Tăng cường hòa giải, đối thoại tại tòa án

Ngày 1-11, Khánh Hòa sẽ khai trương 7 trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhân dân tỉnh và 6 Tòa án nhân dân cấp huyện gồm: Vạn Ninh, Ninh Hòa, Nha Trang, Diên Khánh, Cam Lâm, Cam Ranh. Ông Nguyễn Anh - Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, Phó Trưởng ban chỉ đạo thực hiện thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại tại TAND của tỉnh ban chỉ đạo cho biết:

Ngày 1-11, Khánh Hòa sẽ khai trương 7 trung tâm hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh và 6 TAND cấp huyện gồm: Vạn Ninh, Ninh Hòa, Nha Trang, Diên Khánh, Cam Lâm, Cam Ranh. Ông Nguyễn Anh - Chánh án TAND tỉnh, Phó Trưởng ban chỉ đạo thực hiện thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại tại TAND của tỉnh (BCĐ) cho biết:

- Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hòa giải, đối thoại tại TAND, góp phần giảm số vụ việc tòa án phải giải quyết thông qua mở phiên tòa xét xử; giảm số vụ việc cơ quan thi hành án dân sự phải tổ chức cưỡng chế thi hành; tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của các cơ quan tư pháp, đương sự, Nhà nước và toàn xã hội, TAND Tối cao đã báo cáo và được Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương cho phép thí điểm thành lập các trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND 2 cấp TP. Hải Phòng từ tháng 3-2018. Qua 6 tháng thí điểm, các trung tâm hòa giải, đối thoại này đã hòa giải, đối thoại thành 1.827/2.399 đơn được tiếp nhận, tương đương 76,2%.

Thực hiện kết luận của Chủ tịch nước - Trưởng ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương tại phiên họp ngày 15-9-2018 và Thông báo số 121a ngày 20-9-2018 của Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, ngày 4-10-2018, Chánh án TAND Tối cao đã quyết định lựa chọn thêm 15 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cùng với TP. Hải Phòng để thực hiện thí điểm. Khánh Hòa là 1 trong 16 tỉnh, thành phố này. Đây là 16 tỉnh, thành phố của cả nước có số lượng lớn tranh chấp dân sự và khiếu kiện hành chính.

Theo chỉ đạo của TAND Tối cao, các tòa án được lựa chọn thí điểm phải chuẩn bị xong các điều kiện về cơ sở vật chất, nhân sự cho các Trung tâm hòa giải, đối thoại tại tòa án trước ngày 31-10-2018 để các trung tâm này đi vào hoạt động từ ngày 1-11-2018. Thời gian thực hiện thí điểm là 6 tháng; trường hợp cần thiết có thể kéo dài đến khi Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án được Quốc hội ban hành.

- Xin ông cho biết nhiệm vụ cụ thể của các trung tâm này?

- Các trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND có nhiệm vụ hòa giải các tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại, hôn nhân và gia đình, lao động; đối thoại các khiếu kiện hành chính theo yêu cầu của đương sự trước khi tòa án thụ lý, giải quyết, trừ những tranh chấp, khiếu kiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính không được hòa giải, đối thoại. Các bên tham gia hòa giải, đối thoại tại các trung tâm này không phải chịu án phí, chi phí tố tụng khác, chi phí thi hành án… và được bảo mật thông tin trong quá trình hòa giải, đối thoại.

- Thưa ông, đến nay, công tác chuẩn bị thành lập các trung tâm tại Khánh Hòa triển khai thế nào?

- Ngày 8-10, lãnh đạo TAND tỉnh họp và nhất trí lựa chọn 7 tòa án để thực hiện thí điểm, gồm: TAND tỉnh và 6 TAND cấp huyện: Vạn Ninh, Ninh Hòa, Nha Trang, Diên Khánh, Cam Lâm và Cam Ranh. Trên cơ sở thực tế từng đơn vị, lãnh đạo TAND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị sắp xếp lại phòng làm việc, dành cho trung tâm ít nhất 1 phòng hòa giải, đối thoại và 1 phòng làm việc của hòa giải viên, đối thoại viên. TAND tỉnh cũng đã lập dự trù kinh phí đề nghị tỉnh hỗ trợ để cải tạo phòng làm việc, mua sắm các trang thiết bị cần thiết phục vụ hoạt động của trung tâm.

Ngày 9-10, TAND tỉnh có văn bản tham mưu Thường trực Tỉnh ủy thành lập BCĐ và tổ giúp việc BCĐ. TAND tỉnh cũng có văn bản gửi các thành ủy, thị ủy, huyện ủy nơi TAND cấp huyện được chọn thực hiện thí điểm, phối hợp với TAND tỉnh; đồng thời chỉ đạo các cơ quan liên quan của địa phương tạo điều kiện hỗ trợ TAND cấp huyện thực hiện thí điểm.

Ngày 12-10, Thường trực Tỉnh ủy có quyết định thành lập BCĐ gồm 11 thành viên, do đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp tỉnh làm Trưởng ban và tổ giúp việc gồm 10 người. Cùng ngày, TAND tỉnh có văn bản tham mưu đồng chí Trưởng ban tổ chức họp, phân công nhiệm vụ cho các thành viên BCĐ và tổ giúp việc BCĐ. BCĐ cũng đã thành lập 7 đoàn công tác phụ trách 7 tòa án được lựa chọn thực hiện thí điểm.

- Còn về công tác nhân sự, thưa ông?

- Với trách nhiệm cơ quan thường trực BCĐ, ngày 17-10, Chánh án TAND tỉnh đã ra quyết định thành lập 7 trung tâm hòa giải, đối thoại tại các TAND được lựa chọn với tổng số 31 hòa giải viên, đối thoại viên. Tại mỗi trung tâm, phó chánh án (nơi chưa có thì cử chánh án) được cử làm giám đốc và 1 thẩm phán làm phó giám đốc.

Các hòa giải viên, đối thoại viên do các TAND thực hiện thí điểm đề xuất và được lãnh đạo TAND tỉnh họp, lựa chọn những người đủ tiêu chuẩn theo hướng dẫn của TAND Tối cao; ưu tiên chọn từ những thẩm phán về hưu, những người từng là kiểm sát viên, điều tra viên, chuyên viên pháp lý trong các cơ quan tòa án, viện kiểm sát, công an, thi hành án, các cơ quan Đảng và nhà nước thuộc khối nội chính; luật sư, luật gia, hội thẩm nhân dân hoặc người khác có kiến thức pháp luật, có sức khỏe, phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực, kinh nghiệm trong hòa giải, đối thoại, có uy tín trong cộng đồng.

Các trung tâm hoạt động theo phương thức tự quản, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Kinh phí phục vụ hoạt động thí điểm được lấy từ nguồn của HĐND, UBND tỉnh và các nguồn kinh phí hợp pháp khác, hiện tại chủ yếu từ nguồn hỗ trợ của địa phương.

TAND tỉnh đã cử chánh án các tòa án thực hiện thí điểm, giám đốc, phó giám đốc, hòa giải viên, đối thoại viên, thư ký giúp việc của 7 trung tâm dự tập huấn tại TP. Hồ Chí Minh từ ngày 25 đến 27-10.

Đến nay, công tác chuẩn bị cho việc thành lập các trung tâm cơ bản đã hoàn tất, đảm bảo tiến độ do lãnh đạo TAND Tối cao đề ra, sẵn sàng đưa 7 trung tâm đi vào hoạt động.

- Xin cảm ơn ông!

NGUYỄN VŨ (Thực hiện)