Sau 3 năm thực hiện Luật Tiếp công dân: Còn vướng mắc

Cùng với những kết quả đạt được bước đầu, quá trình triển khai Luật Tiếp công dân năm 2014 trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa cũng cho thấy một số vướng mắc.

 

Cùng với những kết quả đạt được bước đầu, quá trình triển khai Luật Tiếp công dân năm 2014 trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa cũng cho thấy một số vướng mắc.

Kết quả bước đầu

Sau khi Luật Tiếp công dân năm 2014 có hiệu lực, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai kịp thời, sát nhiệm vụ trọng tâm từng thời kỳ. Năm 2014, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tăng, chủ yếu liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để triển khai các dự án trọng điểm trên địa bàn. Từ năm 2015 đến nay, khiếu nại, tố cáo phát sinh ít hơn nhưng xuất hiện một số vụ việc đông người do bị lôi kéo nhằm gây áp lực với chính quyền, nội dung chính vẫn liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Nắm bắt tình hình, năm 2014 và 2015, tỉnh chỉ đạo tăng cường trách nhiệm, nâng cao chất lượng, hiệu quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đẩy mạnh công tác phối hợp tiếp công dân với các cơ quan trong thời gian diễn ra đại hội Đảng các cấp và giải quyết các khiếu nại, tố cáo của công dân. Năm 2016, tỉnh chú ý việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trong thời gian chuẩn bị và bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XIV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Năm nay, tỉnh quan tâm rà soát, giải quyết các vụ việc đông người, phức tạp; chấn chỉnh việc thực hiện chế độ báo cáo, tổng hợp.

Bên cạnh việc thành lập và kiện toàn ban tiếp công dân các cấp, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các sở, ngành, UBND cấp huyện được nâng cao nhằm giải quyết kịp thời các vụ việc ở địa phương, hạn chế khiếu nại, tố cáo vượt cấp; chú trọng ý kiến của UBMTTQ Việt Nam các cấp và các đoàn thể chính trị.

Toàn tỉnh hiện có 279 cán bộ tiếp công dân, trong đó có 233 đảng viên, 9 người thuộc dân tộc thiểu số; với 16 thạc sĩ, 212 đại học, cao đẳng; 230 người đã qua các lớp bồi dưỡng chính trị. Từ ngày 1-7-2014 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức 260 lớp tập huấn, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo với hơn 22.000 lượt người tham dự.

Nhờ đó, tình hình khiếu nại, tố cáo được theo dõi chặt chẽ, giải quyết kịp thời; hạn chế tình trạng đơn thư vượt cấp và đoàn đông người khiếu nại lên Trung ương.

Cần giải quyết vướng mắc

Vừa qua, tại hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện Luật Tiếp công dân trên địa bàn tỉnh, nhiều ý kiến cho rằng, tuy Luật Tiếp công dân đã quy định quyền, nghĩa vụ của người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, nhưng vẫn có người dân thiếu tôn trọng, mắng, chửi; cá biệt đe dọa, hành hung cán bộ tiếp công dân, hoặc trình bày thiếu trung thực, lôi kéo, gây rối tại trụ sở tiếp công dân... Tuy nhiên, luật không có chế tài xử lý.

Bà Vũ Thị Kim - Phó Trưởng ban Tiếp công dân tỉnh nêu, Luật Tiếp công dân quy định cán bộ tiếp công dân có quyền yêu cầu người vi phạm nội quy chấm dứt vi phạm; có thể lập biên bản, yêu cầu cơ quan chức năng xử lý theo quy định, nhưng pháp luật lại chưa quy định cụ thể việc xử lý. Chính phủ cần ban hành nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Luật cũng quy định cán bộ tiếp công dân có quyền từ chối tiếp người khiếu nại, tố cáo về vụ việc đã giải quyết đúng chính sách, pháp luật, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, rà soát, thông báo bằng văn bản và đã được tiếp, giải thích, hướng dẫn nhưng vẫn cố tình khiếu nại, tố cáo kéo dài. Thực tế, một số trường hợp đã có thông báo chấm dứt thụ lý giải quyết khiếu nại, nhưng đương sự vẫn liên tục đến khiếu nại gay gắt, trong khi đó cán bộ tiếp dân không thể từ chối tiếp. Một số vụ việc đã được địa phương thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại nhưng Trung ương vẫn chuyển đơn về địa phương nên người dân tiếp tục đến trụ sở tiếp công dân tỉnh yêu cầu. Vì vậy, Thanh tra Chính phủ cần xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh để theo dõi.

Bên cạnh đó, tổ chức ban tiếp công dân các cấp chưa đồng bộ. Ban tiếp công dân cấp tỉnh có trưởng, phó ban, còn cấp huyện chỉ có trưởng ban, trong khi các vụ việc phát sinh đều từ cơ sở, dễ dẫn đến giải quyết không cặn kẽ, làm phát sinh đơn thư vượt cấp. Số lượng cán bộ tiếp công dân cấp huyện cũng còn thiếu. Ông Văn Duy Vinh -  Phó Chánh Văn phòng HĐND và UBND TP. Nha Trang kiêm Trưởng ban tiếp công dân thành phố cho biết, Nha Trang hiện nay phải bố trí 4 cán bộ hợp đồng ngoài biên chế tiếp công dân, do đó khó thực hiện chế độ hỗ trợ, bồi dưỡng theo Nghị quyết số 09 của HĐND tỉnh. Những người làm nhiệm vụ tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trong các tòa án nhân dân cũng chưa được hưởng chế độ bồi dưỡng.

Ở cấp xã, do chưa có công chức chuyên trách nên đa số địa phương bố trí cán bộ tư pháp hoặc cán bộ văn phòng tiếp công dân, khó khăn trong việc theo dõi, tham mưu xử lý đơn thư của công dân. Việc chuyển đổi vị trí công tác cán bộ càng làm hạn chế việc tiếp cận nghiệp vụ tiếp công dân, theo dõi quản lý cơ sở và nắm bắt, đánh giá tình hình để tham mưu công tác tiếp công dân. Quy định ban tiếp công dân cấp huyện chỉ có trưởng ban cũng khiến công việc gặp khó khăn khi trưởng ban đi vắng.

Theo ông Nguyễn Mão Đông - Trưởng phòng Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo (Thanh tra tỉnh), những vụ khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tập trung đông người, việc tiếp dân tại trụ sở ảnh hưởng không tốt đến hoạt động bình thường của các đơn vị lân cận. Những trường hợp này nên quy định tổ chức tiếp tại địa bàn dân cư để tạo thuận tiện cho người dân, tránh ảnh hưởng đến các cơ quan khác...

NGUYỄN VŨ