên đề; HĐND tỉnh đã ban hành 6 nghị quyết; UBND tỉnh ban hành 12 kế hoạch, 13 quyết định và nhiều văn bản khác để lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện chương trình. Để đảm bảo huy động hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ đầu tư cho 2 huyện miền núi nghèo Khánh Sơn và Khánh Vĩnh, Khánh Hòa đã xin cơ chế đặc thù là sử dụng nguồn tăng thu của các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh và nguồn hợp pháp khác để hỗ trợ cho 2 huyện trong việc phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại Nghị quyết số 55 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Tỉnh đang nỗ lực phấn đấu đến năm 2025, huyện Khánh Sơn và Khánh Vĩnh thoát khỏi huyện nghèo. Trong thời gian qua, chương trình đã được các cấp ủy, chính quyền quyết liệt triển khai thực hiện, với quyết tâm chính trị cao nhất và được nhân dân đồng tình hưởng ứng; nhờ đó đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, trong điều kiện các cơ chế, chính sách, hướng dẫn... thực hiện chương trình chưa kịp thời, đồng bộ, đầy đủ và còn nhiều bất cập nên việc tổ chức thực hiện ở địa phương còn gặp không ít khó khăn và kết quả chưa đạt như mong muốn.

Ông Trần Hòa Nam phát biểu tại hội nghị.

Theo ông Hà Việt Quân - Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng ĐBDTTS và miền núi thuộc Ủy ban Dân tộc, mặc dù chương trình mới triển khai từ nửa cuối năm 2022 song bằng sự nỗ lực, chủ động của nhiều địa phương trong tổ chức thực hiện và lồng ghép nguồn lực từ các chương trình, dự án khác trên địa bàn tỉnh, một số chỉ tiêu ước đến ngày 31-12-2023 hoàn thành, vượt mục tiêu kế hoạch được giao, như: Tỷ lệ giảm nghèo vùng ĐBDTTS của 17 tỉnh khu vực miền Trung - Tây Nguyên bình quân đạt 3,81%. Trong đó, một số địa phương đã vượt mục tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao ở mức cao, như: Thừa Thiên - Huế (11,04%), Quảng Nam (7%), Khánh Hòa (6%), Quảng Ngãi (5,37%), Đắk Nông (5%)... Ngoài ra, một số chỉ tiêu khác của chương trình đã hoàn thành. Việc hoàn thành sớm một số chỉ tiêu vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo cho người dân; đồng thời giúp địa phương dành nguồn lực cho các mục tiêu khác khó khăn hơn, đòi hỏi mức độ tập trung và thời gian thực hiện dài hơn.

Tại hội nghị, các đại biểu đã nêu lên một số khó khăn, như: Đối với bảo tồn văn hóa còn vướng về hướng dẫn định giá chung về mức giá các hiện vật bảo tồn trong nhà văn hóa cộng đồng; tỷ lệ vốn giải ngân các chương trình còn thấp; một số văn bản cần sửa đổi, bổ sung còn chậm; đào tạo nghề còn chưa hiệu quả; nhiều dự án còn manh mún trong khi vốn giải ngân còn chậm nên không hiệu quả.

Đại biểu phát biểu tại hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, ông Hầu A Lềnh nhấn mạnh, việc phê duyệt và triển khai chương trình là một quyết sách đánh dấu mốc lịch sử của Đảng và Nhà nước ta, lần đầu tiên có một chương trình mục tiêu quốc gia dành riêng cho vùng ĐBDTTS và miền núi. Chỉ tính riêng tổng kinh phí dự kiến cho giai đoạn I (2021 - 2025), chương trình được bố trí nguồn vốn gần 115.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn nhất về nguồn lực cho các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 để thực hiện 10 dự án trong lĩnh vực công tác dân tộc. Các nội dung của chương trình mang tính tổng thể, bao phủ nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội với kỳ vọng ưu tiên giải quyết những vấn đề cấp thiết nhất hiện nay của ĐBDTTS, như: Đất ở, nhà ở, nước sạch, đất sản xuất, dịch vụ xã hội cơ bản, cơ sở hạ tầng thiết yếu, giáo dục, đào tạo nghề... Đồng thời, cũng hướng tới những vấn đề mang tính chiến lược trong phát triển bền vững đối với vùng ĐBDTTS và miền núi, như: Phát triển nguồn nhân lực, bình đẳng giới, thông tin tuyên truyền, đào tạo, tuyển dụng và sử dụng cán bộ… Ông Hầu A Lềnh đề nghị các địa phương tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc lớn mang tính nền tảng, đặc thù tác động đến tiến độ, hiệu quả triển khai thực hiện chương trình giai đoạn I (2021 - 2025); triển khai những nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp cụ thể trong tổ chức thực hiện chương trình cho giai đoạn 2024 - 2025 để đảm bảo thực hiện thành công các mục tiêu, chỉ tiêu của chương trình cho cả giai đoạn I; kiến nghị về cơ chế, chính sách, đặc biệt là những đề nghị điều chỉnh về mục tiêu, chỉ tiêu và cả nội dung của các dự án, tiểu dự án cho giai đoạn 2024 - 2025 của các địa phương. 

Ông HẦU A LỀNH - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc: Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Khánh Hòa đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch với quyết tâm đến hết năm 2025 cơ bản hoàn thành các mục tiêu của 10 dự án của chương trình. Đây là nỗ lực rất lớn của tỉnh. Tôi tin tưởng Khánh Hòa sẽ triển khai có hiệu quả chương trình giai đoạn 2021 - 2025.

Chiều 30-6, Ủy ban Dân tộc phối hợp với Hội đồng Dân tộc và UBND tỉnh tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm, định hướng triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026 - 2030.

Tại hội thảo, 18 tham luận của các bộ, ban, ngành, địa phương tập trung vào việc đánh giá hệ thống chính sách dân tộc hiện hành và định hướng chính sách dân tộc giai đoạn 2026 - 2030; kết quả thực hiện các chính sách tín dụng, công tác truyền thông, thông tin, những kinh nghiệm thực hiện và định hướng triển khai chương trình. Đồng thời, đề cập cần tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá để kịp thời phát hiện những vướng mắc, bất cập, khó khăn và sớm có giải pháp tháo gỡ; phân cấp quản lý phải phù hợp với trình độ cán bộ địa phương...

MÃ PHƯƠNG